Franchisegever mag bij overname personeel van franchisenemer toeslagen niet afbouwen
Op 12 april 2018 heeft de kantonrechter geoordeeld dat franchisegever de persoonlijke toeslagen van overgenomen personeel niet mag afbouwen en die toeslagen moet verhogen met de cao-loonsverhogingen.
Overgang van een onderneming
In de praktijk komt het voor dat een franchisegever vestigingen van franchisenemers overneemt. Ook kan de situatie zich voordoen dat een franchisenemer een vestiging van een andere franchisenemer overneemt. Bij overgang van een onderneming als bedoeld in artikel 7:663 van het Burgerlijk Wetboek (BW) gaan de rechten en verplichtingen, die op dat tijdstip voor de werkgever in die onderneming voortvloeien uit een arbeidsovereenkomst tussen hem en een daar werkzame werknemer van rechtswege, over op de verkrijger. Dit geldt ook voor het loon. Met deze regeling wordt beoogd werknemers bescherming te bieden. Van overgang van onderneming is, kort gezegd, sprake als de onderneming als gevolg van een overeenkomst, fusie of splitsing overgaat met behoud van haar identiteit.
Wat was er aan de hand?
Franchisegever in de supermarktbranche heeft vestigingen van (ex) franchisenemers overgenomen. Bij overname van supermarkt, worden dan ook de werknemers overgenomen. Werknemers die van (ex) franchisenemers worden overgenomen, kunnen een hoger loon hebben dan het loon volgens de cao van de betreffende supermarkt. Teneinde in dergelijke gevallen toch aan de wettelijke regels van overname ondernemingen te voldoen, past franchisegever de zogenoemde ‘mandjesvergelijking’ toe. Dit houdt in dat het loon dat overgenomen werknemers volgens de cao krijgen, wordt aangevuld met een persoonlijke toeslag tot het loon dat zij bij de franchisenemer hadden. Die toeslag heeft tot doel om ervoor te zorgen dat de arbeidsvoorwaarden (in zijn totaliteit) na de overname gelijk zijn aan de arbeidsvoorwaarden vóór die overname. Vervolgens wordt die persoonlijke toeslag na overname niet meer verhoogd, maar afgebouwd. Dit betekent dat de arbeidsvoorwaarden van werknemers uiteindelijk minder worden dan bij hun voormalige werkgever. Om deze reden heeft de FNV een vordering jegens de betreffende supermarkt ingediend.
Oordeel Rechtbank Noord-Holland
De kantonrechter heeft geoordeeld dat de persoonlijke toeslagen, die franchisegever na de mandjesvergelijking toekent aan werknemers, die na een overgang van onderneming bij hem in dienst zijn gekomen, niet mag afbouwen en dient te verhogen met cao-loonsverhogingen die vanaf de overgang van onderneming op grond van de cao verschuldigd zijn. Naar het oordeel van de kantonrechter is de mandjesvergelijking namelijk in strijd met Europese wetgeving en wordt daarom verboden.
Dit vonnis toont aan dat indien op een creatieve wijze wordt getracht de wettelijke bepalingen te omzeilen, dit een franchisegever kan worden aangerekend.
