Franchise uitdagingen in het oosten

Kazachstan brengt wellicht een glimlach op het gezicht. O ja, Borat, de Engelse komiek die het land wat belachelijk trachtte te maken. Anderen weten dat de bekende wielerploeg van Astana (klemtoon op de laatste lettergreep) de naam draagt van de hoofdstad van Kazachstan. Hiermee probeert men land en hoofdstad beter op de kaart te zetten. Maar er is meer dat dit boeiende land de moeite waard maakt. Ook voor een franchise.

Rechtstreeks van Amsterdam naar Almaty en daar sta je dan in de vroegere hoofdstad (Alma Ata), met 1,3 miljoen mensen de grootste stad van Kazachstan. De groenste stad van de wereld met zeven bomen per inwoner. Op weg naar een nieuw project. De Onafhankelijke Associatie van Ondernemers (2.300 leden) zoekt voor haar franchiseafdeling een buitenlandse expert die de franchisevereniging en advieswerk op dit gebied naar een hoger plan kan trekken. Kazachstan is een rustig land, met inflatie (nu boven 10%). Politiek gezien een milde dictatuur, oppositie tegen de president is er nauwelijks. Een land met enorme rijkdommen aan grondstoffen en volop groei.

Binnenlandse franchisegevers

Franchising in Kazachstan is pionieren. Dankzij Internet en wereldwijde communicatie groeit de kennis in snel tempo. En franchising heeft de positieve aandacht van de regering. Er bestaat eigen specifieke franchisewetgeving, die niet schadelijk is en vooral het belang van franchising onderstreept. Buitenlandse franchisegevers hebben het land nog beperkt ontdekt. Op het gebied van mode, cosmetica, schoenen, horeca en sommige diensten (o.a. boekhouding) zijn Kazachstaanse franchisegevers actief. Boechoechot (ook onderdeel van de Associatie van Ondernemers) is als boekhoudbureau voor het mkb zowel ten dienste van franchising als zelf franchisegever. Men heeft intussen zo’n 10 vestigingen in diverse steden van het land. Daarnaast kennen we Tea & Coffee Garden met zijn aantrekkelijke formule voor verkoop en consumptie ter plaatse. Met enkele franchisenemers en buitenlandse belangstelling voor deze formule.

Tamak Servis zoekt het in een concept met specifieke dieet- en gezondheidsproducten. Een doordachte formule met potentie. Ook de ShBS franchise voor lichaamverzorgingsproducten zoekt het in het onderscheid. Ze onderhandelen momenteel met de Koreaanse fabrikant over licenties voor octrooien zodat men niet alleen de distributie, maar ook de productie ter hand kan nemen. Van belang voor de marketing daarvan en voor de winstgevendheid van franchisenemers en franchisegever.

Je herkent bij allemaal een enthousiaste, bedachtzame en serieuze aanpak. Met name het laatste voorbeeld geeft aan dat men bereid en in staat is buitenlandse knowhow en ervaring aan te trekken. Dat geldt ook voor anderen. En de overheid bevordert dit.

Duidelijke kansen

De financiële crisis laat Kazachstan niet onberoerd, maar al langer stimuleert de regering dat de eenzijdige economie (grondstoffen productie en export daarvan) een veel bredere basis krijgt. Daartoe wil men in flink tempo buitenlandse kennis aantrekken, omdat eigen knowhow op vele terreinen onvoldoende aanwezig is. Dat houdt bijvoorbeeld in dat men master-franchises zoekt om aan de benodigde buitenlandse kennis te komen. Hier liggen dus kansen voor Nederlandse franchisegevers. Waarbij mijns inziens een franchisegever de Kazachstaanse master-franchisenemer een behoorlijke vrijheid moet geven in de uiteindelijke inhoud van de formule. Wel betaalde knowhow en een goed merkbeeld leveren, maar bij de interpretatie van de inhoud van de formule niet te strak vasthouden aan voor ons land geldende normen. Dus zeker kennisoverdracht, maar bemoei je niet met alle details van de uitwerking zoals je hier doet. In zo’n vrijere opzet kan dit leiden tot een interessante export van de formule. Kansen liggen er in vrijwel alle branches, want nergens is er een dominante marktpartij aanwezig.

Dat de inbreng van buitenlandse franchisegevers wordt geapprecieerd bleek ook tijdens een bespreking met Damu, het overheidsfonds dat garanties verstrekt aan banken voor kredietverlening aan het midden- en kleinbedrijf. Hier onderkent men de waarde van franchising voor ondernemers en de gemeenschap en stimuleert men de ontwikkelingen. Dit onder meer door actieve deelname in een grote franchiseroadshow, die medio 2010 staat gepland. Franchisegevers, adviseurs en anderen trekken dan tien dagen met een speciale bus langs een flink aantal steden om hier franchising en het eigen bedrijf bekend te maken en franchisenemers te werven. Het biedt franchisegevers - dus ook Nederlandse - en bijvoorbeeld banken een unieke kans om op een efficiënte wijze marktonderzoek te doen en kennis te maken met land en zakenmensen. NB: ook als je als bank niet in franchising wil. Franchising leeft ook in de media en wordt zeer positief benaderd. Met twee tv-interviews, radio, kranten en tijdschriften werd ik behoorlijk verrast.  Bereik die aandacht hier maar eens.

Ondernemers gezocht

Kazachstan is een groot land met zo’n 15 steden met meer dan 100.000 inwoners. De huidige inflatie, hoge rente en een karige kredietverlening maken ondernemen niet gemakkelijk. Het overheidsgarantiefonds stelt zich positief op en streeft ernaar om de geldkraan open te houden, maar banken zijn terughoudend. Damu is zeer geïnteresseerd in onze oplossingen voor financiering van franchises en studeert op verdergaande stimulering. Buitenlandse deelnemingen mogen zich verheugen in een gunstig regime wat betreft zeggenschap en fiscale faciliteiten. Financiering via het buitenland levert diverse voordelen op. Kazachstan is een land met kansen en uitdagingen. Met een groeiende welvaart. Echt voor ondernemers.

Op 22 augustus 2009 wijdde Het Financieele Dagblad een flink artikel aan wat Ruud ten Hoedt letterlijk 'Begeerlijk Kazachstan' noemt. Het gaat daarbij vooral over de miljarden aan olie- en gasopbrengsten die het land binnen vloeien. En over de pijpleidingen die het land nog aantrekkelijker zullen maken voor de toekomstige energievoorziening van China en het Westen. Nu de vijfde olieproducent, maar straks belangrijker dankzij de enorme voorraden in de grond. Het Westen trekt er heen en Nederland is één van de grote investeerders. Rond 16 miljoen inwoners en 80 keer de oppervlakte van ons land. Met afstanden die franchising het ontwikkelingsmodel bij uitstek maken.

Lees meer over:
Jan Bezemer Jan Bezemer
Voormalig hoofdredacteur Franchise+