Voetbal is aan franchise toe
Sport: een gezonde onderneming Voetbal is ??n van de weinige producten, naast vuurwapens, waarvoor je eerst een vergunning (identiteitskaart) moet hebben om het product (een kaartje tot het stadion) te mogen kopen. De-marketing (klanten wegjagen) heet dat en op den duur desastreus voor een product dat als entertainment voor een brede doelgroep in de markt moet worden gezet. Voetbal is aan franchise toe Probeer op deze manier maar eens een koelkast, hamburger, bankstel, of hypotheek te verkopen. Maar het gedrag van supportersgroepen heeft van voetbal noodzakelijkerwijs een bijzonder product gemaakt. Niet eenvoudig te verkopen. KNVB-rapport over de waarde van voetbal in Nederland De kostprijs van het voetbal is door nieuwe stadions en hogere spelerslasten omhoog gegaan waardoor de exploitatie onder druk komt en groeiende bezoekersaantallen dringend gewenst zijn. In financi?le zin zorgen sponsoring en uitzendrechten wel voor compensatie, maar wedstrijden zonder publiek zullen aan sponsors en een televisiestation niet te verkopen zijn. Het moet een wisselwerking zijn, dus veel publiek is een must want het publiek is de grote omzetbrenger. Het onlangs verschenen KNVB rapport "Voetbal gewaardeerd - maatschappelijke en economische betekenis van voetbal in Nederland" gaat onder andere gedetailleerd in op de nationaal economische bijdrage van het voetbal. De onderzoekers schatten die op ongeveer 3,1 miljard gulden per jaar, waarvan ruim 2 miljard consumentenomzet, 765 miljoen uit sponsoring en reclamegeld en 240 miljoen uit subsidies. De economische paragraaf van het rapport ademt een bewuste houding uit over de positieve bijdrage van het voetbal, die in de praktijk helaas maar al te vaak overschaduwd wordt door beelden van relschoppers.Met dit rapport en miljoenenbudgetten positioneert het voetbal zich als een onderneming en dat is een goede zaak. Bij de aanvraag voor twee franchises door AGOVV en Omniworld krijgt dat beeld dan weer een deuk. Eind december heeft een werkgroep van de KNVB vastgelegd aan welke sportieve criteria een nieuwe profclub moet voldoen om voor een licentie in aanmerking te komen Je zou verwachten dat er panklare en bedrijfseconomische eisen klaarliggen voor iedereen die ambitie heeft om als onderneming het professionele voetbal in te gaan. En dan op basis van een "witte vlekkenplan" van de moederorganisatie, die als geen ander een idee moet hebben in welke regio een kansrijke exploitatie mogelijk is. Al jaren zit de KNVB op de twee licenties van FC Wageningen en FC Vlissingen, maar ergens op zitten is nog geen uitbroeden. De twee bedrijven die nu een aanvraag hebben ingediend concentreren zich terecht op de zakelijke aspecten van hun onderneming en menen voldoende draagvlak voor een succesvolle onderneming te hebben. Hiermee kun je als startende onderneming echter niets als een van de eisen is dat je eerst amateurkampioen moet worden. De praktijk geeft aan dat het geen garantie is voor aantrekkelijk en rendabel voetbal. Goed voorbeeld doet goed volgen Het lijkt erop dat de professionele sport iets kan opsteken van succesvolle franchiseondernemingen als McDonald's, C1000, Hema, Blokker, Praxis en andere. Hier is een centrale organisatie die een duidelijke strategie uitstippelt, de regie heeft en de uitvoering delegeert aan de lokale ondernemer. Die krijgt binnen dit raamwerk de assistentie van zijn centrale organisatie om zijn zaken op orde te houden, het talent op het veld te motiveren en te scoren. Dat dit succes heeft mag blijken uit hun resultaten en groei. Franchise is niet gebonden aan een bepaalde bedrijfstak, maar een moderne vorm van bedrijfsorganisatie die ook in de sport toepasbaar is. Bestuurders en ondernemers, die voetbal op landelijk niveau gezond willen houden, kunnen zich spiegelen aan ondernemingen die dit op vergelijkbare wijze praktiseren, als een professionele franchise. Dit moet ook in voetbal kunnen, Amerikaanse sport bewijst dit. Een voorbeeld: de Amerikaanse Western Professional H
