Coöperaties verworden tot eenheidsworst
Franchisend Nederland haalt onvoldoende uit het coöperatiemodel. Coöperaties worden zonder maatwerk opgericht, waardoor de onderscheidende meerwaarde van het model onbenut blijft voor zowel de franchisegever als franchisenemer. Bij veel franchiseformules ontstaat frictie tussen franchisegever en franchisenemers door gebrek aan transparantie. De verhoudingen tussen de eigenaar en leden zijn uit balans, verdienmodellen zijn onduidelijk en creativiteit ontbreekt, waardoor het coöperatiemodel niet tot zijn recht komt. Leden worden ontevreden en gaan publiekelijk met elkaar in discussie, waardoor het imago van de formule onnodig wordt beschadigd.
Een recent voorbeeld van frictie tussen franchisegevers en franchisenemers is de voortdurende onrust binnen bakkerijketen Bakker Bart. Een goede coöperatie dwingt de oprichters en leden juist tot samenwerken en transparantie op basis van positieve elementen zoals collegialiteit, delen van creativiteit en kennis, solidariteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid. In de Algemene Ledenvergadering nemen de leden samen een besluit en wordt het dagelijks bestuur gedwongen tot het formuleren van haalbare doelstellingen. De veel besproken franchiseraad is daarmee een overbodig orgaan wat in het voordeel is voor zowel de franchisegever als franchisenemer. Dit verkleint de kans aanzienlijk dat de leden zich op een later moment tegen het bestuur keren. De ondernemer kan zich volledig concentreren op de groei van zijn bedrijf én hij heeft medezeggenschap over de koers die de coöperatie vaart.
De coöperatie behoort daarom als rechtsvorm tot de modernste business modellen van deze tijd. Het is ontstaan als gezamenlijk business model van gelijkgestemde ondernemers die samen voordelen willen behalen. Dat doe je door de kennis en creativiteit van de ondernemers te benutten. Nu blijft dit vaak onbenut, omdat ondernemers onvoldoende tijd steken in hun eigen bedrijfsmodel. Naast de juridische en fiscale voordelen (er is bijvoorbeeld geen notaris nodig bij toe- of uittreding van leden) biedt het inrichten van het eigenaarschap een belangrijk voordeel. Als er bij oprichting maatwerk wordt geleverd waarbij het eigenaarschap goed wordt ingericht en duidelijke afspraken worden gemaakt, hebben leden en eigenaren meer voordelen bij het model dan bij een reguliere bv.
Wim van de Ven, voorzitter KUBUS Coöperatie
