Help! Mijn franchisegever gaat failliet!
Hoewel het beter gaat met de Nederlandse economie merkt ABN AMRO in haar sectorrapport op dat de kritische consument, digitalisering en stevige concurrentie stevige uitdagingen blijven voor winkeliers. Recente berichten over de aanvraag van uitstel van betaling door de landelijke speelgoedketen Intertoys bevestigen het beeld dat ook grote franchiseformules het zwaar hebben. Gaat een franchisegever failliet dan zal dat ook verregaande consequenties hebben voor de betrokken franchisenemers. Maar, wat te doen als je franchisegever failliet gaat?
Een failliete franchisegever
Gaat de franchisegever failliet dan heeft dat grote gevolgen voor jou als franchisenemer. De ondersteuning en bijstand die je eerder van je franchisegever kreeg, zullen waarschijnlijk helemaal stoppen, dan wel tot een minimum worden gereduceerd. De levering van goederen aan jou wordt waarschijnlijk ook gestaakt omdat leveranciers niet meer worden betaald door je franchisegever. Feitelijk komt de formule knarsend tot een stilstand. Dit alles spelt een onzekere toekomst voor jou als franchisenemer.
Vraag het de curator van de franchisegever
Tijdens het faillissement blijft de franchiseovereenkomst tussen jou en je franchisegever in beginsel van kracht. Partijen moeten dus ook tijdens een faillissement aan hun verplichtingen voldoen. De wet nuanceert dat uitgangspunt echter wel. Rechtsvorderingen tot nakoming van een verbintenis van een failliete franchisegever kunnen uitsluitend worden ingesteld doordat jij deze vordering indient bij de curator van de franchisegever. Jij kan dus niet zomaar nakoming van de franchiseovereenkomst vorderen, terwijl de curator dat op zijn beurt wel kan vorderen van jou.
De curator moet wel – nadat jij dat hebt gevraagd – binnen een redelijke termijn aangeven of hij namens de failliete franchisegever bereid is de franchiseovereenkomst na te komen gedurende het faillissement. Doet de curator dat niet (tijdig) dan verliest hij het recht om gedurende het faillissement van jou nakoming te vorderen van de franchiseovereenkomst. Ook zou je in dat geval mogelijk de franchiseovereenkomst kunnen ontbinden. Als je franchisegever failliet gaat, is het dus zaak om de curator te vragen of hij al dan niet bereid is de franchiseovereenkomst na te komen tijdens het faillissement.
Bekijk je franchiseovereenkomst
In de franchiseovereenkomst zal doorgaans een bepaling zijn opgenomen dat deze overeenkomst kan worden opgezegd als één van partijen failliet gaat. Jij zou daar mogelijk dan gebruik van kunnen maken. Een punt van aandacht is wel de formulering van een dergelijk beding. Soms staat er in de franchiseovereenkomst opgenomen dat deze kan worden ontbonden in het geval van faillissement van één van partijen in plaats van opgezegd. En omdat een ontbinding andere (juridische) consequenties heeft dan een opzegging is een goede afweging dan zeer verstandig.
Hoe zit het met je huur?
Huur je als franchisenemer het bedrijfspand onder van je franchisegever – een veel voorkomende situatie bij franchise – dan zal je regelingen moeten treffen om te voorkomen dat je uit je bedrijfspand wordt gezet. Er is immers een grote kans dat door het faillissement van de franchisegever de onderhuurovereenkomst wordt beëindigd door de curator. Ook kan de hoofdverhuurder/eigenaar er voor kiezen om de hoofdhuurovereenkomst te beëindigen. Contact opnemen met de curator is dan een verstandige eerste stap om zaken af te kunnen stemmen.
Wil je af van de huurovereenkomst dan is het ook verstandig om in contact te treden met de curator en hem te vragen of hij namens de franchisegever bereid is de onderhuurovereenkomst deugdelijk na te komen. Wordt daarop niet tijdig of positief gereageerd door de curator, dan verliest hij in beginsel het recht om gedurende het faillissement nakoming van de onderhuurovereenkomst bij jou af te dwingen. Ook kan je dan mogelijk de onderhuurovereenkomst ontbinden.
Hoe zit het met mijn non-concurrentiebeding?
Beëindig je de samenwerking met je failliete franchisegever dan zal je ongetwijfeld geconfronteerd worden met een postcontractueel non-concurrentiebeding (klik hier voor meer uitleg over een dergelijk beding). In beginsel zal een dergelijk beding ook in het geval van het faillissement van je franchisegever van kracht blijven, mede omdat de curator een gerechtvaardigd belang kan hebben om een dergelijk beding te handhaven. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een doorstart van de formule of vanwege de verkoop aan een derde partij. Een succesvolle doorstart of verkoop ligt echter minder voor de hand als ex-franchisenemers openlijk concurreren met de failliete franchisegever. Blijkt echter dat er geen enkel uitzicht is op voortzetting van de formule dan zal de curator niet snel een gerechtvaardigd belang hebben bij handhaving van het beding en kan je dus daarvan bevrijd zijn.
Kortom
Als je franchisegever failliet gaat, dan heeft dat aanzienlijke gevolgen voor jouw franchise en je toekomst. Word je geconfronteerd met het faillissement van je franchisegever dan is het verstandig om in een vroeg stadium contact te leggen met de curator en te inventariseren of hij namens de failliete franchisegever bereid is om diens verplichtingen uit de franchise- en huurovereenkomst deugdelijk na te komen. Is dat niet het geval, dan zal gekeken dienen te worden naar een beëindiging van de samenwerking. Een goede afweging van de te nemen marsroute is dan van groot belang.
Jan-Willem Kolenbrander
Advocaat franchise recht
De Clercq Advocaten en notariaat
