Een mededeling zonder rapport is nog geen prognose en geeft geen aansprakelijkheid voor franchisegever

Op 24 februari 2017 heeft de Hoge Raad in het arrest StreetOne geoordeeld dat een franchisegever aansprakelijk kan zijn voor het verstrekken van door hem zelf opgestelde ondeugdelijke prognoses, ook als de franchisegever niet weet dat het rapport fouten bevat. Franchisenemers zijn na deze uitspraak massaal de mening toegedaan dat zij hun franchisegever zondermeer aansprakelijk kunnen houden als prognoses of omzetverwachtingen niet worden gehaald. Uit rechtspraak blijkt dat het in de praktijk toch net even anders werkt.

Casus

Op 14 maart 2018 heeft de Rechtbank Midden-Nederland vonnis gewezen in een zaak over een formule, die zich richt op gezondheid en afslankmethoden en die veelal is ondergebracht in sportscholen. In 2015 heeft een ondernemer de franchisegever benaderd en aangegeven interesse te hebben in het openen van een eigen nieuwe salon. Partijen hebben per e-mail gecorrespondeerd over de initiële investering. De potentiële franchisegever gaf aan deze omvangrijk te vinden, waarop de franchisegever antwoordde dat er met de salon al gauw een omzet van € 8.000,00 per maand te behalen zou zijn, regelmatig ook meer. 

Een maand later sluiten partijen de franchiseovereenkomst voor een periode van 3 jaar. Gebleken is dat het de franchisenemer niet is gelukt om de salon succesvol te exploiteren. Na 1,5 jaar betaalt hij de maandelijkse fee niet langer en per 31 juli 2017 is de franchiseovereenkomst door de franchisegever ontbonden. 

In de daaropvolgende procedure waarin de franchisegever betaling van de achterstallige fee vordert, verweert de ex-franchisenemer zich met de stelling dat hij bij het sluiten van de franchiseovereenkomst heeft gedwaald en dat de franchisegever onrechtmatig heeft gehandeld door de onjuiste omzetprognose dat gerekend kan worden op een omzet van € 8.000,00 per maand.

Oordeel rechtbank

Zoals al blijkt uit de titel van deze column, heeft de ex-franchisenemer geen succes met zijn verweer. De rechtbank overweegt dat de franchisegever aan de franchisenemer enkel een mededeling heeft gedaan over de te verwachten omzet. Er is geen sprake geweest van een met rapport onderbouwde prognose. Om die reden oordeelt de rechtbank dat het beroep van de franchisenemer op het eerdergenoemde StreetOne arrest uit 2017 hier niet opgaat. 

Wat overblijft, is te toetsen of de mededeling over de verwachte omzet een fout is geweest en een onjuiste voorstelling van zaken is gegeven. De rechtbank concludeert dat zulks niet het geval is. Het komt niet vast te staan, dat de mededeling van de franchisegever over de omzet een onjuiste mededeling was.

De rechtbank stelt voorop dat het enkele feit dat een voorgehouden omzet niet gehaald is, nog niet meebrengt dat de prognose onjuist is geweest. Omzet is afhankelijk van allerlei factoren, zoals de inzet en verkoopvaardigheden van de franchisenemer en zijn personeel en de openingstijden. Dat lijkt mij een alleszins terechte overweging. 

Aangezien de franchisegever aan de hand van gerealiseerde resultaten in eigen vestigingen aannemelijk kan maken dat de genoemde omzet van € 8.000,00 per maand haalbaar is, komt voorts niet vast te staan dat de (vermeende) omzetprognose onjuist is geweest. Daarbij overweegt de Rechtbank tevens dat de mededeling van de franchisegever over de omzetverwachting geen garantie vormde. Er zijn nadien nog gesprekken geweest, waarbij de franchisegever de franchisenemer heeft gewezen op het belang van diverse factoren om een goede omzet te kunnen halen. Als de franchisenemer van mening is dat de omzet volstrekt onhaalbaar zou zijn en dat dit eenvoudig te laten zien is, dan had het op z’n minst op de weg van de franchisenemer gelegen om een eigen berekening te maken vóórdat hij de onderneming was gestart, aldus de rechtbank. 

Les voor de praktijk

Uit deze uitspraak volgt dat het de franchisenemer niet te makkelijk wordt gemaakt om te ageren tegen zijn franchisegever als omzetten in de praktijk niet gerealiseerd worden. Enerzijds vormt de enkele mededeling van de franchisegever over een te behalen omzet nog geen prognose in die zin dat daarvoor sneller (ook zonder fout) aansprakelijkheid kan worden aangenomen op basis van het arrest StreetOne. Anderzijds wordt benadrukt dat de franchisenemer een ondernemersrisico loopt en zich ook van zijn eigen verantwoordelijkheid als ondernemer bij het aangaan van een franchiseovereenkomst bewust moet zijn.

Mr. A.I. (Angela) Mekes
La Gro Advocaten

La Gro
Angela Mekes Angela Mekes
Advocaat