Help! Mijn franchisecontract is in strijd met de franchisewet…

Er is al veel geschreven over de nieuwe franchisewet. Daarbij gaat de aandacht steeds uit naar de inhoudelijke wijzigingen voor de franchiseovereenkomst. Het gaat dan om zaken als de introductie van het ‘precontractueel informatiedossier’, de invoering van een goodwillregeling en het instemmingsrecht van de franchisenemer. In de wet is expliciet vastgelegd dat daarvan niet ten nadele van de franchisenemer mag worden afgeweken. De wet is volledig van dwingend recht. Let wel: er mag wel ten voordele van de franchisenemer van de wet worden afgeweken.

In deze bijdrage sta ik stil bij het (procedurele) gevolg van het schenden van de wettelijke bepalingen. Stel, uw franchisecontract voldoet straks niet aan de wettelijke bepalingen. Wat doet u dan als franchisegever of franchisenemer?

Een woord vooraf. Ervan uitgaande dat de wet op 1 januari 2021 in werking treedt, zal daarmee ook op 1 januari 2021 het overgangsrecht in werking treden. Voor alle thans lopende franchiseovereenkomsten betekent dit dat de bepalingen met betrekking tot de goodwillregeling, het non-concurrentiebeding en het instemmingsrecht van de franchisenemer pas twee jaar later daarop van toepassing worden. Dus pas op 1 januari 2023 moeten die lopende overeenkomsten voldoen aan de wettelijke bepalingen ten aanzien van de hiervoor genoemde onderwerpen. Hierna ga ik uit van de situatie dat de wet volledig van toepassing is op uw franchiseovereenkomst.

Non-concurrentiebeding

Een voorbeeld: In uw contract staat straks per abuis dat het de franchisenemer verboden is om gedurende twee jaar na het einde van de overeenkomst in heel Nederland actief te zijn in een vergelijkbare branche. 

Bovenstaande bepaling is in strijd met de wet. De duur van een non-concurrentiebeding is maximaal 1 jaar en de geografische reikwijdte moet beperkt zijn tot het gebied of rayon waarin de franchisenemer de formule exploiteert. Dat zal in het algemeen niet heel Nederland zijn. Op grond van de wet is deze bepaling nietig. Wat betekent dat eigenlijk? Nietigheid houdt in dat de bepaling geacht wordt niet geldig te zijn. Er kan dus door partijen geen beroep op worden gedaan. In dit voorbeeld is het gevolg dus dat er geen non-concurrentiebeding is overeengekomen. Een dure fout.

Standstill-periode

Ook het niet naleven van de standstill-periode kan grote gevolgen hebben. Wanneer de franchisegever een franchisenemer vraagt de franchiseovereenkomst al binnen een week na het overhandigen ervan te ondertekenen, is dit in strijd met de wet. Op grond van de wet moet deze periode tenminste 4 weken bedragen.  Wat is het gevolg van het scheden van die termijn? Volgens de memorie van toelichting is de juridische sanctie vernietiging van de overeenkomst. Uitsluitend de franchisenemer (dus niet de franchisegever) kan de overeenkomst – ter keuze geheel of gedeeltelijk – vernietigen. Met als gevolg dat de overeenkomst of de bepaling geacht wordt nooit te hebben bestaan. Alle prestaties die over en weer zijn verricht, moeten in dat geval ongedaan worden gemaakt. Los van de praktische problemen, ben je als franchisegever ook bijvoorbeeld het non-concurrentiebeding kwijt. Let op: een beroep op vernietiging moet binnen 3 jaar door de franchisenemer worden ingeroepen. Daarna verjaart de rechtsvordering tot vernietiging.

Dwaling, bedrog en andere civielrechtelijke leerstukken

Een beroep op dwaling, bedrog en andere algemene civielrechtelijke leerstukken zal na invoering van de franchisewet mijns inziens eerder slagen dan voorheen het geval was. Immers, de wet versterkt de positie van de franchisenemer, zodat de bewijsvoering gemakkelijk wordt. Voor de franchisegever geldt daarom nog meer dan voorheen: pas bijvoorbeeld op met het verstrekken van prognoses. Verstrek enkel prognoses als je niet twijfelt aan de juistheid ervan. Bij twijfel, niet doen.

Duur van de overeenkomst

Laat de overeenkomst ook altijd vooraf aan het mededingingsrecht toetsen. Met name bepalingen die betrekking hebben op de duur van de overeenkomst kunnen in strijd komen met het mededingingsrecht met mogelijk ook nietigheid van de hele overeenkomst tot gevolg.

Wilt u naar aanleiding van het bovenstaande meer informatie of heeft u een vraag? Aarzel dan niet en neem contact op met een van de specialisten van La Gro Geelkerken advocaten.