Gerechtshof spreekt zich uit over verplichtingen franchisegever bij centrale website!

Het Gerechtshof heeft zich voor het eerst - voor zover bekend - uitgelaten over de verplichting die een franchisegever automatisch op zich neemt indien een centrale website van de franchiseformule wordt geopend. In het arrest staat: "Hoe dan ook is een franchisegever die een centrale website opent in beginsel gehouden daarmee gelijke mogelijkheden voor zijn franchisenemers te realiseren." 

Feiten

Een franchisenemer van Multicopy is in hoger beroep gekomen van een uitspraak van de rechtbank. De franchisenemer was van mening dat het door partijen overeengekomen rayon, groter was dan het rayon dat franchisegever, Multicopy, met de franchisenemer overeen stelde te zijn gekomen.

Bovendien stelt de franchisenemer dat Multicopy jegens hem tekort is geschoten nu de door Multicopy geopende centrale website (met daarop een 0900 nummer) een aantal (potentiële) klanten voor de franchisenemer niet zou doorsturen terwijl dit volgens franchisenemer wel de bedoeling was. Ook dit punt hangt samen met de vraag hoe groot het daadwerkelijke overeengekomen rayon van franchisenemer was.

Het Gerechtshof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank en stelt de franchisenemer in het ongelijk; de franchisenemer had niet bewezen dat het rayon groter was dan het door franchisegever geaccepteerde rayon.

Overweging

Het Gerechtshof oordeelt in dit arrest echter ook, bijna terloops, over de verplichting van een franchisegever die een centrale website opent: "Hoe dan ook is een franchisegever die een centrale website opent in beginsel gehouden daarmee gelijke mogelijkheden voor zijn franchisenemers te realiseren."

Nieuw ontstane verplichting voor franchisegever

Dit is - voor zover bekend - voor het eerst dat een Gerechtshof zich uitlaat over de verplichting die een franchisegever automatisch op zich neemt indien een centrale website van de franchiseformule wordt geopend.

Het ligt voor de hand dat de door het Gerechtshof benoemde verplichting ook ziet op franchisegevers die reeds een centrale website van de formule hebben geopend. De tweedeling die anders zou ontstaan, zou tot discrepanties leiden en dat zal niet de bedoeling van het Gerechtshof zijn geweest.

Laten we nu nagaan wat de overweging van het Gerechtshof precies voor de praktijk betekent; kortom, wat houdt de nieuwe verplichting voor franchisegevers nu feitelijk in? De crux zit in de woorden "gelijke mogelijkheden" en "realiseren".

Met 'realiseren' bedoelt het Gerechtshof naar mijn idee het verwerkelijken of verwezenlijken van de 'gelijke mogelijkheden': er rust derhalve een eigen (positieve) verplichting op franchisegevers om via de centrale website voor alle franchisenemers gelijke mogelijkheden te cre?ren.

De vraag blijft dan echter nog steeds: wat bedoelt het Gerechtshof met 'gelijke mogelijkheden'?

(i) Het Gerechtshof zou met 'gelijke mogelijkheden' kunnen doelen op bijvoorbeeld de verplichting voor de franchisegever om ervoor zorg te dragen dat (potentiële) klanten die via de centrale website van de franchisegever bijvoorbeeld producten of diensten willen afnemen, verwezen worden naar de juiste franchisenemer (al dan niet via een objectief systeem dat ervoor waakt dat geen enkele franchisenemer wordt achtergesteld). Iets soortgelijks was in dit arrest aan de hand. De franchisenemer betichtte de franchisegever ervan sommige (potenti?le) klanten niet naar hem maar naar collega-franchisenemers buiten zijn rayon te verwijzen.

(ii) Een andere mogelijkheid zou kunnen zijn dat het Gerechtshof genoegen neemt met bijvoorbeeld een franchisegever die op de centrale website onmiskenbaar opneemt waar alle franchisenemers zijn gevestigd zodat de (potentiële) klanten zelf kunnen kiezen bij wie zij hun producten of diensten willen inkopen.

Conclusie

De rechtspraak zal in de toekomst moeten uitmaken hoe het begrip 'gelijke mogelijkheden' dient te worden uitgelegd en hoe dit zich vertaalt in de verplichting van de franchisegever om voor franchisenemers gelijke mogelijkheden te creëren indien de formule een centrale website heeft. Interessant is dat dit arrest een grondslag biedt voor de verplichting van franchisegevers, zelfs indien dit niet expliciet contractueel is vastgelegd, om indien een centrale website wordt aangehouden, gelijke mogelijkheden voor alle aangesloten franchisenemers te creëren. Schiet de franchisegever (toerekenbaar) tekort in die verplichting, dan geeft dit franchisenemers de mogelijkheid om nakoming en/of schadevergoeding te vorderen.

Roy Brands
Advocaat
Kan Vlassenroot Advocaten 
Franchisehulp