Vergrijzing betekent voor franchise verandering

Steeds meer ouderen: het is de realiteit in het Nederland dat vergrijst. Deze snel groeiende groep consumenten is voor veel franchiseformules interessant want ze zijn tegenwoordig ondanks de oudere leeftijd nog jong van geest, kooplustig en hebben alle tijd om geld te spenderen. Maar...... het beeld van de rijke babyboomers is niet representatief.

Het FranchiseLine-document 'Toekomstvisie 2025', dat eind vorig jaar verscheen, schetste voorzichtig al een beeld van de nieuwe doelgroep die op de franchisemarkt afkomt. "De afhankelijke en hulpbehoevende oudere maakt plaats voor die van de zelfstandige senior die nog volop van het leven kan en wil genieten. De nieuwe generatie ouderen heeft het begrip jeugd opnieuw uitgevonden en zal ook op oudere leeftijd jong blijven." Oud en jong zijn dus relatieve begrippen geworden. Doordat senioren veel ouder worden dan vroeger hebben zij voor het eerst in de geschiedenis na hun werkzame leven vaak nog jaren te leven. Het CBS becijferde recent dat de stijgende levensduur leidt tot een sterkere toename van het aantal 65-plussers van 3 miljoen nu naar 4,8 miljoen in 2040 en 4,7 miljoen in 2060. Het aantal 80-plussers stijgt naar verwachting van 0,7 miljoen nu naar 2 miljoen in 2060. "Die laatste groep en de leeftijdsgroep net iets daaronder zijn consumenten die minder kooplustig zijn. De 70-plussers vragen zich iedere keer af als ze iets kopen, hoelang heb ik er nog iets aan", stelt adviseur Olaf Busch van CCCCC Winkelgebieden. Volgens Busch een groot verschil met de groep 55-plussers. "Die hebben nog wel een koopbehoefte, die zijn nog jong van geest." Het beeld van de rijke babyboomers is volgens Busch echter niet representatief voor deze oudere van straks. "Er gaat straks steeds meer geld op aan zorg. Bovendien is het aflossen van hypotheken minder vanzelfsprekend en staan de pensioenen onder druk. Dat heeft allemaal gevolgen voor het uitgavepatroon."

Kritisch

Dit zorgt er ook voor dat de oudere van straks kritisch is, kritisch op bijvoorbeeld de prijs van een product of dienst. "Het gebeurt nu al, deze groep consumenten heeft alle tijd en pluist in hun zoektocht naar koopjes alle folders door", weet Busch. Daarbij signaleert hij een trend. "Consuminderen is hot, ook onder de gepensioneerde ouderen. Ze maken er een sport van om hetzelfde leuke leven te leiden met minder spullen." Verder weet de adviseur dat de oudere doelgroep minder merkbewust is. "Zeker in vergelijking met jongeren, het merk is ondergeschikt aan het doel dat het product of de dienst dient." Het grote verschil tussen ouderen en jongeren is verder het aspect 'tijd'. "Ze hebben zeeën van tijd. Dat levert vaak een compleet ander oriëntatiegedrag op. Ouderen zijn duidelijk bezig een digitale inhaalslag te maken maar ze houden nog steeds van de papieren folder." Eenmaal in het winkelcentrum en in de winkel nemen ze ook de tijd. Busch: "Ze blijven bijvoorbeeld langer in de zaak, daarop moet de inrichting worden aangepast. Je moet als franchisenemer veranderen, inspelen op de nieuwe wensen. Een lange tafel met leesvoer en een goede kop koffie is bijvoorbeeld aan te bevelen voor een kledingwinkel die zich richt op deze groep. Ook een toilet is belangrijk", vertelt Busch. Het mes snijdt volgens hem hierbij al snel aan twee kanten. "Ook de jongere doelgroep waardeert het als de voorzieningen optimaal en de winkels gastvrij zijn."

Gezamenlijk profileren

Om de ouder wordende consument te kunnen 'vangen' moeten winkeliers in winkelgebieden zich in de ogen van Busch ook gezamenlijk profileren. "Het gaat bijvoorbeeld om bereikbaarheid. Parkeergelegenheid op twee- á driehonderd meter is al snel te ver. Dat ziet men als een drempel." De oplossing? "Kijk gezamenlijk naar de mogelijkheden, ga het gesprek aan met de gemeente."

Horeca in winkelgebieden wordt ook belangrijker met de vergrijzing van Nederland. Busch: “Ouderen houden van funshoppen, ze hebben alle tijd van de wereld en willen tussen het winkelen door ook graag iets eten en drinken.” Dat drinken kan gratis bij Albert Heijn, dat in de meeste winkels koffie en thee aanbiedt. De marktleider in supermarktland zegt bij monde van woordvoerster Anousjka Asperslagh met meerdere services de oudere doelgroep te dienen. “Onze winkels zijn ruim opgezet, goed toegankelijk zonder drempels of andere obstakels. Op assortimentsgebied is ons uitgangspunt het lokale marktgebied. Welk publiek komt in welke winkel en daarop passen we lokaal het assortiment aan.” Dat betekent in marktgebieden waar veel ouderen wonen, dat de supermarktketen meer eenpersoonsmaaltijden aanbiedt. Ook heeft Albert Heijn onder meer met Albert.nl een mooie mogelijkheid om de boodschappen van ouderen die minder makkelijk ter been zijn tot in de keuken thuis te bezorgen. “Albert.nl bezorgt in toenemende mate boodschappen aan zorginstellingen”, bevestigt de woordvoerster.

Sterke aansluiting

“De markt van de toekomst”, zegt oprichter en directeur Walter Vendel van het fitnessconcept fit20 over de ouderenmarkt. Nu al is 75 procent van zijn klanten tussen de 40 en 60 jaar. “Een kwart is ouder dan 60, de oudste is zelfs 91 jaar”, meldt Vendel. Hij heeft volgens eigen zeggen een sterke aansluiting bij ouderen vanwege het personal trainingsprogramma van fit20 (fit in 20 minuten per week). “De kracht van het concept zit in de persoonlijke begeleiding. Mensen worden getraind naar de persoonlijke mogelijkheden. Zijn ze ziek, hebben ze bijvoorbeeld diabetes 2, dan passen wij het trainingsprogramma daarop aan”, vertelt Vendel. De ouderenmarkt biedt volgens hem kansen. “De proef samen met Thuiszorg West-Brabant is een succes. Daar worden ouderen ook door middel van onze trainingen fitter.” Vendel hoopt op samenwerkingen met meerdere thuiszorgorganisaties in Nederland. “De thuiszorg is vaak het eerste aanspreekpunt voor ouderen, zij zijn voor ons de opening tot een markt van miljoenen mensen.” In het concept bij Thuiszorg West-Brabant heeft fit20 zeven medewerkers opgeleid tot trainers. “Zij trainen in het hoofdkantoor van de thuiszorgorganisatie de ouderen, specifiek gericht op de aandoening die zij hebben. Er zijn er hiervan in totaal tien gedefinieerd, onder meer diabetes 2, hart- en vaatziekte en alzheimer, en in zeven gevallen heeft de fit20-methode een bewezen positief effect”, aldus Vendel.

Aparte franchisestructuur

Vendel denkt er vanwege het enorme potentieel voor zijn formule over na om een aparte franchisestructuur op te zetten voor de ouderenmarkt. “Deze richt zich op de samenwerking met de thuiszorgorganisaties in Nederland. Immers, voor deze partijen is het in de huidige tijd, waarin de overheid zich meer en meer terugtrekt uit de zorgmarkt, financieel ook belangrijk om nevenactiviteiten te hebben. En de interesse is groot.”

De veranderende rol van de overheid ten aanzien van de zorgmarkt is ook de reden van het succes van Senioren-assistent. De franchiseformule groeit dit jaar van vijftien naar dertig vestigingen. Senioren-assistent ondersteunt senioren bij het langer thuis wonen. “We werken met persoonlijke assistenten. Zij zijn de vaste contactpersoon die voor de senioren alles regelen”, vertelt Bas Tolenaar, directeur en oprichter van Senioren-assistent. Hij ziet de toekomst van de formule rooskleurig in. “De kansen liggen in eerste instantie vooral in de ondersteunende diensten, de huishoudelijke hulp, iemand die de boodschappen doet, die gezelschap geeft en die mantelzorgers ondersteunt. Het is de behoefte in het Nederland van nu en straks en wij spelen erop in.”