Franchise in... Alkmaar

Franchise+ gaat op pad in een stad en laat franchisenemers aan het woord. Over hun winkel, hun formule en over hun stad. Door verschillende ondernemers uit verschillende branches naar hun visie te vragen ontstaat een momentopname van zaken doen in een specifieke stad. Deze keer kwam de eer toe aan de wereldwijd bekende kaasstad Alkmaar.

Voor we kijken naar het huidige (franchise)ondernemerslandschap in Alkmaar, reizen we voor een moment terug in de tijd tot het ontstaan van deze bijzondere stad meer dan 750 jaar geleden. In 1254 kreeg Alkmaar van graaf Willem II stadsrechten. Door markten en handel kreeg Alkmaar een centrumfunctie en groeide de stad. Vanaf 1600 ontwikkelde zij zich van handelsplaats met een eigen vloot tot een markt- en verzorgingscentrum voor de wijde omgeving. Tegenwoordig zijn door deze historie in de binnenstad nog veel gave 19^e eeuwse onderpuien te vinden en een groot aantal panden, die een koopmans- en pakhuisfunctie hadden. Deze panden zijn tegenwoordig vooral als woning en winkel in gebruik. Door de ligging en het feit dat de combinatie van wonen, werken en uitgaan in de binnenstad grotendeels bewaard is gebleven, heeft het haar unieke karakter en aantrekkingskracht tot in de huidige tijd vast weten te houden.

Ondernemers en funshoppen

Alkmaar biedt vestigingslocaties aan meer dan 6.500 bedrijven en instellingen en er werken meer dan 40.000 mensen. Zo komen SNS Reaal, VSM Geneesmiddelen en De Boer Tenten van Alkmaarse bodem. Verder heeft Alkmaar met een inwoneraantal van nog geen 100.000 inwoners veel verschillende soorten winkels en mag zich daarom de tweede winkelstad van Nederland noemen. Niet voor niets dus ontvangt Alkmaar jaarlijks meer dan een miljoen bezoekers. Dit blijkt uit het Continue Vakantie Onderzoek van 2005, waarvan 74 van de 100 bezoekers zeiden te komen om te winkelen voor het plezier. Doordat veel bezoekers verschillende keren terugkwamen, legden zij samen 3.952.000 bezoeken af. Als je deze resultaten vergelijkt met de resultaten van andere steden neemt Alkmaar qua bezoekersaantal de tiende plaats in en staat daarmee boven bijvoorbeeld Haarlem, Leiden, Delft en Gouda. Qua hoeveelheid bezoeken neemt Alkmaar de negende plaats in en komt daarmee zelfs boven Maastricht uit. Funshoppen wordt massaal gedaan door bezoekers aan Alkmaar. Zelfs 64% van de bezoekers noemt dit als belangrijkste activiteit.

Upgrade Alkmaarse wijk De Mare

Vanaf 1972 speelde Alkmaar als groeikern een rol bij de opvang van het bevolkingsoverschot van het noordelijk deel van de Randstad. De stad werd in het noorden uitgebreid. Zo ontstond in de beginjaren tachtig onder andere de door Franchise+ bezochte wijk en winkelcentrum De Mare. De afgelopen jaren werd jammer genoeg een geleidelijke sociaal maatschappelijke achteruitgang geconstateerd. Daarom is een verbeterplan voor de wijk opgesteld. Naast veelbelovende termen als imagoverbetering en wijkcommunicatie is één van de speerpunten tevens de renovatie van het winkelcentrum. Het winkelcentrum heeft momenteel 67 winkels, maar tegelijk met de renovatie wordt de oppervlakte van de winkelboulevard met 5.500 m² uitgebreid.

Geschiedenis van de kaasmarkt (als losse inzet vormgeven?)

De officiële oprichtingsdatum van het zogenoemde Kaasdragersgilde stamt uit 1593. In de 17 ^e eeuw werd de kaas elk jaar vanaf mei tot Allerheiligen verhandeld op vrijdagen en zaterdagen. In die periode had iedere groep kaasdragers, ofwel 'veem', een eigen kaasweegschaal. In de 18 ^e eeuw werd vier dagen per week kaasmarkt gehouden. Tot de eerste wereldoorlog was de kaasmarkt een noodzakelijk handelsgebeuren. In 1916 werd gemiddeld driehonderd ton kaas per marktdag omgezet. De markt duurde toen tot één uur in de nacht. Sinds 1939 is Alkmaar de enige stad in Nederland waar de kaas nog op deze traditionele wijze op een kaasmarkt verhandeld wordt. Voor wie deze traditie met eigen ogen wil aanschouwen: de kaasmarkten op het Waagplein zijn er van de eerste vrijdag in april tot en met de eerste vrijdag in september.

Videoland

De heer Bloem is ondernemer en voert de franchiseformule van Videoland. Maar hij doet nog veel meer: “Toen ik twee jaar geleden als voorzitter aantrad van de winkeliersvereniging stonden er veel wensen op mijn lijstje. In de vereniging nemen naast eigenaren van winkels en winkelpanden ook een grote belegger deel en daardoor kunnen de belangen flink uiteen lopen. Ook ontbrak het geheel aan enige vorm van communicatie. Door dit laatste op peil te brengen en de betrokkenheid te verhogen heb ik daarin sturing weten aan te brengen. De betrokkenheid wist ik te vergroten door het opzetten van vier of vijf commissies en het toebedelen van taken aan de verschillende ondernemers. In het begin participeerde ik in alle commissies. Een commissie die nu zelfstandig kan draaien heeft mij niet meer nodig en dan trek ik mij terug. Zoals bijvoorbeeld de activiteitencommissie, die jaarlijks onder meer verantwoordelijk is voor de intocht van de sint, onze ‘tropical night’, kunstmarkt, luilakmarkt, activiteiten voor kinderen enzovoort. Verder is de communicatie naar onze klanten geprofessionaliseerd door het uitbrengen van de krant De Mare waarin we zelf onze positieve kant van het winkelcentrum kunnen belichten. Hierdoor hopen we het imago te verbeteren. Maar we doen als winkeliersvereniging nog veel meer. Momenteel ben ik het meest trots op het behalen van een keurmerk voor veilig ondernemen.” Door een nauwe samenwerking tussen ondernemers, brandweer, gemeente en politie wordt met dit keurmerk aantoonbaar gezorgd voor onder andere minder winkeldiefstal en een groter veiligheidsgevoel. “Deze `ster voor Veilig Ondernemen´ ontvangen wij uit handen van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, zegt een tevreden heer Bloem.”

“Erg trots ben ik op ‘mijn’ ster voor Veilig Ondernemen!”

Bruna

“Wij hebben het in winkelcentrum De Mare goed naar onze zin”, vertelt vervangend bedrijfsleider Karin Poppegaai. “Zelf sta ik afwisselend in Heiloo en Alkmaar De Mare en daarom zie ik wel een duidelijk verschil in het soort publiek. Als ik het heel zwart-wit mag zeggen dan zijn de bezoekers in Heiloo ‘stoffiger’ en heeft het een ouder publiek. De Mare heeft over het algemeen consumenten die van wat lager niveau zijn. Bruna doet het hier goed. Misschien wel juist daarom. Het is een boekhandel met een lage drempel. In de stad (centrum) zie je vaker de gerenommeerde boekhandels die er al sinds jaar en dag zitten. Dat trekt ander publiek, want je loopt er niet zo snel binnen als je geen echte lezer bent. Bruna verkoopt veel verschillende producten naast boeken en dat zorgt ervoor dat ook laagopgeleiden snel hier naar binnen lopen. En dat principe komt dus in De Mare goed uit de verf. Als tegenwicht voor de betere boekhandel krijgt de franchisenemer bij Bruna nu aanvullende opleidingen aangeboden om zo de klant beter van dienst te kunnen zijn. Zo kan een klant vaker voor advies bij ons terecht.” Op de vraag van onze redacteur of de winkeliersvereniging van De Mare veel organiseert, reageert Poppegaai: “Gezond actief: naast de activiteiten rondom koopzondagen hebben we binnenkort tweemaal een ‘tropical night’. De winkels blijven ’s avonds van 21.00 tot 22.00 uur open en er wordt van alles rond het thema georganiseerd.” De bedrijfsleider van Bruna De Mare voorziet goede kansen voor ondernemers: “Voor ondernemers is het aantrekkelijk om zich hier te vestigen in deze tijd. Met de komst van twee nieuwbouwwijken en de op handen zijnde renovatie en uitbreiding krijgen de winkels meer aantrekkingskracht. Wat bijvoorbeeld nog mist is een witgoedzaak. De ijzerwarenhandel sluit binnenkort en daardoor zou een bouwmarkt ook niet verkeerd zijn.” Toch is het niet allemaal maar positief in De Mare: “Negatief hier is de wind. Het tocht nogal, dit komt door de soort bouw van het centrum. Maar daar wordt met de renovatie aan gewerkt. Ik begreep verder dat tijdens de renovatie een aantal toegangspoorten definitief worden gesloten. Dat wordt nu besproken met de winkeliers. Geen reden verder dus tot klagen, want er is openheid. En” besluit Poppegaai, “deze overlast is er zodat we er uiteindelijk allemaal beter van worden.”

“Soms zie je klanten met hun handen voor hun ogen voorbijlopen vanwege de wind en het opwaaiende zand”

Supervlaai

De franchisenemer van het kleinschalige maar gezellige taartwinkeltje Supervlaai is Sandra Rajaram. “Inmiddels ben ik hier zo’n 2,5 jaar bezig, waarvan de eerste twee jaar zwaar waren. De mentaliteit van taartetend Noord-Holland verschilt veel met die van Utrecht of Limburg. Er wordt zuinig gesneden, dus minder taart verkocht. Ook broodjes verkopen lukt hier niet. Samen met het feit dat dit vooral een winkelcentrum is waar je voor je dagelijkse boodschappen komt en niet om te shoppen, is het een moeizame start geweest. Maar wel met een langzame maar duidelijke vooruitgang. Ik hoop alleen niet dat wij de dupe worden van de renovatie die achterloopt op schema. Straks gaan bezoekers eerder naar opgeknapte centra elders en dan verliezen we klanten. Door de uitbreiding met het nieuwe winkelcentrum hoop ik dat mensen nu wel echt komen winkelen in plaats van snel boodschapjes halen. De komst van de kledingzaken Didi en Superstar heeft al een verbetering gegeven”, aldus Rajaram. Zij vertelt wat over haar beweegredenen om zich in De Mare te vestigen: “Al een poosje liep ik met het idee om zelfstandig ondernemer te worden. Ik woon vlakbij en daardoor was het voor mij logisch om bij het zien van dit leegstaande pand te denken dat ik me hier wilde vestigen. Overigens wist ik nog niet met welke formule dat ging gebeuren. Wel was ik op dat moment al eens bij de Franchise & Formule Beurs geweest om mij te oriënteren. Toen het winkelpand vrijkwam ben ik gaan kijken naar het plein en het aanbod. Ik kwam toen op het idee om een Supervlaai-formule te gaan voeren.” De samenwerking met de gemeente is redelijk te noemen voor zover je er mee te maken krijgt. Supervlaai en andere kleine ondernemers uit De Mare kregen met de gemeente te maken door de renovatie. “Het uitstellen van de renovatie brengt wel de kleine ondernemers zoals ik in moeilijkheden. De gemeente blijkt wel een potje te hebben, waarmee ze bijna failliete bedrijven kunnen helpen. Maar eigenlijk weet niemand precies wat daarvoor de regels zijn. Dat vonden we wel raar en we hebben uitleg gevraagd. Die uitleg moet nog komen.” De eigenaresse van de taartwinkel is lid van de activiteitencommissie. “Ik doe veel voor het winkelcentrum, want ik ben een echte regeltante. Leuk evenement is de jaarlijkse Luilakmarkt. Om 5.00 uur, ja ’s ochtends, staan voor alle winkels kraampjes klaar. Ook de winkels zelf zijn dan al open. Deze en andere activiteiten, zoals een boeken- en kunstmarkt, worden gecommuniceerd via een eigen krant die in een oplage van 25.000 stuks wordt verspreid. Wel professioneel hè!”

“De eerste twee jaar hier waren zwaar”

Profile

“Al 25 jaar was dit een fietsenzaak voordat Profile het kocht. Dat was vier jaar geleden en vanaf dat moment werk ik hier als bedrijfsleider.” We spreken met Hans de Boer, inmiddels eigenaar van de fietsenwinkel Profile De Mare. “Ik leerde het winkelcentrum kennen: de ondernemers en de consumenten. In eerste instantie was deze winkel samen met de andere Profile-winkels een pilotwinkel. Toen het concept eenmaal op de rit was, werden de winkels verkocht. Ook aan mij werd gevraagd of ik het wilde overnemen. Inmiddels wist ik van de hoed en de rand en hoefde ik niet lang na te denken of ik zelf de kar wilde trekken. Het werd vooral een kwestie van de financiën uitzoeken en dat ging voorspoedig. Sindsdien ben ik eigenaar van de zaak. De vestiging in dit winkelcentrum verschilt terdege met andere vestigingen. Het heeft een ander soort publiek, misschien wat lager opgeleid. Nog opvallender is het soort producten dat ik hier verkoop. Hier worden namelijk verhoudingsgewijs heel veel onderdelen verkocht.” De Boer ziet ook wel in hoe dat komt: “Het langslopende publiek loopt snel binnen en bedenkt dan toch nog een bandenplaksetje nodig te hebben of iets dergelijks. Dat pak je snel mee.” Ook De Boer is met de op handen zijnde renovatie bezig. “Ja, er zou wel wat veranderd mogen worden. Maar de plannen daarvoor zijn in volle gang. Het winkelcentrum is nu echt verouderd en saai. Het plein is veel te groot en leeg. Straks komt er een kiosk in het midden van het plein. De plaatselijke broodjeszaak mag zich daarin vestigen en er komt een terras bij. Tegelijk met de bouw van de nieuwe kiosk komt er ook een betere toegang tot de parkeergarage hieronder. Dit is nu ook niet zo praktisch gemaakt. Maar eerlijk is eerlijk: al met al ben ik een heel tevreden ondernemer.”

“Het winkelcentrum is nu echt verouderd en saai”

Didi

Foto: rechterhand en filiaalmanager Ingeborg van der Kuyk/ franchiseondernemer Astrid van Brummen

“Geweldig!” is het antwoord op de vraag of Astrid van Brummen het hier met haar kledingzaak Didi naar haar zin heeft. De franchisenemer is enthousiast en dat straalt ervan af. Toch zou je een kledingzaak van een bekende formule misschien niet in een relatief klein winkelcentrum verwachten. Van Brummen merkt ook wel dat haar vestiging in De Mare anders draait dan in Schagen, waar zij een Didi heeft in het centrum. “We werken in De Mare wel met veel vaste klanten, dat is opvallend te noemen. De plek waar we zitten in het winkelcentrum is niet zo druk en er passeren niet enorm veel mensen, maar het contact met de mensen is gewoon erg goed. Ik vind het een prettig winkelcentrum voor mijn zaak. In Didi Schagen zijn de bezoekers van een veel grotere diversiteit. De Mare heeft vooral een echte regiofunctie. Een regio die niet altijd positief bekend stond, maar waarvan de laatste tijd het imago steeds beter wordt. Waar het voorheen toch iets negatiefs of misschien wel iets crimineels had, is dat door de komst van meerdere nieuwbouwwijken veel minder het geval.” Van Brummen is blij met twee filialen: “Ik kan mijn klanten net iets extra’s bieden, doordat ik kan terugvallen op de collectie van de andere vestiging. Binnen een of twee dagen ligt het kledingstuk al op de toonbank en mijn klanten waarderen dit erg. Als ik fantaseer over de toekomst sluit ik de opening van een derde winkel niet uit, met name doordat ik erg tevreden ben over de samenwerking met de moedermaatschappij Coltex, waar onder andere Didi, Steps, SPS en Forecast onder vallen. Maar dat is nog toekomstmuziek”, zo besluit een vrolijke Astrid van Brummen.

“We werken in De Mare met opvallend veel vaste klanten”

Pearle

“Eerst was ik in mijn contacten naar klanten gematigder, maar sinds de komst van de concurrenten op het plein merk ik dat ik mij duidelijk onderscheid, zo vertelt de heer Bliekendaal, franchisenemer van Pearle De Mare. “Ik vind het heel prettig om mijn klanten iets extra’s te bieden en zelfs naar ze te luisteren als ze verlegen zitten om een praatje of hun hart willen luchten. Dit kan wellicht komen door mijn christelijke achtergrond.” Juist de charme van een winkelcentrum buiten het centrum van de stad zou Bliekendaal doen besluiten zich hier te vestigen. “Absoluut, in het centrum is het veel lastiger om vaste klanten te hebben, omdat je vaak alleen even binnenloopt. Dat is hier niet het geval. En juist door die vaste klanten geniet ik echt van mijn werk. Je kunt net even wat meer voor deze mensen betekenen. Mijn dochter Kyra zit ook in de zaak en zij heeft precies hetzelfde gevoel. Wat dat betreft zitten we helemaal op een lijn”, aldus een trotse vader. “Zij zit momenteel in het buitenland, maar werkt normaal gesproken hier als contactlensspecialist. En wat ons werk ook bijzonder maakt is het goede contact met de oogarts in het Medisch Centrum Alkmaar. Door het gebrek aan tijd heeft de arts niet veel ruimte voor extra voorlichting en uitleg. Dat is iets wat wij wel kunnen bieden en wat ons tegelijk weer een streepje voor geeft op de concurrent.”

“Ik vind het heel prettig om mijn klanten iets extra’s te bieden en naar ze te luisteren”