Kees Kan: Internetverkopen en franchise: gezamenlijk of ieder voor zich?

Is het mogelijk en juridisch toegestaan binnen franchiseverhoudingen dat een franchisegever een eigen webwinkel exploiteert zonder haar franchisenemers daarin te betrekken? Volgens vaste jurisprudentie heeft een franchisegever een zorgplicht jegens haar franchisenemers uit hoofde van de (aard) van de franchiseovereenkomst, zijnde een overeenkomst "waarbij zowel de franchisegever als de franchisenemer profijt hebben." Er bestaat geen wet die franchisegevers verplicht om een webwinkel in gezamenlijkheid met hun franchisenemers op te zetten en hen te betrekken bij (eventuele) rendementen. De meeste franchiseorganisaties regelen internetverkopen in goed overleg met hun franchisenemers omdat zij aan de gezamenlijkheid (samen optrekken - offline en online!) belang hechten en ook andere voordelen daarvan zien - waaronder bijvoorbeeld de logistieke afwikkeling van online aangekochte producten. Mijns inziens is in strijd met de aard van franchise - en daarmee binnen franchiseverhoudingen niet toegestaan - dat een franchisegever geheel buiten haar franchisenemers om een webwinkel exploiteert. Verkopen via een webwinkel gaan immers (bijna) altijd ten koste van offline aankopen in de winkel en dus ten koste van omzet van franchisenemers. Het komt er dan op neer dat een franchisegever via internetverkopen omzet "afpakt" van haar eigen franchisenemers. Dat is kannibaliseren op de eigen franchisenemers en het omgekeerde van wat franchise (ook volgens vaste jurisprudentie) beoogt: "een overeenkomst waarbij zowel de franchisegever als de franchisenemer profijt heeft"! Er zijn franchisegevers die betogen dat webwinkels niet of nauwelijks winstgevend zijn (te maken) en dat de franchisenemers er dus geen belang bij zouden hebben om te participeren in webwinkels. Als dat zo is kan omgekeerd net zo worden geredeneerd dat franchisegever dan ook geen belang heeft bij webwinkels. Die redenering is zelfs verdacht: waarom zou een franchisegever (zelfs) een verlies niet willen delen met haar franchisenemers die wel ge?nteresseerd zijn in participatie in een webshop? Ook stellen franchisegevers dat de aanwezigheid op het web noodzakelijk is voor de formulebekendheid en uitstraling en dat door middel van internetverkopen klanten worden getrokken naar de offline winkels van franchisenemers waardoor deze meer klanten in de winkels krijgen en dus meer omzet. Onwaarschijnlijk is echter dat de online verloren omzet door franchisenemer (geheel) wordt teruggewonnen door extra winkelbezoek van klanten die via de webwinkel zijn verleid tot offline winkelbezoek. Nog los van de vraag of en hoe dat ooit zou kunnen worden vastgesteld. Franchise veronderstelt een hechte samenwerking die gericht is op profijt voor beide partijen zowel franchisegever als franchisenemer. Franchisenemer huurt de formule die zij vervolgens zo goed mogelijk exploiteert en uitdraagt en franchisegever ondersteunt de franchisenemers, ontwikkelt de formule en profiteert door ontvangst van de franchisefees. In alle activiteiten die in een franchisesamenwerking worden ontplooid dient de gezamenlijkheid voorop te staan. Elke actie is gericht op verbetering van de formule die uiteindelijk voor beide partijen profijt brengt. Dat geldt offline en online! Het beconcurreren van de eigen franchisenemers door middel van een winkelwebsite en webverkoop die exclusief is voorbehouden aan franchisegever is direct in strijd met de aard en doelstelling van franchise. Wat mij betreft wordt dit bij wet verboden, opgenomen in de Europese Erecode en uitgedragen door de Nederlandse Franchise Vereniging! Kees KanKan Vlassenroot advocaten te Haarlemwww.kv-advocaten.nl