Waarom de franchisebranche een afdwingbare Franchise Code verdient!

De franchisebranche verdient een afdwingbare Franchise Code! Zonder juridische afdwingbaarheid heeft een Code geen zin.

Inleiding: rechtbank Overijssel

De Rechtbank Overijssel heeft onlangs wederom bevestigd hetgeen geldende jurisprudentie is:

de Europese Erecode inzake Franchising bevat geen in rechte afdwingbare verplichtingen!

In deze zaak stelde een franchisenemer onder meer dat zijn franchisegever (Bruna) tekort was geschoten in haar verplichtingen uit de Europese Erecode inzake Franchising (Europese Erecode) waaronder de verplichtingen tot het verschaffen van deugdelijke prognoses en het geven van voortdurende commerciële en/of technische ondersteuning.

De rechtbank overweegt:

“dat de Erecode een code is waaraan franchisegevers die lid zijn van de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV) zich hebben gecommitteerd. De Erecode bevat een richtsnoer voor een eerlijke en redelijke invulling van de franchiserelatie waarbij oog is voor de belangen van beide partijen. Deze Erecode behelst echter geen in rechte afdwingbare verplichtingen.”

Europese Erecode inzake Franchising heeft geen juridische status

Deze overweging is bestendige jurisprudentie. Ook de rechtbank Noord-Nederland oordeelde eind 2013 in een zaak van De IJsvogel Groep (Pets Place) dat de Erecode hooguit de status van een fatsoensnorm heeft en geen in rechte afdwingbare verplichtingen behelst:

“Partijen hebben in dat verband gedebatteerd over de gebondenheid in rechte van De IJsvogel Groep aan de Erecode. Daaromtrent overweegt de kantonrechter dat Erecode een code is waaraan franchisegevers die lid zijn van de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV) zich hebben gecommitteerd. De Erecode bevat een richtsnoer voor een eerlijke en redelijke invulling van de franchiserelatie waarbij oog is voor de belangen van beide partijen. Echter, de Erecode behelst geen in rechte afdwingbare verplichtingen. In zoverre heeft de Erecode hooguit de status van een fatsoensnorm. Dat betekent dat de Erecode buiten beschouwing moet blijven waar het gaat om beantwoording van de vraag of De IJsvogel Groep tekort is geschoten in de nakoming van de franchiseovereenkomst.”

15 jaar geleden: exact dezelfde discussie als nu over de Nederlandse Franchise Code (NFC)

Drs Jan Bezemer, destijds hoofdredacteur van het vakblad Franchise+, schreef in het december nummer van 2000 een vlammend betoog voor meer aandacht en gelding van de Europese Erecode in de Nederlandse franchise praktijk. Hij betoogde dat speciale franchise wetgeving niet nodig zou zijn omdat niet was aangetoond dat sprake was van grote misstanden, dat franchise wetgeving vele jaren voorbereiding kost en weggegooid geld en verspilde moeite zou zijn en dat wetgeving in strijd zou zijn met de politieke uitgangspunten van vermindering van wetgeving. Thans, 15 jaar later, is dezelfde discussie (met veelal dezelfde argumentatie) gaande over nut en noodzaak van invoering van de NFC! Jan Bezemer verbaasde zich destijds dat de  Europese Erecode in Nederland zo weinig aandacht kreeg en eindigde zijn betoog met de wens dat de Erecode “ook bij juristen wat meer aandacht kreeg”.

Zijn wens is niet uitgekomen. In tegendeel; 15 jaar later is de geldende leer in de Nederlandse rechtspraak dat de Europese Erecode geen rechtens afdwingbare verplichtingen kent en juridisch niet of nauwelijks van belang is. Franchisenemers mogen er niet vanuit gaan dat zij rechten kunnen ontlenen aan de Europese Erecode jegens hun franchisegevers, zelfs niet als die lid zijn van de NFV (de hiervoor genoemde zaken betroffen franchisegevers (Bruna en Pets Place) die lid zijn van de NFV).

De Nederlandse Franchise Code (NFC) in wording

Op dit moment is de Nederlandse Franchise Code (NFC) in de maak. Volgens de laatste berichtgeving wordt nog dit jaar een definitieve versie verwacht. De NFC moet voldoende draagvlak hebben in de branche bij zowel franchisenemers als franchisegevers. Dat betekent m.i. dat een ruime meerderheid van de betrokken belanghebbende partijen de NFC moeten ondersteunen. Het is overigens niet realistisch om te verwachten dat alle (100% van de) betrokken franchisepartijen eensgezind zullen denken over nut en noodzaak van invoering van de NFC; er zullen altijd partijen zijn die bezwaren houden tegen invoering daarvan of tegen welke vorm van franchise regelgeving ook.

Wettelijke verankering van de NFC

Als er inderdaad voldoende draagvlak is voor invoering van de NFC dan is van groot belang dat de code ook in rechte afdwingbaar wordt. Anders dreigt hetzelfde lot als dat van de Europese Erecode: een vrijblijvende fatsoensnorm zonder afdwingbare rechten of verplichtingen. Dan wordt het doel van de NFC, te weten meer evenwicht in de verhouding tussen franchisegevers en franchisenemers, niet bereikt. Alleen als partijen juridisch gehouden kunnen worden aan de rechten en verplichtingen uit de NFC wordt dat doel bereikt en heeft een code zin. Daartoe zal een wettelijke verankering noodzakelijk zijn.

Kees Kan
Franchise advocaat
kan@kv-advocaten.nl
Kan Vlassenroot Advocaten
Franchisehulp