´De moeizame zoektocht naar kapitaal om kansen te benutten´
De meningen zijn erover verdeeld, maar de huidige ´crisis´ biedt ook kansen voor franchiseformules in de horecasector. De horeca is een brede bedrijfstak met tal van verschillende deelsegmenten. En niet iedereen wordt momenteel even hard ´geraakt´ door de genomen maatregelen.
Sommige formules die voorheen niet aan delivery of afhaal deden hebben wellicht deze nieuwe (aanvullende’ activiteit) ook ontdekt en weten het hoofd met regelingen redelijk boven water te houden. En formules die van oorsprong een sterke positie hadden in afhaal en delivery, scoorden vorig jaar over het algemeen goed of zelfs beter dan voorheen.
Segmenten die het buitengewoon zwaar hebben zijn de grootschalige restaurantconcepten, de traditionele café/bar bedrijven en hotels. En zoals bij elke crisis zijn er winnaars en verliezers. Zo werkt dat nu éénmaal, hoe triest dat voor sommige ondernemers ook is. Waarbij ik wel eerlijk moet bekennen dat in deze crisis de omstandigheden beduidend anders zijn dan in voorgaande crisissen. Vooral omdat ondernemers in deze onvrijwillig beperkt worden in het benutten van hun ondernemerscompetenties.
De horeca heeft de afgelopen jaren hoogtij gevierd, met hoge transactiesommen, hoge loonkosten en huursommen tot gevolg. Die tijden zijn nu anders. Pandeigenaren zijn zich bewust van de fragiliteit in huurpenningen, personeel staat ook weer met beide benen op de grond en de astronomische goodwill bedragen zijn verleden tijd.
Voor sommige ondernemers met groei-ambitie die verder kijken dan de komende maanden zijn dit uitermate aantrekkelijke marktomstandigheden. Denk aan café bedrijven die op A1 locaties gevestigd zijn, waarbij het water aan de lippen staat. Veelal max 100 m2 en mogelijk geschikt voor een afhaal-delivery concept. Pandeigenaren zullen sneller geneigd zijn om gunstigere condities overeen te komen als zich een franchiseformule met trackrecord meldt. En dit soort bijzondere marktomstandigheden komen sporadisch voor. Kijk maar eens naar de historie….
De ondernemers die in de krediet-/bankencrisis periode hun slag hebben geslagen zullen terugkijken op een mooie periode na afloop van die crisis. De enige factor die roet in het eten kan gooien is de externe financiering als die benodigd is voor realisatie van groei.
Hoe dat zit?
Bancaire instellingen stellen hun financieringsbeleid ook op basis van statistieken in een bepaalde sector. Als er sprake is van stijgende gunstige sectorontwikkelingen, dan geeft het systeem ´groen´ voor de financiering. Is er sprake van stabiele, dalende of negatieve voorspellingen dan zullen banken minder snel geneigd zijn om te financieren. En momenteel hebben wij te maken met een sectorbrede negatieve ontwikkeling als we kijken naar totaalvolumes. Zo merk ik in de praktijk dat zelfs franchiseorganisaties, die normaliter gunstige arrangementen hadden met groot banken voor financiering van nieuwe vestigingen, vaak ´nee´ op hun request krijgen. Uitzonderingen daargelaten. Op het moment dat de statistieken aantoonbaar aangeven dat het allemaal weer de goede kant op gaat, dan zullen de bancaire instellingen weer pro-actief opzoek gaan naar financieringskansen. Eigenlijk toch best opmerkelijk toch? Het is net als met beleggen. Kopen bij de dips en verkopen op het hoogtepunt.
Waar ook voorheen beroep kon worden gedaan op alternatieve financiers (groothandels, crowdfunding-platformen) wordt dat in deze tijd ook bemoeilijkt. Groothandels en toeleveranciers hebben door de langdurige stillegging van de sector hun eigen uitdagingen (cash is daar ook king) en investeerders van crowdfunding-platformen worden ook niet enthousiast gemaakt door de negatieve berichtgevingen t.a.v. het MKB en meer in het bijzonder de horeca. En op het moment dat er sprake is van schaarste gaat de prijs omhoog.
Financiering
Dit geldt ook voor financieringen. De goedkope bancaire leningen zijn even buiten beeld en de prijs voor alternatieve financiering gaat iets omhoog. Voor sommige franchiseformules is dit een reden om dan maar even niet te groeien. En dat is in mijn ogen een gemiste kans. Die staren blind op historische rente uit de gesloten bancaire arrangementen en schrikken van verschillen van 4% of misschien wel meer t.a.v. alternatieve financieringsvormen. Ik wijs ze dan enerzijds op het feit dat die duurdere lening van tijdelijke aard kan zijn. Dus alleen voor de periode totdat banken wel weer bereid willend zijn. En anderzijds op een snelle rekensom. Want stel dat een aantrekkelijk object nu beschikbaar komt voor duizenden of misschien wel tienduizenden euro’s minder dan voorheen? Of de pandeigenaar paar maanden extra huurvrij biedt of extra korting, omdat er een stabiele partij in komt? In het leeuwendeel van de gevallen komt de rekensom ook bij een hoger rentetarief gunstiger uit. Het is dus raadzaam om deze rekensom vooraf te maken, voordat besloten wordt om potentiële kansen niet te benutten en te wachten op betere financieringstijden.
Indien de rente voor financiering gevoelsmatig toch een blok aan het been blijft, dan kunnen franchiseformules mogelijk zelf profiteren van hun eigen opgebouwde imago. Hoe mooi is het om gasten de mogelijkheid te bieden om rechtstreeks te investeren in één van hun favoriete formules? Het spaargeld levert bij de banken ook niets op en die saldi puilen inmiddels uit doordat grote uitgaven worden uitgesteld. Het succes van zo´n financieringsactie is sterk afhankelijk van het imago, de naamsbekendheid en de omvang van het investeerderspotentieel. Er zijn tegenwoordig zelfs initiatieven waarbij gasten een certificaat kunnen kopen in een locatie of onderneming. Die delen dan mee in de gerealiseerde winst, zonder enig zeggenschap.
Om een extreem voorbeeld te geven. Indien de Internationale Burgerketen met een grote gele ´M´ een eigen crowdfundingactie zou starten, dan denk ik dat in deze tijd, zelfs bij een geboden rente van 2%, er enorm veel animo zal zijn.
Helaas staat de markt van alternatieve financiering nog in de kinderschoenen, maar ik verwacht dat de komende jaren deze vorm sterk gaat groeien. Dat maakt franchiseformules minder afhankelijk van het anticyclische financieringsbeleid van grotere financiers, zodat kansen naar wens te allen tijde benut kunnen worden. Want elke gemiste kans is er één teveel.
Mark Tamsma
Horeca Crowdfunding Nederland