Formulewijziging door franchisegever: wat te doen?
Als de franchisegever te kennen geeft de formule zeer ingrijpend te willen wijzigen of op termijn te willen laten fuseren met een andere franchiseorganisatie waardoor in ieder geval de naam, uitstraling en de te leveren goederen en diensten wijzigen, dan is het niet vreemd als een franchisenemer hom of kuit wil weten. Een dergelijke wijziging is overigens niet zonder meer een terechte reden voor de franchisenemer om de franchiseovereenkomst voortijdig te beëindigen, aldus het Gerechtshof te Arnhem.
Kort gezegd was de casus bij het Gerechtshof als volgt. De franchisegever was voornemens om een fusie aan te gaan met een tweede franchiseformule. De franchisenemers dienden over te stappen naar de tweede. Een franchisenemer meende dat hij - op grond van de voorgenomen wijziging - goede gronden had om te vrezen dat zijn franchisegever in de toekomst tekort zou schieten in de nakoming van de franchiseovereenkomst en dat de ontbinding om die reden al kon worden ingeroepen. Het Gerechtshof was echter van oordeel dat de franchisenemer niet voldoende concreet en duidelijk zou hebben gemaakt wat zijn gronden waren om nu al aan te nemen dat zijn franchisegever in de toekomst tekort zou schieten in de nakoming.
De vraag is natuurlijk hoe het oordeel zou zijn uitgepakt indien de franchisenemer in kwestie meer specifieke en concrete gronden had weten te formuleren die het Hof hadden kunnen overtuigen. Voorts kan worden overwogen of het Hof niet ook zonder duidelijk aanwijsbare gronden tot een ander oordeel had kunnen komen. Immers, het onduidelijke toekomstperspectief voor de franchisenemer is nu juist de zaak waar het om draait.
Bij wijziging of overstap van franchiseformule is het dan ook in alle gevallen van belang dat de franchisenemer helder en geconcretiseerd weet waar dit in zijn individuele situatie op neerkomt. Anders gezegd, er dienen onder meer deugdelijke financiële prognoses ten grondslag te liggen aan het nieuwe perspectief en tenminste geen slechtere voorwaarden te worden voorgelegd. De vraag rijst zelfs of prognoses in dit kader voldoende toereikend zijn. Immers, de franchisenemer heeft een lopend bedrijf met een duidelijk vast te stellen ondernemersresultaat. Het is dan ook heel plausibel te stellen dat dit ondernemersresultaat hoe dan ook niet mag verslechteren door de wijzigingen die de franchisegever op ingrijpende wijze aanbrengt, of het nu een wijziging van de formule betreft dan wel een overstap naar een nieuwe formule. De nieuwe franchiseformule - dan wel een ingrijpende wijziging met betrekking tot de bestaande franchiseformule - brengt immers tal van onzekerheden met zich mee. Teneinde te voorkomen dat de franchisegever onrechtmatig handelt jegens de franchisenemer, doet de franchisegever er wijs aan alle factoren in dit kader zorgvuldig na te gaan en op basis van duidelijke waarborgen en (onder)grenzen met de franchisenemer te overleggen. De franchisenemer is namelijk strikt genomen helemaal niet gehouden mee te gaan naar een nieuwe formule, dan wel zeer ingrijpende wijzigingen met betrekking tot de bestaande franchiseformule te accepteren - tenzij dergelijke verregaande verplichtingen vooraf zijn geregeld in de franchiseovereenkomst. Maar dat is zelden het geval.
Mr. Th.R. Ludwig, Ludwig & Van Dam advocaten
Reacties: ludwig@ludwigvandam.nl