Een echt waardevol exclusief gebied?

In een franchiseovereenkomst is veelal een exclusief gebied toebedeeld aan de franchisenemer. Maar wat heeft een franchisenemer hier nu echt aan? Vaak blijkt de waarde nogal relatief.

Bij het maken van een prognose ten aanzien van de toekomstige verdiensten, zal een inschatting van de omzetpotentie in het lokale marktgebied gemaakt kunnen worden. Dat potentieel zal dan gewogen kunnen worden met de aanwezige concurrentie in dat gebied, ten opzichte van de voorgenomen exploitatie van de franchiseonderneming. Als er gegarandeerd wordt dat er niet nog exact eenzelfde winkelformule door dezelfde franchisegever toegestaan zal worden op korte afstand, dan kan dit ten gunste van een positieve prognose strekken. In beginsel kan de franchisenemer er bij een exclusief rayon van uitgaan dat er binnen het exclusieve rayon niet nog een vestiging met dezelfde formule geopend wordt.  Echter, in sommige gevallen is de waarde van een exclusief gebied behoorlijk relatief.
 
Van belang voor de franchisenemer is bijvoorbeeld hoe met de online verkopen omgegaan wordt. Soms geldt de exclusiviteit niet voor online verkopen en dat kan een groot deel van de lokale omzetpotentie zijn. Verder is van belang hoe het geografische gebied bepaald is. Zijn het postcodegebieden? Wat als er een grote nieuwbouwwijk komt in het exclusieve gebied met andere postbodes?

En wat als er net buiten de grens van het exclusieve gebied een vestiging met dezelfde formule geopend wordt die omzet uit het vergeven exclusieve rayon trekt? Er zijn zelfs voorbeelden waarbij een exclusief rayon van een franchisenemer mettertijd omsingeld geraakt is door vestigingen net over de grens, waardoor aan alle kanten de omzetpotentie uit het vergeven exclusieve gebied getrokken wordt.
 
Tot slot dient acht geslagen te worden op de clausules in de franchiseovereenkomst waarbij de franchisegever onder omstandigheden het exclusieve gebied zou mogen aanpassen. De franchisegever zal het namelijk soms toch noodzakelijk achten om nog een vestiging in het exclusieve rayon te kunnen openen. Bijvoorbeeld uit defensieve overwegingen omdat er anders een concurrerende vestiging van een andere sterkere formule gevestigd zou worden waar de franchisenemer nog veel meer last van zal ondervinden.

Het is dus nogal lastig om echt goed de waarde voor een franchisenemer in te schatten van een exclusief rayon. Veel hangt af hoe de franchiseovereenkomst op dat punt geformuleerd is. Franchisegevers en franchisenemers hebben niet altijd scherp genoeg in beeld wat nu de waarde van een exclusief gebied is en hoe dat aangetast kan worden.

Mr. A.W. Dolphijn – franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? 
Ga naar dolphijn@ludwigvandam.nl