Wat betekent Europa voor u, ondernemers in de franchise?

Voor Europa is 2004 een belangrijk jaar. De Europese Unie wordt in mei uitgebreid met tien nieuwe lidstaten. In juni zijn de Europese Verkiezingen, dan worden 27 Nederlanders verko-zen om zitting te nemen in het Europese Parlement. Derde belangrijke gebeurtenis is het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie komend najaar. Elk half jaar treedt één van de lidstaten op als voorzitter van de Unie, komend najaar is dat dus Nederland. Reden genoeg om in dit nummer van Franchise+ stil te staan bij Europa. Waarom is dit aan mij gevraagd? Wat betekent Europa voor u, franchiseondernemers? En welke kansen biedt Europa Nederlandse ondernemers?

De Europese uitdaging

Mij is gevraagd dit artikel te verzorgen aangezien ik werkzaam ben geweest in de detailhan-del. Om precies te zijn in het bedrijf van mijn schoonfamilie in damesmode. Ik sta voor het CDA op de kandidatenlijst voor de Europese verkiezingen op een mooie vierde plaats. Het ziet er dus naar uit dat ik straks als lid van de Nederlandse CDA-delegatie en één van die 27 Nederlanders deel uit ga maken van het Europese Parlement. 

Ik zie Europa vooral als grote uitdaging. Daarbij baseer ik me in eerste instantie op de feiten. Nederland is al sinds de VOC een belangrijke handelsnatie en dus bij uitstek in de positie om te profiteren van een grote Europese markt met open grenzen. Dit blijkt ook uit de cijfers. Meer dan vijfenveertig procent van ons BNP wordt voortgebracht door goederenverhande-lende bedrijfstaken. Veel daarvan betreft handel met Europese landen. We maken dus feitelijk deel uit van de Europese markt waar na 1 mei a.s. maar liefst 75 miljoen consumenten bij komen. Die Europese markt levert ons welvaart en werkgelegenheid.

Natuurlijk ben ik niet alleen positief. Ik begrijp de gevoelens van veel Nederlanders die Europa zien als iets dat ver weg is, maar wel bepalend en daarmee dus als bedreigend ervaren wordt. Het imago en op bepaalde terreinen het optreden van Europa moet beter èn we moe-ten de hand in eigen boezem steken. Kennelijk zijn we niet in staat de feiten goed voor het voetlicht te brengen. Bijvoorbeeld de discussie over de Europese begroting: moet deze 1, 1,12 of 1,25 procent van het Europese BNP zijn? Relativering is op zijn plaats als je bedenkt dat de begroting van ons kabinet ongeveer veertig procent van het BNP beslaat en het is nog niet zo lang geleden dat de ‘Bert-norm’ een ambitieus streven neerzette naar terugdringen van de totale collectieve uitgaven tot onder de zestig procent. 

Ik ga dus voor de uitdaging om veel meer concreet te maken wat Europa voor ons betekent en waar wij voor moeten gaan in Europa. Meer realisme in de maatschappelijke en politieke discussies over Europese thema’s is gewenst. Centraal daarin staat voor de CDA-delegatie dat we gaan voor een eigen plek van Nederland binnen Europa: realistisch, Europees regelen waar het moet en nationaal waar het kan. Niet gelijkhebberig, maar wel zien gelijk te krijgen waar dat belangrijk is voor Nederland.

Wat betekent Europa voor u, franchiseondernemers?

U, franchiseondernemers, vormt een fors groeiende bedrijfstak. In vijftien jaar is het aantal franchisevestigingen verdrievoudigd. Na een sterke positie in de detailhandel groeit nu ook franchising in de zakelijke dienstverlening sterk. Franchising als antwoord op de trend naar schaalvergroting, waarbij het de kunst is te profiteren van de lusten in de zin van commerciële formules, marketing en schaalgrootte in de inkoop, maar dan met behoud van het zelfstandig ondernemerschap. In die zin past franchising bij de Nederlandse ondernemersgeest. Franchiseformules opereren vaak internationaal, belangrijk is dat Europa ruimte geeft aan deze tak van ondernemerschap.

Essentieel onderdeel van de Europese Unie vormt de open economische markt met gelijke spelregels voor alle lidstaten en spelers op deze markt. Veel Europese regelgeving heeft daarom betrekking op open grenzen tussen landen en liberalisering van (deel)markten, bij-voorbeeld op het gebied van telecom en telefonie. Vrije mededinging is een hoog goed in Europa, maar heeft ook zijn grenzen. Terecht dat voor franchiseondernemers een uitzonde-ring wordt gemaakt in de zogenaamde groepsvrijstellingsverordening. Het staat franchiseon-dernemers –zij het onder voorwaarden– dus vrij om mededingingsbeperkende maatregelen af te spreken in een onderlinge overeenkomst. Niet alles mag aangezien wel geprobeerd wordt een balans te houden met de belangen van anderen, in het bijzonder consumenten. Zo zijn bindende adviesprijzen in beginsel uit den boze, ik weet uit ervaring dat dit lastig is voor individuele (kleinere) detaillisten, vooral waar het (dure) merkartikelen betreft. Er wordt een positief effect beoogd voor de consument in de zin van lagere prijzen, maar het risico is groot dat dit leidt tot verschraling van het winkelaanbod en daarmee juist ook negatief uitwerkt voor diezelfde consument.

Kansen door de uitbreiding van de Europese Unie

De uitbreiding van de Europese Unie biedt nieuwe kansen voor de Nederlandse franchise-ondernemers. Ik heb in de afgelopen maanden tijdens diverse werkbezoeken gezien hoe Nederlandse bedrijven zich oriënteren op nieuwe mogelijkheden. Een aantal bedrijven is al actief in Oost-Europese landen, onder meer Ikea en enkele supermarktketens. De producten in bijvoorbeeld de Hongaarse supermarkten dragen vaak al voor ons vertrouwde merknamen. Nederland kent ijzersterke franchiseconcepten die het ook in andere Europese landen goed doen. Om echter succesvol te zijn in Oost-Europese landen is samenwerking met partners die de thuismarkt kennen van groot belang: onze kennis en ervaring met franchiseconcepten combineren met lokale kennis van de consument en de markt in het betreffende segment. Vanuit Brussel wordt deze ontwikkeling ondersteund met Europese fondsen, de weg daar naartoe zit vaak wel ingewikkeld in elkaar. Het zou goed zijn daar in volgende nummers van dit blad eens uitvoeriger bij stil te staan, evenals bij bedrijven die hierin al initiatieven nemen. Immers de ervaring leert dat het Nederlandse bedrijfsleven bijzonder inventief en initiatiefrijk is en u kunt van die goede voorbeelden leren.

Merkenrecht en reclames

Europa werkt hard aan het bevorderen van het ondernemerschap op de Europese markt. De CDA-delegatie heeft zich in de afgelopen jaren sterk gemaakt voor verbetering van de Euro-pese regelgeving. Bekend voorbeeld is het Europese merkenrecht, dat onder meer merkarti-kelen beschermt tegen snelle en goedkope productie van ‘look alikes’ uit het Verre Oosten.

Een ander voorbeeld betreft problemen waar franchisebedrijven en andere detailhandelson-dernemingen tegenaan lopen die over de grenzen actief zijn. In andere landen gelden vaak beperkende of andere regels voor verkoopbevorderende acties en reclames. Vooral het mid-den- en kleinbedrijf beschikt vaak niet over de middelen en mankracht om het geheel van regels in de verschillende lidstaten te overzien. Europa wil de regels rondom verkoopbevor-derende acties harmoniseren en moderniseren om het leven voor grensoverschrijdende be-drijven te vergemakkelijken en rechtszekerheid te bevorderen. Belangrijk daarin is het weg-nemen van nationale beperkende regels voor kortingen, geschenken bij aankoop, prijsvragen en spelen. Wel zullen algemene normen voor bescherming van de koper in acht genomen moeten worden, bijvoorbeeld als het gaat om reclame voor tabaksartikelen is beperking wel op zijn plaats.

Minder Europees regelen waar het kan

Europa moet regelen wat nodig is. Centraal daarin staan bevorderen van stabiliteit, vrede en mensenrechten, bevorderen van een duurzame Europese economische markt en zorg dat Europa leefbaar is voor toekomstige generaties. Het CDA gaat daarbij voor een eigen plek van Nederland binnen Europa, met ruimte voor eigen identiteit en verscheidenheid. Europa moet zich zeker niet met alles bemoeien. Voorbeelden zijn grote delen van onze gezondheidszorg, ons onderwijs en ons belastingstelsel. Voor het belastingstelsel is natuurlijk wel belangrijk dat de spelregels voor de Europese monetaire Unie -en daarmee de stabiliteit van de euro- in acht genomen worden, maar bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek moet absoluut een nationale zaak blijven. Dus: Europees waar het moet en nationaal waar het kan.

We zullen ook gaan voor terugdringen van administratieve lasten in Europa, immers ongeveer de helft van deze lasten wordt veroorzaakt door Europese regelgeving. Loopt u op tegen administratieve lasten of onnodige bureaucratie veroorzaakt door Europese regels, meld ze op mijn website www.corienwortmann.nl. De CDA-delegatie zet zich er graag voor in hier concrete resultaten te boeken.

Tot slot 

Het moet niet alleen gaan om Europese regels. Samenwerking tussen overheden en tussen organisaties en bedrijven levert vaak goede resultaten op en draagt bij aan de kwaliteit van de Europese Unie en haar lidstaten. Samenwerking op het gebied van innovaties bijvoorbeeld kan een positieve uitwerking hebben en ook Europese brancheorganisaties spelen vaak een rol in het uitwisselen van best practices.

Een goed voorbeeld in dit verband is het probleem van de winkelcriminaliteit. Hoe kunnen we dit succesvol aanpakken? Het is een goede zaak dat het ministerie van EZ en het Platform Detailhandel een onderzoek zijn gestart. Er zal een vergelijking worden gemaakt met de aanpak van winkelcriminaliteit in andere Europese landen. Het onderzoek beoogt nieuwe en andere oplossingsmogelijkheden aan het licht te brengen, die de Nederlandse aanpak effec-tiever moet maken. 

Ik ben echter redelijk optimistisch over de toekomst. Positief signaal is het bericht dat het consumentenvertrouwen in februari zeer fors gestegen is. Dit is doorgaans een belangrijke graadmeter voor het koopgedrag van consumenten. Ondernemers delen dit optimisme nog niet, dat komt vanzelf als deze stijging de komende maanden doorzet en zich ook daadwer-kelijk vertaalt in meer euro’s in de kassa.

Ik hoop voor u dat de positieve trend van het toenemende consumentenvertrouwen dit jaar zal doorzetten, dit is van groot belang voor uw kansen op een succesvol jaar. Ik wil me de komende jaren graag inzetten om vanuit mijn ervaring in de detailhandel scherp te kijken naar wat Europa wel en juist niet zou moeten regelen om uw kansen verder te versterken.