Nieuwe tak van sport in outdoorbranche

De outdoorbranche is op zichzelf betrekkelijk nieuw. Zo’n dertig jaar geleden kwamen georganiseerde activiteiten in de natuur - zoals survivaltochten - van de grond. Inmiddels vormen ze een niet weg te denken familie- en bedrijfsuitje.

Op zoek naar schaalvergroting en een efficiënte samenwerkingsvorm is aanbieder VenturiX het franchisepad ingeslagen. Eigenaar Michel Schoenmaker vertelt over dit pionierswerk in zijn branche. Michel Schoenmaker zag begin jaren negentig als sportleider bij diverse overheidsinstellingen dat op veel werk van collega’s bezuinigd werd. Dat lot wilde hij bespaard blijven. Tegelijkertijd signaleerde hij dat de buitensport in opkomst was. Maar het ‘weekendje survival’ had nog een amateuristische inslag. “Daar moet ik met mijn opleiding toch een boterham aan kunnen verdienen”, dacht hij. 

In 1993 richtte hij VenturiX op en drie jaar later werd zijn levenspartner Petra de Bruin ook zijn zakelijk compagnon. Al die tijd vormt een bedrijvenpark in Mijdrecht hun thuisbasis waar vandaan de avonturen in de Ardennen voorbereid worden. Schoenmaker voelt zich in de kantooromgeving na vijftien jaar nog steeds wat onwennig. “Ik loop liever op bergschoenen door de bossen.” De eerste jaren leidde hij met zijn medewerkers een soort nomadenbestaan. Alle materialen, het eten en de instructeurs werden van de ene naar de andere locatie meegenomen. In 1998 kwam daar verandering in met de aankoop van een eigen terrein in het noorden van de Belgische Ardennen, vlak onder Luik. Dat bleek een gouden greep. “Het is goed en snel bereikbaar en alle activiteiten bieden we op loopafstand aan”, somt hij op. De keuze voor België boven Nederland was niet moeilijk: “Het smoelt beter. Met rotsen om te klimmen en riviertjes om kajak te varen, is het een heel divers gebied.”
Schoenmaker werd als ondernemer steeds drukker, ook met de administratieve rompslomp. “Ik had altijd een stapeltje werk dat maar bleef liggen. Omdat de uitvoering en de organisatie heel belangrijk zijn, kwam er bijvoorbeeld weinig van de marketing en het beleidsplan.”

Schaalvergroting

Zodoende ging hij op zoek naar samenwerkingsvormen, om krachten te bundelen en efficiënt aan schaalvergroting te kunnen doen. Maar die pogingen liepen stuk omdat de deelnemende organisaties hun eigen identiteit niet wilden prijsgeven. Het opkopen van kleinere aanbieders in de outdoorbranche was een andere strategie die hij overwoog. Ook dat werd het niet. “Een eigenaar stapt na verkoop meestal op en daarmee valt het hart van het bedrijf weg.”
Een kennis attendeerde hem op de mogelijkheid van franchising. Hij ging eens googlen en ontdekte een nieuwe wereld. “Alles werd al op franchisebasis gedaan, dus waarom zouden wij dat dan niet kunnen”, bedacht hij. Zijn conclusie van die eerste verkenningen: “neem er de tijd voor”. 

Hij besloot een pilot-vestiging op te zetten in het oosten van het land. Met de ondernemer werd afgesproken om een bepaalde tijd als proefpersoon te dienen om het concept te testen. Eind 2007, twee jaar na aanvang, bleek de test geslaagd. De proefperiode was uiterst nuttig, vindt Schoenmaker. “Franchise is een nieuwe tak van sport in de outdoorbranche. Wij doen in feite pionierswerk in onze business. De pilot was echt nodig om ervaring op te doen en valkuilen te herkennen en te vermijden.”

Temeer omdat het geen gewoon franchiseconcept betreft. “Wij zitten in een redelijk unieke situatie. Franchisegever en franchisenemers gebruiken namelijk hetzelfde uitvoeringsterrein. Het voordeel is dat we daardoor geen verschillende winkels hoeven te runnen, maar met z’n allen één. Het product is volledig gestandaardiseerd en de boodschap dient bij iedere vestiging gelijkluidend te zijn.”

Proeftijd

Franchise in een strak keurslijf dus, zonder dat de franchisenemer zijn creatieve ideeën de vrije loop kan laten. De franchisenemer houdt zich vooral bezig met de voorbereiding, organisatie en verkoop. De proeftijd leerde dat frequent overleg noodzakelijk is om problemen vroegtijdig te signaleren en te bespreken. Zo moeten de activiteiten met bedrijfsauto’s worden uitgevoerd, wat een goede planning, afstemming en soms opoffering vereist van de verschillende vestigingen. Datzelfde geldt voor de inzet van de beschikbare veertig mountainbikes. Het centrale reserveringssysteem en de database waar iedere vestiging toegang toe heeft, zorgen er nu voor dat de franchisenemers van elkaar kunnen zien wie, wanneer welke activiteit heeft. 

De eerste twee vestigingen zijn op 1 januari dit jaar geopend, een in Breda en de ander in Mijdrecht. Daarmee wordt al het hele land bestreken. Maar Schoenmaker wil meer. Medio 2009 staat de derde vestiging gepland en in vijf jaar tijd is het de bedoeling dat er vijf vestigingen draaien. De werving en selectie pakt hij uiterst zorgvuldig aan. “Als franchisegever wil je het liefst zo snel mogelijk met iemand in zee gaan, maar dat gaat misschien ten koste van de kwaliteit. Om mezelf daartegen in bescherming te nemen, hebben wij het eerste deel van de werving uitbesteed.”

Ambities

Het ingehuurde adviesbureau voert nu al gesprekken met een kandidaat die pas over een jaar eventueel begint. Wanneer die fase goed uitpakt, komt Schoenmaker erbij. “Om vanuit mijn invalshoek vragen te stellen.” Gaat dat ook goed, dan volgt er nog een derde gesprek met hem alleen en gaat het contact al in de richting van een contract. Een selectieprocedure van een jaar lijkt wat lang. “Dat blijkt nodig om de kandidaat te laten beseffen dat hij in een strakker keurslijf komt dan bij andere franchisevormen”, vindt hij. “Je moet dus ook verder denken dan het eigen belang. Want het mes snijdt aan drie kanten: bij de franchisegever, de franchisenemer en op het uitvoeringsniveau waar extra winst te behalen valt.”

Dat laatste is hem duidelijk geworden. “Je kunt als vestiging je omzet verdubbelen en je nettowinst ook, in vergelijking met mijn bestaan voorheen als éénpitter. De jaarrekening was dan ook de grootste openbaring tijdens de pilot. Ik dacht dat de accountant iets vergeten was, maar door de kosten te delen, houd je veel meer over. Toen dat duidelijk werd, dacht ik ook: ik ga door.” VenturiX richt zich nu op drie markten: bedrijven, particulieren en onderwijs. Voor concurrentie is Schoenmaker niet bang. “Want onze formule is dankzij negen USP’s eigenlijk niet te kopiëren.” Die unique selling points, waaronder unieke afspraken voor de inzet van flexibele arbeidskrachten, het centrale boekingssysteem en het allesomvattende terrein, moet hij bewaken en overeind houden. Zijn ambities stoppen niet bij de landgrenzen. In Vlaanderen en het Duitse Ruhrgebied ziet hij twee toekomstige markten die door een franchisevestiging bediend kunnen worden. In het kielzog van zijn klanten, de grote verhuurbedrijven - zoals Eurorelais - van vakantiewoningen. Die verhuren VenturiX namelijk mee in hun arrangementen.