Baanbrekend arrest Hoge Raad: franchisegevers eerder aansprakelijk bij ondeugdelijke prognoses
In een recent arrest spreekt de Hoge Raad zich nogmaals uit over franchise, ondeugdelijke exploitatieprognoses en de aansprakelijkheid van franchisegevers daarvoor. Aldus de Hoge Raad is een franchisegever die zelf haar prognoses opstelt veel sneller aansprakelijkheid voor ondeugdelijke prognoses dan eerder werd aangenomen.
Hoe toevallig kunnen de zaken lopen? Vijftien jaar nadat de Hoge Raad in het ‘Paalman’-arrest van 25 januari 2002 (ECLI:NL:HR:2002:AD7329) zich voor het laatst uitliet over ondeugdelijke exploitatie prognoses en de aansprakelijkheid van de franchisegever jegens de franchisenemer daarvoor heeft de Hoge Raad op 24 februari 2017 wederom een baanbrekend arrest gewezen over deze voor de franchisebranche zeer belangrijke materie.
Volgens het eerdere ‘Paalman’- arrest kon een franchisegever aansprakelijk worden gehouden door een franchisenemer voor het verstrekken van ondeugdelijke prognoses, indien de franchisegever wist van de fouten in de verstrekte prognose en zij de franchisenemer daarop niet attent had gemaakt. Hoewel dit arrest toezag op een situatie waarin de franchisegever een derde had ingeschakeld om de prognoses op te stellen, is deze uitspraak ook veelvuldig toegepast op zaken waarbij de franchisegever zelf de prognose had opgesteld.
Ten onrechte, blijkt nu uit het recente ‘Street One’ – arrest van 24 februari 2017 (ECLI:NL:PHR:2016:1117). In rechtsoverweging 5.3 laat de Hoge Raad er geen misverstand over bestaan dat een franchisegever die zelf een prognose opstelt veel eerder aansprakelijk zal zijn voor ondeugdelijke prognoses. Is er, aldus de Hoge Raad, sprake van een ondeugdelijke prognose, die door de franchisegever zelf is opgesteld, dan is zij daarvoor aansprakelijk als dit te wijten is aan onzorgvuldigheid van de kant van de franchisegever. En dat geldt ook als de franchisegever niet wist dat de prognose fouten bevat.
Het ziet er dus naar uit dat op grond van het ‘Street One’ – arrest franchisegevers nog zorgvuldiger moeten gaan handelen ten aanzien van het verstrekken van eigen gemaakte exploitatieprognoses als zij verregaande aansprakelijkheid willen voorkomen. De gevolgen van dit arrest laten zich nu al raden: franchisegevers zullen veel eerder een deskundige inschakelen om de exploitatieprognoses op te stellen, dan wel volledig afzien van het verstrekken van prognoses. Franchisenemers die zich geconfronteerd zien met ondeugdelijke prognoses kunnen zich veel eerder verhalen op de franchisegever. Kortom, vijftien jaar na ‘Paalman’ heeft de Hoge Raad wederom voor een aardverschuiving binnen franchising gezorgd.
Jan-Willem Kolenbrander
Advocaat franchise recht
De Clercq advocaten en notariaat
