Geen klonen

Sommige mensen denken dat franchise simpelweg het klonen is van een goed idee. Niets is minder waar: met Simply Bread hebben wij de afgelopen twee jaar een uitstekend lopende lunchgelegenheid opgezet. Ondanks de huidige economische tegenwind, was het laatste kwartaal van 2002 het meest succesvolle uit onze historie. Met sinterklaas liep de topdrukte even terug en dat viel onze medewerkers meteen op. Waarmee maar weer eens duidelijk is dat je snel aan succes went. Maar je kunt dit succes niet zomaar één op één herhalen op een andere plek. Franchise is voor mij het werken met een beproefde formule en gebruikmakend daarvan je onderneming tot een succes maken.

De afgelopen maanden heb ik de nodige gesprekken gevoerd met potentiële franchisenemers. Wat mij in die gesprekken opviel, is dat sommigen mensen de kern van franchising nog niet goed begrijpen. Er zijn ondernemers die denken dat ik ze als franchisegever bij de hand neem en precies voor ze uitstippel hoe ze hun zaak moeten opzetten. Er zijn ondernemers die denken dat ze vanuit het niets in een turnkey zaak stappen, het handboek open moeten slaan en dat de rest vanzelf volgt. Maar er zijn ook ondernemers die een franchiseformule als een vrijblijvend idee zien waar ze verder naar eigen goeddunken invulling aan kunnen geven.

Ik heb afgelopen jaar aan den lijve ondervonden dat het toch anders kan lopen met een succesformule. De eerste franchisevestiging van Simply Bread (in Groningen) bestaat inmiddels niet meer. Ondanks een uitstekende locatie, een enthousiaste franchisenemer en een prima start. Als ik terugkijk op deze periode om te analyseren waar het mis ging, komen twee dingen naar boven drijven. Op de eerste plaats was het concept van Simply Bread toen nog pril en nog te weinig gerijpt om als franchiseformule te starten. Maar de betrokken ondernemer was zó enthousiast, dat ik toch met hem in zee ben gegaan. Net een jaar na het openen van de ‘pilotvestiging’, was het wellicht een te vroege start voor franchising. Ten tweede had de betrokken ondernemer moeite met het werken in een franchisemodel. Hij week op cruciale punten af van de Simply Bread bedrijfsprocedures.

In goed overleg hebben wij besloten een punt achter de samenwerking zetten. De winkel is ontdaan van een groot deel van de Simply Bread uitstraling en de ondernemer zet het voort onder zijn eigen vlag. Na zo’n periode wil je het liefst je franchiseplannen ver weg stoppen en uitsluitend nog zaken in eigen beheer openen. Toch heb ik er nooit aan getwijfeld dat Simply Bread een uitstekende franchiseformule is. Maar succes vereist twee dingen: goed ondernemerschap én partnerschap. Als franchisegever heb ik niet de wijsheid in pacht. Ik zit niet te wachten op ja knikkende franchisenemers die klakkeloos het handboek volgen. Het handboek bestaat uit een zeer gedetailleerd stappenplan dat de ondernemer begeleidt. Het voordeel voor de franchisenemer is dat hij veel sores kan vermijden. Het concept is gedetailleerd uitgewerkt, de producten zijn goed en de praktijkervaring (in Maastricht) heeft bewezen dat het kan. Maar het vereist van de franchisenemer, dat hij zijn sterke kanten optimaal inzet. Bij de één is dat de marketing, de zoektocht naar klanten. En een ander heeft misschien horeca-ervaring en zal zich meer concentreren op het runnen van de zaak en voor de marketing personeel inhuren. Iedere franchisenemer heeft zijn sterke en minder sterke kanten. Waar het om gaat, is de sterke kanten maximaal te benutten. Hoe goed het basisconcept van de formule ook is, iedere vestiging vereist een eigen aanpak, eigen accenten die zijn toegespitst op de plaatselijke situatie.

De praktijk bewijst dat hardfranchise geen zwart-wit scenario is. Er moet ruimte zijn voor inspraak. Het is immers goed om als franchisenemer kritische vragen te stellen. Dit kan ook zonder dat het een sociale praatclub wordt en op ieder beproefd onderdeel zout gelegd wordt. De franchisenemer kent zijn stad, de franchisegever kent zijn formule en investeert hier steeds weer in. Het investeren zit in zoveel facetten die je als franchisenemer niet allemaal zelf wil bekostigen. Wie zit er op te wachten om een kwart miljoen bedrukte bekers op voorraad te hebben staan of te investeren in kostbare terugkoelapparatuur en grote ovens? Dit zijn zaken voor de (Simply Bread) franchisegever. Je maakt als franchisenemer gebruik van de formule en de taak van de franchisegever is om deze formule sterker en beter te maken. Dit is een continu proces en hoeft niet te liggen op de schouders van een individuele ondernemer.

Ik verwacht dat Simply Bread als franchiseformule dit jaar echt uit de startblokken komt. Er zijn op verschillende plaatsen en met verschillende kandidaten al serieuze plannen. Concreter wil ik daar op dit moment nog niet over zijn, omdat plannen nog geen feitelijkheden zijn. Twee concrete vestigingen zijn bijvoorbeeld even in de wacht gezet, omdat de Simply Bread-vestiging onderdeel wordt van een groot kantorencomplex. De betrokken projectontwikkelaren hebben de opening van die kantoorpanden uitgesteld, omdat het economische tij nu tegenzit. Het heeft geen zin om een lunchwinkel te openen in een bijna leeg kantorencomplex. Met andere kandidaten ben ik op zoek naar een geschikte locatie in het stadscentrum.

Franchising functioneert alleen als je als partners nauw samenwerkt. Een gesprek over het openen van een vestiging moet geen monoloog zijn van mij. Het moet een gesprek zijn tussen twee gelijkwaardige partners. Want de ondernemer heeft belang bij de kennis en ervaring die ik heb opgebouwd met deze formule. En ik heb als franchisegever belang bij de ervaring die een ondernemer inbrengt. Samen hebben wij hetzelfde belang: dat de vestiging een succes wordt.