10 jaar en nog niet klaar ....
Want al zijn wij op de goede weg, er moet natuurlijk nog heel wat verbeterd worden. Franchise staat nog steeds voor het dupliceren van succes, maar zolang er geen dikke rijen kandidaten bij u op de stoep staan hebben wij de doos van Pandora, of hoe dat meisje ook mag heten, nog steeds niet open gekregen.
Bij zo’n jubileum past het zeker om ook nog eens terug te kijken hoe het allemaal begonnen is. Heel vriendelijk en met het opportunisme om als franchisegever en franchisenemer samen heel rijk te worden. Weliswaar niet allebei even rijk, want deze vorm van zaken doen vond zijn oorsprong in de USA en niet in de USSR. En het heette toen ook nog gewoon franchise. Pas veel later kwamen de toevoegingen hard en soft, iets dat wij nooit begrepen hebben. Immers het succesvol uitbaten van een franchiseformule zou toch gelijk moeten staan aan het uniform en vooral gedisciplineerd uitvoeren van die formule. Maar het zal er wel mee te maken hebben gehad dat je bij soft-franchise de fee niet zag, die werd ergens achteraf verrekend via de inkoop. En bij hard-franchise was alles erg open, alleen het contract was wat aan de dikke kant.
Eigenlijk was het in die tijd allemaal heel eenvoudig. Er was ook maar één doelgroep: gewoon klanten. Wie niet echt meetelden, maar wie er wel waren, waren kinderen en bejaarden. De kinderen hadden toen nog geen geld en de bejaarden hadden nog nooit geld gehad. Kom daar nu nog eens om. Wij hebben ze nu in alle soorten en maten. Neem nou de bejaarden, altijd hard gewerkt bij dezelfde baas, dat nu naast de AOW een leuke extra oplevert, en slim genoeg om de overwaarde van hun hypotheek niet in aandelen te beleggen. Gelukkig hebben ze niet allemaal hetzelfde leef- en uitgavepatroon. De ene oma gaat op haar rollerskates even langs de McDrive en verstuurt met haar GSM nog snel een sms-je naar haar aerobicvriendje om een afspraakje te maken voor later op de avond. Ze heeft voor de zekerheid haar zilveren tanga alvast maar aangedaan, ze heeft er best zin in. Maar haar buurvrouw, die overigens even oud is, gaat nog snel even langs de super om twee gevulde koeken te halen. Omdat het met een rollator nu eenmaal niet zo snel meer gaat, heeft zij voor de zekerheid maar een luier om gedaan. Incontinentie overkomt je nu eenmaal niet alleen als je hard moet lachen.
Hard- en soft-franchise is nu echt verleden tijd. Wel zien wij nieuwe ontwikkelingen in franchiseland. Het wordt steeds meer facilitaire franchise en, van een hele andere orde, totalitaire franchise. Uniformiteit en discipline bij het uitbaten van de formule blijft de basis, maar de samenwerking tussen gever en nemer zijn wel heel verschillend, wat eigenlijk uit de benaming al valt op te maken. Als je als ondernemer echt niets kunt en ook nergens zin in hebt kies dan voor een totalitaire franchisegever. Als alles mee zit haalt u zeker het rendement dat in het exploitatiemodel is berekend (jammer genoeg is het nu geen verplichting meer om er een te maken voor de kandidaat-franchisenemer). En voor de rest niets. In het handboek staat hoe het moet en de coach komt dat ook periodiek controleren. Als u daar van houdt, gewoon doen, daar is helemaal niets mis mee.
Maar als u een echte ondernemer bent en uw toekomst toch in eigen handen wilt nemen, kies dan voor een facilitaire franchisegever en toets een 1. Heeft u ook zo’n hekel aan die telefooncomputers? Een facilitaire franchiseorganisatie ondersteunt u bij uw zelfstandig ondernemerschap en stelt haar formule tegen betaling ter beschikking en de coach profileert zich als uw persoonlijke adviseur, weliswaar met een zekere gezagsverhouding, maar toch. Uw persoonlijke inbreng bij de continue innovatie van de formule wordt zeer op prijs gesteld en is verankerd in een Franchiseraad en diverse commissies. Zo kan het dus ook. Als u al franchisenemer bent, is er natuurlijk geen keuze meer maar wel een troost. U heeft zeker de franchisegever die u verdient. Ook wel geinig. En als troost voor iedereen … het is toch weer lente!
Frank R. Marsman
