Zo maar wat vragen voor een kandidaat franchisenemer
Een franchiseovereenkomst sluit je voor langere periode en gaat gepaard met financiële en bijkomende verplichtingen. Een tussentijdse uitstap is vaak niet goed mogelijk zonder grote financiële pijn. Daarom is het verstandig om voorafgaand zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Zodat weloverwogen kan worden besloten om wel of geen franchise aan te gaan.
Informatieverplichting
De Wet franchise verplicht franchisegever om veel informatie te verschaffen aan een kandidaat franchisenemer. Wordt niet aan deze informatieverplichting voldaan dan kan de franchiseovereenkomst worden vernietigd of wordt franchisegever schadeplichtig. Daarom verstrekken veel franchisegevers de verplichte informatie gebundeld in een zogenaamd precontractueel informatie document (“PID”). Na verstrekking van de PID moet minimaal 4 weken worden gewacht met het sluiten van de franchiseovereenkomst zodat een kandidaat voldoende tijd heeft om de PID te bestuderen.
De franchiseovereenkomst
Het belangrijkste document is de franchiseovereenkomst. Daarin staan immers alle rechten en plichten van franchisenemer en franchisegever. Wat mogen zij van elkaar verwachten? Hierna volgen enkele belangrijke afspraken die normaliter in een franchiseovereenkomst zijn geregeld.
Belangrijke afspraken
Het Rayon
Dit is het werkgebied waarin franchisenemer de formule mag uitbaten. Het rayon is de kurk van de franchiseonderneming. Meestal geldt exclusiviteit. Hoe is het rayon omschreven en hoe is de exclusiviteit geregeld?
De ondersteuning
Tegenover betaling van franchise fee staat de dienstverlening aan franchisenemer. Hoe is die dienstverlening vastgelegd in de franchiseovereenkomst? Is het concreet beschreven? Hoe concreter de dienstverlening is beschreven hoe beter. Dan is immers geen of weinig onduidelijkheid over hetgeen kan worden verwacht.
Financiële bescherming
De meeste franchiseovereenkomsten bevatten een zogenaamde “drempelwaarde”. Deze bepaalt (kort gezegd) tot welk bedrag franchisegever eenzijdig financiële verplichtingen mag doorbelasten aan franchisenemer. Bij een drempelwaarde van 1.000 euro per jaar mag franchisegever wijzigingen doorvoeren en doorbelasten tot dat bedrag. Daarboven is instemming nodig van franchisenemers. De hoogte van de drempel bepaalt derhalve de mate van bescherming tegen eenzijdige doorbelastingen. Hoe lager de drempel hoe gunstiger voor franchisenemer.
Goodwillbepaling
De franchiseovereenkomst moet een goodwillbepaling bevatten. Daarin is vastgelegd op welke wijze wordt bepaald of goodwill aanwezig is in de franchisevestiging, in hoeverre deze aan franchisenemer is toe te rekenen en hoe deze wordt uitbetaald. Hoe gunstiger de bepaling luidt, hoe beter de goodwill aanspraken van franchisenemer. Overigens is deze bescherming alleen aan de orde als franchisenemer er niet in slaagt om zijn franchisevestiging tegen marktcondities te verkopen.
Postcontractueel non-concurrentiebeding (PCNCB)
Het PCNCB beperkt franchisenemer om na het einde van de franchiseovereenkomst met de formule vergelijkbare activiteiten te verrichten. De beperking geldt voor (vergelijkbare) formule activiteiten, voor maximaal 1 jaar en alleen voor het verzorgingsgebied. Als franchisenemer na het einde van de franchiseovereenkomst onder eigen naam in dezelfde branche in zijn “vertrouwde omgeving” actief wil zijn, kan het PCNCB daaraan in de weg staan. Hoe minder beperkend het PCNCB, hoe beter voor franchisenemer.
Verkooprecht
De franchiseovereenkomst bevat vaak bepalingen terzake van verkoop van de franchisevestiging. Soms geldt een voorkeursrecht voor franchisegever. Dan moet de vestiging eerst worden aangeboden aan franchisegever. Een voorkeursrecht is nadelig voor de verkoopmogelijkheden van franchisenemer.
Verlengingsbepaling
De duur en de wijze van beëindiging van een franchiseovereenkomst is van groot belang. Een automatische verlenging is meestal gunstiger dan een einde van rechtswege.
Hoofdelijke aansprakelijkheid
Als franchisenemer niet als natuurlijk persoon maar als rechtspersoon contracteert (bijvoorbeeld: met een B.V.) is het privévermogen beschermd. Soms moet een franchisenemer echter ook in privé mee tekenen. Daarmee wordt de bescherming van het privévermogen teniet gedaan. Zonder hoofdelijkheid blijft die bescherming in stand.
Overige informatie
Een kandidaat franchisenemer kan veel informatie over de formule inwinnen bij bestaande franchisenemers en bij de franchisenemersvereniging (als die er is). Verder is goed om te weten of er veel verloop is onder de franchisenemers, of de formule groeit of krimpt, wie de eigenaar is van de formule (de oprichter, privéinvesteerders of beursgenoteerd) en welke andere formules de eigenaar exploiteert. “Last but not least” dient een realistisch exploitatiemodel te worden opgesteld, inclusief een negatief scenario, zodat het financiële risico kan worden ingeschat.
''Hoe is die dienstverlening vastgelegd in de franchiseovereenkomst? Is het concreet beschreven?''
Tot slot
Door voorafgaand veel informatie te verzamelen kan weloverwogen worden besloten om wel of geen franchiseovereenkomst aan te gaan. De informatie geeft inzicht in kansen en risico’s van de franchise. Daarmee kan worden voorkomen dat achteraf veel tijd en geld moeten worden besteed aan reparatie van een verkeerde beslissing!
