Multifranchise wint aan belang

Multifranchise is een onvermijdelijke ontwikkeling in de franchisewereld. De tijden dat een franchisenemer tevreden was met één vestiging zijn definitief voorbij. Tegenwoordig willen ze groeien.

En dan niet van één naar twee vestigingen, nee, liever naar vier of vijf vestigingen. Dat blijkt uit onderzoek van het ING Economisch Bureau. Wie zijn deze multifranchisers? In deel twee van dit artikel (lees hier deel 1) gaan we verder op zoek naar de succesfactoren van deze veelzijdige groep ondernemers. Net zoals iedere formule niet hetzelfde is, geldt dat ook voor de kwaliteiten van ondernemers. Toch zijn er op basis van de gesprekken met de multifranchisers een aantal gemeenschappelijke karakteristieken te onderscheiden:

• (Aan)sturen en coachen van bedrijfsleiders
• Hoger opgeleid
• Kunnen delegeren
• Laag personeelsverloop
• Tonen van lokale betrokkenheid
• Run the extra mile
• Schoenmaker blijf bij je leest
• Durf actie te ondernemen

Ambities

Alle geïnterviewde multifranchisers hebben de intentie in de toekomst verder te willen groeien. Bij enkele formules wordt dat echter steeds moeilijker doordat de markt, wat vestigingen betreft, langzamerhand verzadigd raakt. Zoals Henk Sonnenberg stelt: “Ik zou graag nog verder willen groeien, maar bij de HEMA wordt dat steeds moeilijker.”  Jumbo Kooistra heeft zijn maximale aantal vestigingen nog niet bereikt. “Wij willen zeker nog verder doorgroeien met Jumbo. Ik zie daar ook nog voldoende mogelijkheden voor, zeker omdat ook Jumbo nog steeds groeiende is. Ik wil doorgaan totdat ik het punt heb bereikt waarbij ik niet langer een toegevoegde waarde voor de formule kan leveren. Het probleem is alleen dat ik nog niet weet waar dat punt ligt. Ik heb vooralsnog geen plannen om andere formules te exploiteren. We hebben verstand van supermarkten, dus daar houd ik het voorlopig dan ook bij.” Ook supermarktondernemer Frits van der Heide wil in de toekomst nog één of meerdere vestigingen openen en/of overnemen. “Op welke termijn kan ik niet zeggen. De vestigingspunten liggen niet voor het oprapen, het moet echt op ons pad komen.”

Contractbeperkingen

Afgaande op de ambities van de multifranchisers kan worden gesteld dat een toenemend aantal franchisenemers tegenwoordig meer dan één vestiging wil exploiteren. Volgens advocaat Kees Bothof is het voor een franchisegever belangrijk daar rekening mee te houden. “Je moet de franchisenemer blijven prikkelen, bijvoorbeeld door hem meerdere vestigingen te laten exploiteren.” Een aantal formules heeft echter een maximum aantal vestigingen per franchisenemer in het franchisecontract opgenomen. Zo wordt bijvoorbeeld bij Bruna, een enkele uitzondering daargelaten, een maximum van drie vestigingen gehanteerd. Warenhuisformule HEMA had vroeger een maximum van twee vestigingen, maar is daar inmiddels van af gestapt. De grootste multifranchiser heeft nu negen HEMA-vestigingen. Emile Ruempol: “Het belangrijkste bij ons is niet de tent, maar de vent in de tent. Welke toegevoegde waarde kan de franchisenemer leveren aan de HEMA-formule?”
Volgens Bothof kan je het beste per franchisenemer een afweging maken, en je niet strikt aan de voorwaarden houden. “Stel dat je een franchisenemer hebt met vier vestigingen, die een vijfde wil openen. Als je dat verbiedt en dat niet helder kunt onderbouwen, krijg je een gefrustreerde verstandhouding met de franchisenemer, die nog jarenlang kan blijven doorsudderen.” Supermarktformule Jumbo heeft geen maximum ingesteld. Kooistra is met acht vestigingen één van de grootste franchisenemers van Jumbo. “Bij Jumbo kan je als franchisenemer doorgroeien op voorwaarde dat je ‘in control’ blijft.  Zodra je spanwijdte te groot wordt, is het verstandiger om te stoppen met groeien. Dat vind ik ook logisch. Als je het niet meer kunt bijbenen gaat dat niet alleen ten koste van je eigen omzet, maar doet het ook afbreuk aan het imago van Jumbo.” AH heeft nooit een beperking gehad op het aantal vestigingen dat een franchisenemer mocht runnen. Dat verandert binnenkort. AH is in overleg met de Vereniging van Albert Heijn Franchisenemers om afspraken te maken over de groei-ambities van AH-ondernemers.

Toekomst van multifranchise

Gezien de ambities van de geïnterviewde franchisenemers is het niet vreemd dat voor de toekomst een toename wordt voorzien van het aantal multifranchisers. Met name de huidige generatie heeft zich ten doel gesteld te groeien. Naast groei is er nog een reden voor een toename van het aantal multifranchisers. Dit argument is gerelateerd aan de vergrijzing. Tussen nu en tien jaar gaan veel mensen met pensioen, ook ondernemers. Op termijn komen er vestigingen vrij van ondernemers die geen opvolging in huis hebben. Dat biedt kansen voor bestaande franchisenemers, aangezien voor veel starters de toetredingsdrempels - vanwege de hoge overnameprijzen - te hoog zijn geworden. Ook de aanhoudende economische crisis speelt multifranchisers in de kaart. Onvoldoende renderende vestigingen hebben bij een multifranchiser een langere adem omdat de kosten over meerdere vestigingen kunnen worden gespreid. Daarnaast heeft een multifranchiser, in tegenstelling tot een starter, doorgaans voldoende vet op de botten om enkele financiële tegenslagen op te kunnen vangen. Ondanks de opkomst van multifranchisers, vormt het aantal franchisenemers met één vestiging nog altijd een meerderheid binnen de meeste franchiseformules. Dit zal in de toekomst ook zo blijven. Het aantal multifranchisers zal op termijn niet groter worden dan het aantal franchisenemers dat één vestiging heeft. Dit neemt echter niet weg dat het aantal vestigingen onder multifranchise in de toekomst verder zal toenemen.

Multifranchise biedt kansen

Franchise wordt gekenmerkt door een hoge mate van samenwerking. Dit kan door enkelvoudig ondernemerschap, maar ook door het exploiteren van meerdere vestigingen. In het tweede rapport van de serie Trends in Franchise wordt het onderwerp multifranchise belicht. Multifranchise biedt franchisenemers de mogelijkheid tot groei en professionalisering van het ondernemerschap. Lokale betrokkenheid, één van de speerpunten van franchise, blijft ook bij multifranchise van groot belang. Maar hoe krijg je dit voor elkaar als je meerdere vestigingen hebt en je je aandacht moet verdelen? Dit vereist een combinatie van managementvaardigheden en sterk ondernemerschap. Tegelijkertijd biedt multifranchise kansen voor franchisegevers. Met multifranchise kan een franchiseformule goede ondernemers aan zich binden, terwijl groei verzekerd is. Daarnaast kunnen multifranchisers ook fungeren als sparringpartner voor de verdere ontwikkeling van de formule. Natuurlijk schuilt in multifranchise een latent risico wanneer de balans doorslaat naar één kant, maar dat is inherent aan samenwerking. Door onderling duidelijke afspraken te maken en door helder en transparant te communiceren kan dit risico worden beperkt. Belangrijk is dat u als franchisegever binnen uw organisatie beleid ontwikkelt op het gebied van multifranchise. Houdt hier bijvoorbeeld rekening mee in uw strategie, en zorg er voor dat uw begeleiding en opleidingscapaciteiten aansluiten aan de behoeften van multifranchisers. Ik ben van mening dat multifranchise een waardevolle toevoeging is voor ondernemend Nederland. Het biedt een solide platform voor groei en innovatie, en dat is precies wat we nodig hebben. Mijn advies aan u is dat u vooral uw ideeën ventileert en deelt met uw omgeving, zoals uw accountant, uw juridisch raadgever, de Nederlandse Franchise Vereniging en uw bank.

Esthrella Khouw, Manager Zakelijke Arrangementen

Even voorstellen

Dit artikel is mede tot stand gekomen op basis van interviews met onderstaande personen:

• Dennis Boom, franchisenemer van vier Bruna winkels en drie Délilfrance-vestigingen
• Kees Bothof, advocaat bij AG Hart Advocaten & Adviseurs, gespecialiseerd op het gebied van retail en franchise
• Frits van der Heide jr., franchisenemer van twee AH-vestigingen, bestuurslid van de Vereniging van Albert Heijn Franchisenemers
• Erik Kooistra , franchisenemer van acht Jumbo-vestigingen , bestuurslid van de Vereniging van Franchisenemers bij Jumbo
• Emile Ruempol, manager franchise bij de HEMA
• Henk Sonnenberg, franchisenemer van vier HEMA-vestigingen

+