Informatief: Is Nederland groot genoeg voor internationale retailers?

Buitenlandse ketens blijven achter
Ga winkelen in Berlijn, Parijs of London en u vindt een vestiging van het Zweedse H&M of Spaanse Zara. Maar ook in Breda of Alkmaar komt u deze ketens tegen. In zoverre is de Nederlandse retailmarkt niet anders dan die van de ons omringende landen. Grote internationale retailketens hebben in Nederland een sterke voet aan de grond en beheersen mede ons straatbeeld. Toch blijft het aandeel buitenlandse ketens in Nederland achter bij de ons omringende landen.
Door: Gertjan Slob
Nederland staat op een schamele 14e plaats in een studie van CB Richard Ellis uit 2009 naar de aanwezigheid van internationale retailketens in de centra van de grote steden in 34 Europese landen. Het Verenigd Koninkrijk heeft procentueel de grootste aanwezigheid van die ketens (58%), gevolgd door Spanje en Frankrijk. Nederland staat (met 33%) ruim achter bijvoorbeeld Zwitserland (7e plaats), België (8e plaats) en Oostenrijk (9e plaats). De landen die Nederland achter zich laat, zijn vooral de zeer kleine landen (Malta, Luxemburg, Cyprus) en Oost-Europese landen met een zeer beperkte koopkracht (o.a. Servië, Roemenië en Slowakije).
Waarom staat Nederland zo laag op deze ranglijst? Daarvoor is een aantal mogelijke verklaringen te geven:

De historische structuur van Nederlandse binnensteden maakt dat grote panden op toplocaties zeer schaars zijn. Zo had H&M tot 2007 geen vestiging in het centrum van Maastricht doordat een geschikt pand ontbrak. Pas met de oplevering van de twee nieuwe winkelcentra Entre Deux en Mosea Forum is H&M aanwezig in Maastricht. Een vergelijkbare situatie doet zich nu voor met de expansie van ketens als Primark en Bershka in Nederland.
Daarnaast ontbreekt het Nederland aan echt grote Shopping Malls in tegenstelling tot veel ons omringende landen. Ook dit zijn de typische plekken waar grote internationale ketens landen.
Nederland is geen groeimarkt. Voor ketens bieden China, het Midden-Oosten en Oost-Europa  de grootste expansiemogelijkheden. In Europa wordt dan alleen gekozen voor de grootste landen en verder ligt de focus op het oosten. Zo opent Apple wereldwijd in hoog tempo eigen Apple Stores. Maar in Nederland hebben wij een dergelijke winkel niet en deze lijkt er ook niet op korte termijn te komen.
In Nederland zijn de echt luxe internationale ketens vrijwel afwezig. De enige echt serieuze plek voor deze winkels is de PC Hooftstraat in Amsterdam. Hier hebben Louis Vuitton, D&G en Chanel hun enige Nederlandse vestiging, terwijl D&G bijvoorbeeld in het centrum van Milaan alleen al vijf vestigingen heeft.
De vraag is of dit alles een probleem vormt. Het antwoord daarop is niet eenduidig. Enerzijds wordt er al veel geklaagd over de eenvormigheid van de Nederlandse binnensteden. Als dan ook nog eens de Europese steden eenvormig worden, verdwijnt er wel erg veel 'couleur locale’ en worden alle centra een eenheidsworst. De andere kant is dat internationale ketens wel zorgen voor nieuwe impulsen in de retailmarkt. Zo hebben de komst van bijvoorbeeld H&M, Media Markt en IKEA de Nederlandse retailmarkt absoluut veranderd. En ook ketens als Primark of Apple zijn in hun benadering vernieuwend en kunnen zorgen voor nieuwe impulsen in de Nederlandse retail. Met de toenemende dreiging van het Internet moet het Nederlandse winkellandschap spannend blijven. Internationale ketens kunnen en zullen daar absoluut een bijdrage aan leveren. De uitdaging aan de steden is om ze dat te laten doen zonder verlies van hun ‘couleur locale’.
Gertjan Slob is als hoofd onderzoek werkzaam bij Locatus, specialist op het gebied van winkelinformatie in de Benelux. Gezien de internationalisering van het retail-aanbod breidt Locatus het ‘grondgebied’ van zijn databank nu uit met de belangrijk-ste Europese steden.