Hard franchising in crisistijd

Hard franchising in crisistijd We zijn zo langzamerhand bekend genoeg met het woord franchising dat we soms vergeten dat het een specifieke wijze van bedrijfsorganisatie is. Twee zelfstandige partijen die samenwerken, maar wel zo dat in beginsel de één de ander vertelt wat hij moet doen. Dat ligt contractueel vast. Franchising is daarmee in de ogen van velen een harde manier van zakendoen waarin met name de franchisenemer geen invloed heeft. Hij wordt nog wel eens als de onderliggende partij geportretteerd. Dat klinkt inderdaad hard maar is dit het hele plaatje?

We moeten wel in beeld houden dat de franchisegever een concept heeft ontwikkeld en onderhoudt waarmee hij een franchisenemer in staat stelt een doorgaans goede boterham te verdienen. Dat trekt ondernemers aan die gebruik willen maken van zo’n succesvol concept. En niemand dwingt hen een franchiseovereenkomst te tekenen, ze doen dat uit vrije wil. Als het goed is geven ze zich van tevoren goed rekenschap van hun rechten maar ook van hun plichten. Daarover moeten ze dus later niet zeuren. Eerst goed lezen en begrijpen is het credo, daarna pas tekenen (of niet), maar vervolgens aan het werk. Wie wil meerijden op het succes van een ander moet niet claimen aan het stuur te willen zitten.

De praktijk is gelukkig minder dwingend en hard dan het lijkt. Vrijwel alle franchises kennen overlegstructuren die de invloed van franchisenemers op de gang van zaken in goede banen houden. Een professionele franchisegever luistert naar de dingen die bij franchisenemers leven. Dat neemt niet weg dat een zekere 'hardheid' en afdwingbaarheid in de formule uitermate nuttig is. De inhoud en integriteit van de formule verdienen goede bescherming, het is de kernwaarde van de organisatie. Die bescherming is van belang voor de loyale franchisenemers die iedere keten heeft. Zij verwachten dat hun franchisegever te eigengereide collega’s terugfluit en niet laat sollen met de formule. Het is immers ook hun succesformule waaraan zij hun inkomen ontlenen. En afwijken van de formule heeft nog andere bezwaren. Menig franchisenemer die denkt het beter te weten dan de franchisegever heeft zonder nadenken zijn hals in een financiële strop gestoken. Je eigen weg zoeken in afwijking van de lijnen van de formule stond in die gevallen gelijk aan financiële zelfmoord.

Het is waarschijnlijk niet vreemd dat franchises, die in het spraakgebruik als ‘hard’ worden aangemerkt, steevast grote bedrijven zijn. Waarmee de cirkel in feite rond is, want groot word je alleen als je succesvol bent. Er is een duidelijke correlatie tussen ‘hard’ en ‘succesvol’. We zien dat in de huidige economische malaise ook klappen vallen in de franchisewereld. Dit geeft natuurlijk te denken, met name over de inhoud van de formule en de toegevoegde waarde naar de franchisenemers. Maar het kan best zo zijn dat de formule aan de basis goed is maar dat de uitvoering door franchisenemers te wensen overlaat. Voor veel franchises is deze economische crisis het moment om de formule en de uitvoering daarvan door franchisenemers eens aan een grondig onderzoek te onderwerpen. Want in crisistijden zijn de geesten rijp om bepaalde veranderingen rap te accepteren en door te voeren.