Franchising: meer zorg voor elkaar!

10 jaar franchising, 10 jaar groei. Blijkbaar is commerciële samenwerking voor steeds meer ondernemers een lonkend alternatief. De successen van Blokker, Etos, Pearle, McDonalds en Bakkerij Bart zijn alom bekend.

Echter de zakelijke dienstverlening heeft in het afgelopen decennium de grootste groei doorgemaakt. De Klussenier, Door Trainers en de Hypotheker waren 10 jaar geleden al actief en genieten inmiddels landelijke bekendheid. Maar daarnaast zijn vele nieuwe innovatieve formules als Pirtek, Extra Hands en Olympia Uitzendbureau in de Nederlandse franchisemarkt actief geworden. Dat franchising in vele sectoren toegepast kan worden is inmiddels dus wel duidelijk. Maar dat franchising niet alleen voor eenvoudige producten of standaard dienstverlening geschikt is weet nog niet iedereen. Met behulp van nieuwe geautomatiseerde technologieën zijn formules in staat meer gecompliceerde dienstverlening aan te bieden. Vaak in combinatie met geavanceerde relatiebeheersystemen. De hypotheekformules zijn als kool gegroeid. Maar zeker ook een franchiseorganisatie als Netwerk Notarissen met nu bijna honderd vestigingen bewijst dat franchising in een meer gecompliceerde omgeving, mits goed georganiseerd, ook werkt!

Is nu alles goud dat er blinkt? 

Natuurlijk hebben we in het afgelopen decennium niet alleen maar successen gezien. Er zijn ook ‘bloopers’ geweest als Ayk Suncentre, Superclub en Vitamine Huis. Helaas gaat in de val van de fran-chisegever vaak ook een aantal individuele franchisenemers mee. Meestal zijn een te lichtzinnige voorbereiding en een te magere financiële basis toch dé oorzaken voor het uiteindelijk falen van de organisatie. Maar soms spelen er ook hele andere oorzaken een rol. Bijvoorbeeld grote organisaties met in de kern goede winkelconcepten als Milo van Vendex, later VendexKBB en Primafoon van KPN hebben als gevolg van nieuwe strategieën afscheid genomen van hun franchiseformules. Formules en ondernemers maken dan vaak moeilijke periodes door in afwachting van betere tijden. Maar ook een goede ‘financiële backbone’ alleen is niet voldoende voor succes. Dat bewijzen diverse initiatieven in de financiële dienstverlening. Zo maakte Nationale Nederlanden recentelijk nog bekend dat vanwege een gebrek aan succes afscheid genomen is van Probe, een formule voor persoonlijke financiële planning. 

Een belangrijke ontwikkeling in het afgelopen decennium is geweest dat franchising steeds meer be-invloed is door juridische aspecten. Met name de opvolgende wijzigingen in de mededingingsregels hebben hier volop aanleiding voor gegeven. Helaas heeft ook de claimcultuur in franchisend Nederland zijn intrede gedaan. Vaak wordt daarbij verwezen naar de zorgplicht voor franchisegevers, bijvoorbeeld met betrekking tot prognoses. Inderdaad, openheid en zorgvuldigheid bij het verstrekken van informatie zijn zeker vereist. En dat kan nog wel eens meer en zorgvuldiger. Echter de (aspirant)ondernemer handelt voor eigen rekening en risico en is zelf verantwoordelijk voor zijn beslissingen, of hij zich nu wel of niet aansluit bij een formule. De kandidaat-ondernemer hoopt met een formule die zich bewezen heeft maximale kans op succes te hebben. Op die kans van slagen dient hij zich zelf grondig te oriënteren. Indien de ondernemer uiteindelijk voor een franchiseorganisatie kiest en de prognose komt onverhoopt niet uit dan kan hij die verantwoordelijkheid voor het mislukken niet achteraf bij de franchisegever neerleggen. Het resultaat van diverse juridische procedures is geweest dat er een ‘verkramping’ is ontstaan bij menig franchisegevers om indicatieve cijfers af te geven over de mogelijkheden van een nieuwe vestiging. Echter bij deze ‘verkramping’ heeft niemand baat. Immers de franchisegever heeft de meeste ervaring in huis en zijn inschatting is daarom ook zeker gewenst. Gelukkig worden de claims slechts zelden gehonoreerd. 

De toekomst

Een glazen ‘franchisebol’ heb ik niet. De afgelopen 10 jaren waren voor een groot deel de jaren van economische groei. Echter aan het begin van het huidige decennium is een kentering zichtbaar. Re-cessie en ontslagen zijn aan de orde van de dag maar zijn ook voor veel franchisemanagers onbekend. Wat zijn de gevolgen? Wie begint er nu een eigen zaak? Welke bank financiert nu nog een starter in een verdringingsmarkt? Kan de formule wel snel genoeg het roer omgooien en de formule aanpassen? En kunnen of willen de aangesloten franchisenemers wel mee in de noodzakelijke formulewijzigingen? Anders gesteld, blijft franchising onder de gewijzigde omstandigheden nog altijd een aantrekkelijke organisatievorm? 

Ik ben ervan overtuigd dat dit zeker het geval is. Juist bij een minder sterke concurrentiepositie zoeken ondernemers ondersteuning in een samenwerkingsverband. Echter uitzonderingen zullen er ook zijn. De kwaliteit van het management van de franchisegever maar ook de kwaliteit van de franchisenemers, zal doorslaggevend zijn. Nu moet blijken of organisaties kritisch genoeg zijn geweest bij de selectie van medewerkers en franchisenemers. De keerzijde van de ‘slecht weer medaille’ is overigens ook dat er weer meer kandidaten beschikbaar komen die zich al dan niet gedwongen gaan oriënteren op het zelfstandig ondernemerschap. 

Het franchisemanagement verlegt de focus. Was eerst vooral groei belangrijk, nu staat kostenbewustzijn centraal. Het rendement van de franchisegever is vaak gekoppeld aan de resultaten van de fran-chisenemers. Interne regels en procedures worden aangescherpt. Verschraling van de dienstverlening ligt op de loer. Maar gaat dat niet ten koste van de franchisenemer? Heeft de franchisenemer niet juist nú extra hulp nodig? En hoe kan de voorsprong behouden worden op de zelfstandige ondernemer zonder formule. De franchisegever zal hierop moeten inspelen door selectief te investeren:

  • Investeren in expansie van de keten met zwaarder geselecteerde, kwalitatief goede ondernemers. Immers groei blijft de belangrijkste levensader voor continuïteit. 
  • Investeren in de kwaliteit van de dienstverlening van de franchisenemer aan de eindgebruiker. Met als resultaat een hogere klanttevredenheid en een grotere klantenbinding. 
  • Investeren in de relatie met de franchisenemers. Betere en intensievere communicatie met de franchisenemers, actief bevorderen van ervaringsuitwisseling tussen franchisenemers.
  • Terugverdienen van de gerichte investeringen door productiviteitsverbeteringen, bijvoorbeeld door nieuwe internetgerelateerde communicatieoplossingen in te voeren.

Slotopmerking

Welke formule hanteert niet de leuze ‘bewezen succesvol systeem’? Het bewijs mag nu geleverd worden! Juist nu mag van franchisegever en franchisenemers een extra tijdsinvestering worden verwacht in het verdiepen van de onderlinge samenwerking. Met als ultiem doel het verbeteren van de prestaties van de franchisenemers en het duurzaam verhogen van omzet en rendement van beide partijen. Want dat is waar de schoorsteen van rookt! 

Kortom: meer zorg voor elkaar! Niet juridisch gedreven, niet als politiek of maatschappelijk statement,  maar als noodzakelijk concurrentiemiddel. 

Faalfactoren voor franchising

  1. Onvoldoende onderzoek naar de belangstelling voor het concept van de potentiële ondernemers en eindgebruikers / consumenten. 
  2. Onvoldoende voorbereiding van de franchisegever waardoor onvoldoende zicht bestaat op de gevolgen voor de bestaande activiteiten.
  3. Formule is geen bewezen succes en wordt niet getest met pilots.
  4. Geen deugdelijk handboek. 
  5. Franchiseovereenkomst is te weinig specifiek. 
  6. Gebrekkig  wervingsmateriaal en ontbreken van strikte wervingsprocedures.
  7. Weinig kritisch bij het selecteren van de juiste franchisenemers.
  8. Franchisegever heeft onvoldoende financiële middelen om de groei te financieren.
  9. Weinig aandacht voor de begeleiding van franchisenemers als gevolg van de noodzakelijke expan-siedrift. 
  10. Geen regelmatig overleg met franchisenemers. 
Lees meer over:
Franchise+ Franchiseplus
Redactie