Franchise in… Amersfoort
Franchise+ gaat op pad in een stad en laat franchisenemers aan het woord. Over hun winkel, hun formule en over hun stad. Door verschillende ondernemers uit verschillende branches naar hun visie te vragen ontstaat een momentopname van zaken doen in een specifieke stad. Deze keer komt de eer toe aan de Keistad Amersfoort.
Amersfoort is een populaire winkelstad vanwege het grote winkelaanbod en de sfeer van de historische binnenstad. Dit laatste heeft de stad vooral te danken aan het feit dat Amersfoort ver voor de middeleeuwen al een belangrijke plaats was vanwege zijn centrale ligging. Door de jaren heen zijn opvallend veel authentieke elementen bewaard gebleven. De geschiedenis van Amersfoort begint in 1259 als de stad stadsrechten krijgt. Tegen het einde van de dertiende eeuw wordt de eerste stenen muur om Amersfoort gebouwd. Van deze eerste muur is alleen de sterk gerestaureerde Kamperbinnenpoort bewaard gebleven. De Muurhuizen, die later tegen de muur gebouwd zijn, laten zien waar de muur gestaan heeft. Omstreeks 1380 start de bouw van een nieuwe muur die rond 1450 gereed is. Hierdoor wordt de oppervlakte van de ommuurde stad verdrievoudigd. De poorten Koppelpoort en Monnikendam herinneren aan die tijd. In de middeleeuwen krijgt Amersfoort grote betekenis als bedevaartsoord na wonderen rond een Mariabeeld, waardoor vanaf 1444 de Onze Lieve Vrouwetoren gebouwd kan worden. Met de komst van de spoorwegen in de 19e eeuw wordt Amersfoort een belangrijk knooppunt en dat is het gebleven.
Amersfoortse kei
In reclameuitingen wordt Amersfoort vaak de Keistad genoemd. Dit heeft alles te maken met een weddenschap uit de zestiende eeuw. Jonkheer Everard Meyster beweert tegenover een aantal vrienden dat hij de Amersfoorters zo ver krijgt dat ze de zwerfkei van de Leusderheide naar de stad trekken. Deze kei weegt maar liefst 7.157 kg, is 2 meter hoog en heeft een omtrek van 5,25 meter. Hoe hij het klaarspeelt is niet bekend, maar het lukt hem wel. Op 7 juli 1661 trekken vierhonderd inwoners van Amersfoort de kei naar de Varkensmarkt. Als de Amersfoorters inzien dat ze zo stom zijn geweest om moeite te doen voor zoiets zinloos, begraven ze de kei in 1672 op de Varkensmarkt. Latere generaties schamen zich niet voor het voorval. In 1903 wordt de kei weer opgegraven en in 1953 is hij verplaatst naar de Stadsring (op de hoek van de Arnhemsestraat). Tot op de dag van vandaag staat de kei symbool voor Amersfoort. In folders en op websites staat dat Amersfoort een ‘kei van een stad’ is, dat er ‘kei’veel winkels zijn en dat het ‘kei’gezellig is.
Veiligheid
Door de jaren heen is Amersfoort uitgegroeid tot een grote stad en daar horen ook ‘stadse’ problemen bij zoals criminaliteit. Daarom heeft de gemeente het thema ‘veiligheid van de binnenstad’ hoog op de agenda staan. Maar de gemeente is ook van mening dat maatregelen alleen werken als ze samen met de ondernemers tot stand komen. Daarom is ze deze zomer begonnen met een pilot op straatniveau waarbij ze samen met ondernemers om de tafel zit om de problemen te inventariseren en samen op zoek te gaan naar oplossingen. Een van de maatregelen die uit de brainstormsessies is gekomen, is een burenbelsysteem. Dit is een systeem waarbij ondernemers elkaar bellen als ze elkaar nodig hebben. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn als iemand alleen in de winkel staat en er komt een groep relschoppers binnen. Het belangrijkste van dit systeem is dat ondernemers elkaar leren kennen waardoor ze zich minder anoniem voelen in de binnenstad. Als de pilot een succes blijkt te zijn, gaat de gemeente hiermee ook met ondernemers uit andere delen van de binnenstad aan de slag.
Marketing
Daarnaast heeft de Kamer van Koophandel samen met de ondernemersverenigingen en de gemeente de Stichting Binnenstadmanagement Amersfoort opgericht. Het doel van deze stichting is om samen te werken op het gebied van marketing, veiligheid en mobiliteit. In de praktijk komen vooral de marketingactiviteiten goed uit de verf. Zo is de stichting in 2005 gestart met de mediacampagne ‘Aantrekkelijk Amersfoort, Kei van een stad’, met activiteiten zoals een catwalk waarbij winkeliers hun producten aan het publiek kunnen showen en een kapperspodium. Deze winter heeft de stichting acties georganiseerd, zoals een uur gratis parkeren en gratis glühwein of warme chocolademelk voor alle klanten.
Modern
Hoewel Amersfoort in de eerste plaats een historische stad is, kent het ook moderne winkelgebieden. Zo is in 2000 het Sint Jorisplein geopend. Dit is een moderne passage die uitmondt in een rond plein. Hier zijn vooral modezaken gevestigd zoals H&M, Cool Cat, The Sting en C&A. In de zomer geeft het terras van Le Marché het plein een gezellige sfeer. Daarnaast is er vorig jaar gestart met de bouw van het Eemplein. Dit moet een stadsplein worden van ongeveer één hectare dat begint aan de rand van de Amersfoortse binnenstad en uitwaait naar de rivier de Eem. Aan het plein is ruimte gereserveerd voor winkels en horecagelegenheden. Het plein moet het toneel worden van evenementen, markten en voorstellingen en wordt in 2009 geopend. Voor Amersfoort wordt 2009 sowieso een bijzonder jaar omdat de stad dan 750 jaar bestaat. In dat jaar moet het barsten van de culinaire, culturele, sportieve en bezielende evenementen. Op de website www.amersfoort750.nl staat alles te lezen over dit jubileumjaar. Op de website www.multivastgoed.com staan sfeerfoto’s van het Sint Jorisplein en het Eemplein.
“Ons winkelcentrum organiseert veel leuke activiteiten”
“Amersfoort is een gezellige stad”, vertelt Jet van Dalen, bedrijfsleider van Villa Happ. “Er zijn regelmatig evenementen in de binnenstad, maar wij hebben het meeste aan de activiteiten die in dit winkelcentrum georganiseerd worden. Zo stond de maand december in het teken van Luminus Amersfoort. Historische gebouwen in de binnenstad waren mooi verlicht en er was een route door de stad. Tijdens de langste nacht konden kinderen - vlakbij onze winkel - meedoen aan een workshop lampionnen maken, gevolgd door een lampionnentocht. Dat zijn leuke dingen waar je als winkel iets mee kunt. Tijdens de workshop hebben we flyers uitgedeeld waarmee de kinderen een verrassing konden ophalen in onze winkel. In kinderwinkelcentrum DrakenNest zitten we sowieso goed met onze winkel. De eigenaar van het winkelcentrum organiseert regelmatig leuke activiteiten voor kinderen, bijvoorbeeld met een entertainmentbureau of in de winter met sneeuwpoppen. Dat trekt veel publiek.
Daarnaast vind ik het goed dat de gemeente veel doet om de veiligheid in de stad te vergroten. Laatst kregen we bijvoorbeeld een aanbieding van de gemeente om mee te doen aan een cursus over de beveiliging van je winkel. De cursus viel voor ons net in een erg drukke periode. Daarom konden we er helaas niet bij zijn. Maar ik ben wel even bij de andere winkeliers binnengestapt om te vragen wat er allemaal gezegd is. Hierdoor weten we nu toch waar we op moeten letten als het om veiligheid gaat.”
“Amersfoort heeft een grote regiofunctie”
“Amersfoort is een stad die enorm groeit en een grote regiofunctie heeft”, zegt Sjoerd Peerbooms, franchisenemer van The Company. “Er zijn de laatste jaren veel nieuwe woningen gebouwd en dat gaat maar door. Vanuit de dorpen uit de regio en steden zoals Zwolle, Almere, Arnhem en zelfs Amsterdam komen mensen naar Amersfoort om hier een dagje te winkelen. Ik ben hier twee jaar geleden gestart en heb mijn roots in het zuiden van Nederland liggen. In het begin vind je dan al snel dat Amersfoort meer mag bruisen. Dat er meer leven en gezelligheid mag worden gecreëerd om de stad op de kaart te zetten en een grote uitstraling te geven. Zowel voor de mensen uit Amersfoort zelf als voor het dagjestoerisme. Amersfoort heeft veel te bieden met een karaktervol en authentiek centrum. Daarnaast is het winkelaanbod groot met veel aparte winkels. Aan het einde van het voorjaar en de hele zomer wordt hier een aantal grote evenementen georganiseerd zoals het cultureel-, dans- en muziekevenement Dias Latinos en het culinaire Proef Amersfoort. In het najaar en de winter valt het een beetje stil, al waren er het afgelopen jaar wel een aantal leuke, kleine acties. Het team ‘Binnenstadmanagement Amersfoort’ heeft in oktober een succesvolle modeshow georganiseerd. Met de parkeeractie ‘een uur langer shoppen’ konden winkeliers hun klanten in de winter verrassen met een uurtje gratis parkeren. Als laatste was er ‘warm winkelen’ waarbij de winkeliers hun klanten in de koude dagen voor kerst een gratis kopje warme chocolademelk of glühwein konden aanbieden. Ik hoop dat deze ideeën een vervolg krijgen en liefst nog worden uitgebreid in 2008. Zo kunnen we met z’n allen van Amersfoort een gezellige en leuke winkelstad maken voor het hele jaar.”
“We hebben veel last van hanggroepjongeren”
“De locatie valt mij tegen”, vertelt de shopmanager van Swarovski, die graag anoniem wil reageren. “We zitten in de belangrijkste winkelstraat van Amersfoort, maar we vallen nauwelijks op. We hadden een mooie lichtbak, maar die is er tot twee keer toe af gereden door vrachtwagens. Ik zou graag een paaltje voor de winkel willen hebben, zodat vrachtwagens iets minder dicht langs de gevel rijden, maar dat mag niet van de gemeente. Ik heb ook gevraagd of ik dan een luifel mag die ik ’s avonds kan inklappen, maar ook daar heb ik geen toestemming voor gekregen. Het zou het straatbeeld aantasten. Het verbaast me dan ook niets dat veel ondernemers uit de stad wegtrekken. Ook het winkelend publiek in Amersfoort valt mij tegen. Ze hebben weinig budget. Amersfoort organiseert veel evenementen in de stad, maar daar heb ik eerder last van dan dat het me iets oplevert. Dan staan ze bijvoorbeeld op een drukke zaterdag met grote trommels voor de deur, zodat het zicht op mijn winkel nog meer belemmerd wordt. Hierdoor is het op straat hartstikke druk, maar in de winkels valt het stil. Met Koninginnedag was het zelfs zo druk dat een oude mevrouw fijn werd geplet. Ik heb de deur toen dicht moeten doen. Ik vind het ook vreemd dat deze activiteiten juist georganiseerd worden in een drukke winkelstraat. Er zijn hier veel leuke pleintjes waar wel de ruimte is om dit soort dingen te organiseren. Ook qua veiligheid vind ik het slecht geregeld in Amersfoort. We staan in de top-3 van meest criminele steden van Nederland. Overdag is er een wijkagent, maar ’s avonds is die nergens meer te bekennen. Dit terwijl we juist op donderdagavond veel last hebben van hanggroepjongeren. Zelf ben ik niet snel bang te krijgen, maar ik kan me voorstellen dat consumenten zich daardoor niet veilig meer voelen in de stad. Vorige week nog kregen vier groepen ruzie voor mijn deur. We hebben de winkel toen om 20.45 uur moeten sluiten. Dat zijn geen leuke dingen. Het enige voordeel van Amersfoort is dat het een mooie, historische stad is met een groot winkelgebied. Het heeft veel leuke, kleine boetiekjes met een hoog snuffelgehalte. Dat geeft Amersfoort een bijzonder karakter.”
“Je moet er zelf iets van maken”
“Amersfoort is een mooie, prettige stad”, vindt franchisenemer Alie Duiteman van Rivièra Maison. “Ik ben hier nu 4½ jaar gevestigd en ik denk dat het vooral belangrijk is dat je er zelf positief in staat. Over de veiligheid in de stad ben ik niet zo goed te spreken. We hebben veel overlast van daklozen en groepjes buitenlanders. Vooral op donderdagavond is dat heel onprettig. Ik vind het bijvoorbeeld niet normaal dat bushokjes gesloopt worden. Dat gebeurt niet alleen in Amersfoort, maar ook in de rest van het land. Wat mij betreft mogen ze daar harder tegen optreden. De politie mag of wil er onvoldoende tegen doen. Over de samenwerking met de gemeente kan ik niet echt iets zeggen. We hebben weinig met de gemeente te maken. Ik vind het alleen jammer dat de parkeergelegenheid voor de ondernemers slecht geregeld is. We kunnen alleen aan de rand van de stad onze auto kwijt waardoor we ’s avonds en ’s ochtends een heel stuk door het donker moeten lopen. En we moeten ook nog eens voor het parkeren betalen. Het is jammer dat dit zo slecht geregeld is.”
“De veiligheid in de stad is toegenomen”
“Je hoort mij niet klagen over hanggroepjongeren”, lacht Martin Koster, franchisenemer van Score. “Ik moet het juist hebben van de jongeren. Maar zonder gekkigheid: ik heb helemaal geen last van criminaliteit in de stad. Ik vind juist dat de veiligheid is toegenomen. De junks zijn uit de stad verdreven en hebben een plek gekregen buiten het centrum. Bovendien hebben we een stadswacht. Zij hebben dezelfde bevoegdheden als burgers maar dragen wel een portofoon. Hierdoor kunnen ze snel versterking oproepen als dat nodig is. En dat werkt goed. Ik zie ze vaak in koppels lopen van een stadswachter met een agent. Zo dragen ze dus bij aan meer blauw op straat. Ik ben aangesloten bij de winkeliersvereniging van de binnenstad. Dat is belangrijk omdat je dan dingen samen kunt doen, zoals feestverlichting. Sinds kort heb ik ook een winkel aan het Sint Jorisplein. Ik merk dat de winkeliersvereniging daar meer organiseert dan hier. Er is een keer een modeshow geweest die erg veel publiek trok. En we hebben een houseparty gehad. Maar dat gaf zo veel herrie dat het de klanten juist wegjaagde. De sfeer aan zo’n plein is sowieso anders dan hier in de binnenstad. Het is jouw eigen plein en je probeert er samen met de andere ondernemers iets moois van te maken. In de binnenstad is die samenwerking minder intensief. Toch zou ik ook hier in het hartje van de stad niet meer weg willen. Ik zit hier nu dertien jaar en dat bevalt me prima. Ik zou niets anders meer willen.”
“Het is goed om met collega-ondernemers om de tafel te zitten”
“Amersfoort heeft een mooie, historische binnenstad”, vindt Jeroen van den Akker, mede-eigenaar van Specsavers. “Bovendien is er altijd van alles te doen, zoals festivals en optredens. Dat trekt veel klanten. Daarnaast heeft de stad een leuke regiofunctie. De stad heeft aantrekkingskracht op klanten tot in Ede en Putten toe. Daar stond ik in het begin echt van te kijken. Een nadeel van Amersfoort is dat we vrij veel last hebben van criminaliteit. Dat is een uitvloeisel van de randstad. Ik zit nu in een pilotproject van de gemeente waarbij we de veiligheid in dit gedeelte van de binnenstad proberen te vergroten. We zitten samen met andere ondernemers en de gemeente om de tafel om ideeën te verzamelen. Zo willen we gezamenlijk gaan afsluiten, een burenbelsysteem opzetten, geprivatiseerde beveiliging inzetten - omdat we vinden dat er te weinig blauw op straat is - en de gemeente heeft een cursus georganiseerd voor de preventie van diefstal. Ik vind het een goed initiatief omdat ik merk dat er serieus naar ons geluisterd wordt. Bovendien is het goed om samen met collega-ondernemers om de tafel te zitten. In de binnenstad heb je veel buren, maar iedereen doet zijn eigen ding. Ik ben blij dat dat nu doorbroken wordt.”