Breda stad met karakter

Franchise+ gaat op pad in een stad en laat franchisenemers aan het woord. Over hun winkel, hun formule en over hun stad. Door verschillende ondernemers uit verschillende branches naar hun visie te vragen, ontstaat een momentopname van zaken doen in een specifieke stad. Deze keer staat de schijnwerper op Breda, ‘stad met karakter’.

Breda kennen we van beroemde fabrieken als De Kwatta, Van Melle en Etna maar ook van de Grote of Onze Lieve Vrouwekerk, die al van verre zichtbaar is. De naam Breda, aangetroffen op een oorkonde uit 1125, komt van ‘gehucht aan de brede rivier de Aa’. In 1252 kreeg dit ‘gehucht’ stadsrechten, waardoor Breda in 2002 zijn 750-jarig jubileum kon vieren. In diezelfde tijd breidde de stad uit door diverse omliggende dorpen te annexeren. De laatste versie van de stad dateert van 1997: het ‘nieuwe’ Breda omvat behalve het ‘oude’ Breda ook de voormalige plaatsen Teteringen, Prinsenbeek, Bavel en Ulvenhout. Er wonen 168.000 mensen. Met de nieuwe versie van de stad introduceerde het gemeentebestuur ook gelijk een nieuwe campagne: 'Breda, stad met karakter'. Hiermee wil de gemeente ‘de trots over de stad uitdragen’. Trots op de geslaagde combinatie van historie en moderne dynamiek.

Het cliché van het gemoedelijke karakter van de inwoners van Breda is volgens de door ons bezochte ondernemers écht waar: het winkelend Breda’s publiek is een gezellig publiek!

Zevende winkelstad

Breda ligt gunstig dicht bij de havensteden Rotterdam en Antwerpen en de vliegvelden Schiphol en Zaventem. Dit heeft tot gevolg dat internationale bedrijven als Abbott, York en Toshiba in de stad geïnteresseerd zijn. Met de komst van de hogesnelheidslijn hoopt Breda deze positie verder te verbeteren. Er wordt inmiddels hard gewerkt aan het Euregionaal Zakencentrum Breda, dat gericht is op internationale handel en dienstverlening.

Maar de stad kijkt niet alleen likkebaardend over de landsgrenzen: ook binnen de regio West-Brabant wil Breda een verleidelijke rol spelen. Steeds meer bezoekers van buiten Breda weten de stad dan ook te vinden. Breda is qua omvang de zevende winkelstad van Nederland. De compacte binnenstad is het belangrijkste winkelgebied, dat onder meer het moderne winkelcentrum De Barones en het gloednieuwe winkelgebied ’t Sas omvat. In totaal beslaat het kernwinkelgebied zo’n 70.000 vierkante meter. De ontwikkeling van het havengebied, die inmiddels een vertraging heeft opgelopen, moet nieuwe stromen toeristen naar Breda trekken.

Parkeren

De huren zijn hoog, te hoog, vinden veel ondernemers. Amsterdamse prijzen, zeggen sommige. Uit de Benchmark Gemeentelijk Ondernemingsklimaat 2005 van het ministerie van Economische Zaken blijkt dat ondernemers vergeleken met de nulmeting twee jaar daarvoor, wel positief zijn over voorzieningen als ’t Sas. Ook scoort Breda goed op de bereikbaarheid per auto, de staat van de openbare ruimte, beschikbare ruimte en parkeren. De individuele ondernemers die Franchise+ sprak, zijn echter minder te spreken over het parkeerbeleid van de gemeente: ze vinden het voor de consument te duur of te weinig oplossingsgericht voor wat betreft de in hun ogen te krappe parkeerruimte. Echt een ijzersterke ondernemers- of winkeliersvereniging heeft Breda overigens niet.           

Simon Lévelt

“Veel licht, niet in de volle zon, regelmatig water”: Ter gelegenheid van het vijfjarige bestaan van zijn Simon Lévelt vestiging aan de Grote Markt geeft Dave Neerincx al zijn klanten een koffieplant mee. Het zijn vooral vaste klanten waar hij het van moet hebben, al krijgt hij in de zomer iets meer dagjesmensen. “De inwoners van Breda zijn bourgondisch en culinair ingesteld. Er zijn bovendien grote groepen mensen die wel wat te besteden hebben, vooral uit Ulvenhout en Bavel, de rijkere buurten.” De meeste klanten die deze middag zijn winkel bezoeken, komen voor de koffie. Dave Neerincx weegt en maalt als een ouderwetse kruidenier en maakt met iedereen een praatje. Vanuit de winkel kijkt hij schuin op de Grote Kerk en op de diverse terrassen op de Grote Markt. Over het ondernemersklimaat is hij matig te spreken: “Er gebeurt hier weinig. Op dinsdag en vrijdag is hier markt en dan staan de kramen op een meter afstand van mijn winkel, met de achterkant naar mij toe. Dat kan toch gezelliger, meer ruimte ertussen, de kramen omdraaien… Daar zijn we al drie jaar over aan het debatteren en het helpt allemaal niets. De marktkooplui hebben het hier voor het zeggen.” Ook aan het fietsenprobleem gebeurt weinig, vindt hij: “Je mag hier in de stad geen fietsen los parkeren maar de gemeente handhaaft die regel niet. De fietsen staan soms rijen dik tegen de pui.” Niettemin staat hij met plezier in de zaak. “Ik heb bewust voor Breda gekozen, het is een leuke stad en ik zou niet zo gauw ergens anders willen zitten”.

Expert Actief

Aan de rand van het centrum, op de hoek van de Lange Brugstraat en de Karrestraat zit Expert Actief. Een lastige locatie voor een elektronicazaak met wit- en bruingoed, dat vindt ook vestigingsmanager Olaf Sijben. “Maar we zitten hier al zesenvijftig jaar, waarvan de laatste tien of twaalf jaar onder de vlag van Expert. We zijn een begrip in Breda en bovendien is dit een eigen pand, eigenlijk drie panden, dus wij gaan niet weg.” De loods staat aan de rand van de stad, wat de bevoorrading gemakkelijker maakt. “Breda is een sterk concurrerende stad voor onze branche”, zegt Olaf Sijben. “Er zijn dertien concurrenten, inclusief groothandels als Macro en dat maakt het ondernemen hier tot een uitdaging. In dit licht en in het licht van de onder druk staande omzetten in onze branche, hebben wij niet te klagen over ons marktaandeel. Onze toegevoegde waarde ligt in het installeren, het uitleggen, de nazorg, de reparaties, kortom het klaarstaan voor de consument gedurende de levensduur van het product. Ons motto is: ‘Beste service, Ruime keus en Laagste prijs’. De uitdaging ligt ook in het overtuigen van de consument. Want in tegenstelling tot de andere geïnterviewden, vindt Sijben de Bredanaars helemaal niet zo gemoedelijk. “Het zijn in feite stugge mensen. Dat gemoedelijke vind je wel terug in het bourgondische leven, met eten en drinken, maar als het gaat om grote uitgaven zijn ze toch wel zakelijk.” Zijn ervaring is dat de voorkeur van de gemeente vooral in de toeristische hoek ligt. “Maar niet iedere ondernemer richt zich op de toerist.” Dat neemt niet weg dat hij Breda een bruisende stad vindt, met veel leuke evenementen. “De algemene ontwikkeling, zie ook de haven, is uitstekend. Ik hoop alleen dat ze de ondernemers niet vergeten”, eindigt Olaf Sijben.

Eye Wish Groeneveld

Anco van der Wulp werkt al 35 jaar bij Groeneveld waarvan de laatste 25 jaar in Breda. Sinds 2002 is de winkel aangesloten bij de formule Eye Wish. Van der Wulp is bedrijfsleider van deze formulevestiging, “maar ik werk er al zo lang dat het voelt als eigen”, zegt hij. Zijn klanten in de Lange Brugstraat komen uit alle lagen van de bevolking. “Het Bredase publiek is een prettig publiek”, vindt Van der Wulp, en hij kan het weten want hij stond ook in onder andere Den Haag, Dordrecht en Gorinchem in de zaak. “De mensen zijn hier minder star, makkelijker. Mij liggen ze goed. Als je wat zakelijker bent ingesteld, zul je hier niet aarden. Ik ben hier nu een bekend gezicht en we zijn elk jaar goed gestegen qua omzet. Ook toen hier de straten open lagen, hadden we niets te klagen.”

De collegialiteit onder de ondernemers is ver te zoeken, meent hij. “Men is weinig bereid iets voor de straat te doen, ieder staat er voor zijn eigen toko. Wat wel leuk was: toen de brug aan het einde van de straat weer openging – die is heel lang gesloten geweest waardoor de loop er hier uit was – hebben we dat met alle ondernemers gevierd.” De gemeente vindt hij weinig stimulerend, maar hij is wel te spreken over het uitdijende centrum: “Eerst had je alleen de drie Brugstraten, de Ginnekenstraat en de Grote Markt. Nu komt de Veemarktstraat erbij qua winkels en later nog de Nieuwstraat met diverse winkeltjes. Met de ontwikkeling van de haven verwachten we hier nog meer toeloop. Hopelijk komt er dan wel iets van een pendelbus naar parkeerplaatsen aan de rand van de stad, want parkeren is hier heel moeilijk.”

Bakkerij Bart

Het bevalt Bakker Bart Paul Daver heel goed in winkelcentrum De Barones. “Het is een mooie locatie. Er zijn hier regelmatig tv-opnames, laatst nog voor de Hi van de KPN.” Hij moet het vooral hebben van passanten en heeft zich dan ook gespecialiseerd in snacks en belegde broodjes, waar betere marges op zitten dan op brood. Zijn omzet groeit gemiddeld met zo’n vijf procent per jaar. In de zomer krijgt hij veel Rotterdammers over de vloer die in Brabant op een camping staan. “Die herkennen Bakker Bart dan uit hun eigen stad en ons product is overal hetzelfde, dus dat is prettig. Niet voor niets won Bakker Bart de NFV Franchise Trofee 2005.” Paul Daver is voorzitter van Bart’s Franchise Vereniging, die inmiddels 150 ondernemingen telt. “De formule is explosief gegroeid”, zegt hij. “Toen ik drie jaar geleden begon, was ik nummer 95 of 96!” Hij vindt het ondernemen in Breda heel prettig, de sfeer is gemoedelijk – “écht waar!” – en de stad is mooi. Minder tevreden is hij over het gemeentelijk beleid: “De gemeente Breda is heel traag met het afgeven van vergunningen. Ik had hier graag een horecavergunning gehad zodat ik meer mensen kon laten zitten, maar dat is niet gelukt. Het lijkt wel of kledingzaken voorrang krijgen.” Ook het parkeren vindt hij te duur, zijn klanten klagen erover: “Automobilisten hebben het gevoel de melkkoe van de gemeente te zijn.” Positief is hij over het feit dat de haven wordt uitgebreid, dat gaat meer mensen trekken, zo verwacht hij. “Jammer alleen dat dit proces vertraging heeft opgelopen, dat scheelt een stuk in de omzet”, aldus Daver.

Iittala

‘Tegen de wegwerpcultuur’, staat er geschreven op de schoolbordachtige borden bovenin de winkel. De boodschap van de oorspronkelijk Finse formule Iittala – lithografisch met kleine letters geschreven, dus: iittala – is duidelijk: tijdloosheid is de norm. “Iittala is een overkoepelend merk voor onder andere Arabia, Hackman en BodaNova”, vertelt ondernemer Ary van Krimpen. De hard franchiseformule is gespecialiseerd in designartikelen voor dagelijks gebruik, als serviezen, bestek, glaswerk, vazen en tafellinnen. Er zijn op het moment van het gesprek vijf Iittala-shops in Nederland, het plan van Van Krimpen is om op 1 september een vestiging in Rotterdam te starten. Ook Amsterdam, Lelystad en Maastricht staan op het verlanglijstje van de formule. Ary van Krimpen houdt van mooie, tijdloze dingen, zoals hij zegt. “Ik krijg hier mensen over de vloer van wie de oma al een servies van Iittala had. Het multifunctionele en praktische servies Teema bijvoorbeeld is in 1952 ontworpen door Kaj Franck maar ziet er nog altijd tijdloos uit. Dat is ook het uitgangspunt: je moet er over twintig jaar nog steeds van overtuigd zijn dat je een goede aankoop hebt gedaan.” Ary van Krimpen is niet onverdeeld gelukkig met de locatie in De Barones en overweegt een relocatie. “Er zijn wel veel dagjesmensen maar ik zit hier op de eerste verdieping en het aantal bezoekers dat naar boven komt, zo’n tien procent van wat beneden loopt, rechtvaardigt niet de hoge prijs hier. Het is wel iets verbeterd door een wijziging in de routing, maar ik vind het nog te weinig.” Breda is geen trendy stad, vindt hij. “Ik heb echter wel een leuke klantenkring, met mensen die een brede interesse in kunst, cultuur en architectuur hebben. Vaste klanten heb ik ook, dat zijn de echte Iittala-fans!”, besluit Ary van Krimpen.

Team Kapsalon

Een beetje achteraf in De Barones zit sinds zeven jaar Team Kapsalon. Ondernemer Rianne Hendrickx vond de plek in het begin wel even wennen, net als haar klanten trouwens, maar nu is ze er blij mee. “Mensen zitten hier in de zaak vaak met een muts op of met folies in het haar. Dat willen ze toch liever niet midden in het winkelcentrum”, zegt ze. Ze is zelf van Bredase afkomst en vindt het prima ondernemen in de stad. “Het is hier niet zo trendy als in Rotterdam of Amsterdam maar

Breda is toch wel een modische stad en mensen hebben best wat over voor de kapper.” Over haar ervaringen met de gemeente is ze positief: “Ik heb een bord buiten staan en een stoplicht, daar moest ik wel een vergunning voor aanvragen, maar daar werd niet echt moeilijk over gedaan”.

Australian Homemade

Bij Australian draaien ze elke ochtend vers ijs. Dat moet wel want het puur natuurlijke product wordt gemaakt zonder kleur-, geur- en smaakstoffen en conserveermiddelen. ’s Middags staan de klanten er voor in de rij. Dankzij het lekkere product, maar ook dankzij de gunstige locatie, op de hoek van de Karnemelkstraat en de Ginnekenstraat. Ondernemer Jasper Korff: “We zitten hier uitstekend, in de loop tussen V&D en de Hema, vlakbij McDonald’s en het busstation.” Sinds hij er gevestigd is, tien jaar geleden, is zijn omzet verdubbeld. Hij is blij met de Bredanaars, die volgens hem qua inkomen een mooi opgebouwd consumentenpatroon vertonen. Over het gemeentelijk beleid kan hij kort zijn: “Dat is goed. Ik heb geen klachten. Zo zijn mijn verzoeken om terrasvergunningen snel en adequaat afgehandeld.” Over zijn collega-ondernemers is hij minder te spreken: “Iedereen hanteert hier verschillende sluitingstijden. Er zijn er die doordeweeks om 16.30 of 17.00 uur dicht gaan. Er is geen enkele eenheid. Zo jaag je de consument de stad uit”, zegt Jasper Korff.