Wetenschap interesse in franchising

Nieuw proefschrift is nuttige bijdrage Welkome aandacht wetenschap voor franchising Op 20 maart jongstleden is de heer Hein Vrolijk aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen gepromoveerd op het proefschrift 'Effici?nte contracten?, institutioneel-economische beschouwingen over franchising'. Hoewel een proefschrift traditioneel niet behoort tot de meest toegankelijke literatuur is het voor de franchisewereld van groot belang dat wetenschappers zich bezighouden met onderwerpen die voor de ontwikkeling van franchising van belang zijn. Op deze wijze wordt gebouwd aan een groter inzicht en aan een grotere legitimiteit van franchising. Wetenschappelijke aandacht is serieus en zorgt voor kennisverspreiding en dat is nog altijd broodnodig. Vrolijk heeft zijn studie in enkele grote onderdelen gesplitst. In het eerste deel onderzoekt hij op welke gronden een franchisegever besluit tot franchising of exploitatie met eigen vestigingen. Dit deel gaat over het verschijnsel dat tal van ondernemingen hun commerci?le formule niet (uitsluitend) met eigen verkoopvestigingen exploiteren, maar contracten afsluiten met juridisch zelfstandige ondernemers die een deel van de benodigde exploitatieactiviteiten voor hun rekening nemen. Dit verschijnsel, dat bekend staat als business format franchising, wordt onderzocht vanuit een institutioneel-economisch perspectief, dat onder meer wordt gehanteerd in de transactiekostentheorie, de agencytheorie en de 'resource scarcity' theorie. Waarmee we al direct in de vakterminologie zijn verzeild.Vrolijk onderzoekt primair studies uit de Verenigde Staten en gaat na of de uitspraken die daarin worden gedaan ook gelden voor Nederlandse franchiseorganisaties. Bovendien onderzoekt hij welke perspectieven en problemen zijn verbonden aan de theoretische verklaringen van verschillende facetten van het verschijnsel franchising die vanuit het institutioneel-economische perspectief zijn ontwikkeld. In het bijzonder besteedt hij aandacht aan de meest dominante stroming binnen de institutionele economie, de 'incentive' benadering. Volgens deze theoretische benadering is de franchiseconstructie een incentive structuur waarin de betrokken partijen, de franchisegever en de franchisenemer, tot bepaalde gedragingen worden geprikkeld. Onder bepaalde omstandigheden leiden deze gedragingen tot effici?nte uitkomsten, terwijl in andere situaties allerlei agency- en transactieproblemen ontstaan. Verder onderzocht Vrolijk in hoeverre het vruchtbaar is onderscheid te maken tussen verschillende categorie?n franchiseorganisaties, uitgaande van de herkomst van Nederlandse franchisebedrijven. Franchising groeit Vrolijk stelt in het eerste deel van zijn studie dat in zijn algemeenheid mag worden geconcludeerd dat franchising groeit. In termen van aantal franchiseorganisaties is er alleen sprake van groei in de dienstverlening en de horeca, en is in de detailhandel (food en non-food) franchising op zijn retour. Hetzelfde geldt wanneer het aantal franchisevestigingen als maatstaf wordt gebruikt, zij het dat de teruggang in de detailhandel wat later is ingezet. Wordt gekeken naar de omzet die in franchisevestigingen wordt gerealiseerd, dan vertoont franchising in alle sectoren nog steeds een sterke groei. Belangrijker dan deze absolute groei is de relatieve groei, dus de groei van franchising versus die van andere organisatievormen. In vergelijking met andere samenwerkingsvormen is sprake van een sterke groei, vooral wanneer het aantal vestigingen als maatstaf wordt genomen. Vergeleken met het filiaalbedrijf is franchising echter minder snel gegroeid. De tweede vraag betreft de herkomst van deze groei. De groei van franchising werd vooral gerealiseerd door de oprichting van nieuwe samenwerkingsorganisaties, die in meerderheid voor de franchiseconstructie kozen. Een andere belangrijke bron van groei is de exploitatie van franchisevestigingen door organisaties die voorheen uitsluitend vestigingen in eigen beheer hadden. Volgens de incentive benadering is de supe