Franchisesprookjes?

Héél, héél lang geleden toen er nog geen sprake was van franchiseovereenkomsten met pré- en postcontractuele plichten, de Nederlandse Mededingingsautoriteit nog uitgevonden moest worden, er geen Europese Erecode Franchising bestond en, wellicht nog lastiger om voor te stellen, er ook geen Nederlandse Franchise Vereniging opgericht was, bestond franchising toen al?

Of waren er alleen maar samenwerkingssprookjes?  Welnee, diep in de middeleeuwen was franchising er al.  Het hield een ‘zakelijke transactie’ in. Toegegeven, toen was franchise wellicht nog niet het totale zakelijke samenwerkingssysteem zoals we dat nu kennen, maar het bestond wel. 

Karel de Grote

Franchise, afkomstig als woord uit de tijd van Karel de Grote, stond als term voor ‘vrijstelling’, ‘recht’ of ‘plicht’. Later, eind 19e eeuw, gebruikten organisaties als Coca Cola, Singer naaimachines maar ook dichter bij huis, een kruidenier als Edah franchising om samen met anderen te ondernemen binnen een soort van ‘business format systeem’. 

Vele soorten franchise

Wanneer je nu kijkt naar aantallen franchisevestigingen in Nederland, formules maar ook systemen die naast franchise bestaan die eigenlijk soortgenoten zijn, zoals het vrijwillig filiaalbedrijf of de coöperatieve franchise, dan kun je maar één conclusie trekken: ‘samenwerking van zelfstandige ondernemers en het werken binnen en met een formule zal alleen maar blijven toenemen’. 

Franchiseregels...

Als franchising al lang bestaat zijn al die randfenomenen rondom franchising zoals we die nu kennen dan wel echt nodig? En dan bedoel ik de specifieke regelgeving ook op EU-niveau, Erecodes of arbritragecommissies. 

Te dikke contracten

Waarom moeten we zulke dikke contracten opstellen met soms wel 350 pagina’s (Wendy’s)? Contracten die overlopen met - voor de doorsnee ondernemer - niet te begrijpen regels die aangeven wat er allemaal moet gebeuren als iets niet volgens afspraak gebeurt. 

‘Back to franchise basics’

Ik pleit graag voor een samenwerking tussen ondernemers op basis van eenvoudige aloude waarden als ‘afspraak is afspraak’, ‘eerlijk zaken doen’, ‘als je samen verdient dan kun je samen delen’, ‘als je samen niet presteert dan deel je de ellende’ of ‘als de samenwerking niet gaat zoals partijen gedacht hadden, praat de situatie door en onderneem iets om naar betere tijden toe te werken’.  

Een betere franchisesamenleving

De praktijk is vaak als volgt: de éne samenwerkende partij legt het loodje terwijl de ander vrolijk met een nieuwe PC Hooft-tractor (zijn derde inmiddels) voor komt rijden om het einde van de samenwerking mee te delen. Daarmee ontneemt hij letterlijk de andere partij de kans om zakelijk te herstellen en erger nog, hij steekt hem daarbij ook nog eens de ogen uit. 
Mijn boodschap: iedereen binnen een franchisesamenwerking moet de positieve wil en daadkracht hebben om samen het beste uit de samenwerking te halen. Als dat gebeurt dan komt het allemaal goed. 

Drs. Hein van Baalen, directeur European Franchise Consultants
Reacties: info@efcint.nl