Volt Advocaten: 'Nieuw franchisecontract geeft samenwerking een boost'
Bij De Hypotheker was een nieuw franchisecontract al jaren de uitdrukkelijke wens van franchisegever en de franchisenemers. Tussen de lentes van 2023 en 2024 kwamen de onderhandelingen in een stroomversnelling, en nu kijken enkele hoofdrolspelers tevreden terug op een zorgvuldig proces, met pittige onderhandelingen.
De nieuwe overeenkomst sluit aan bij de Wet franchise en is een geheel nieuwe overeenkomst geworden. Het oude document was uit 2009 en sterk verouderd. Volgend jaar bestaat franchiseformule De Hypotheker veertig jaar. De mogelijkheid om een eigentijds contract af te sluiten voor de bijna honderd franchisenemers, met 180 vestigingen, komt dus op een goed moment. Nieuwe franchisenemers krijgen sowieso het nieuwe contract, bij verlenging is dat ook het geval en van de bestaande ondernemers zijn de meesten al uit eigen beweging overgegaan. Dat meldt Pieter Hagens, voorzitter van de vereniging van De Hypotheker franchisenemers. Zelf is hij al 22 jaar franchisenemer en heeft vestigingen in Alphen aan den Rijn, Waddinxveen en Gouda. Hij voerde samen met medebestuurslid Carel Goethart, franchisenemer in ’s Hertogenbosch en Rosmalen, de onderhandelingen namens de franchisenemers. Ze werden daarbij deskundig bijgestaan door franchise advocaat Kees Kan van Volt Advocaten. Aan de andere kant van de tafel zat de driekoppige afvaardiging van De Hypotheker, inclusief een eigen advocaat. “Een mooie mix”, noemt Goethart het. “Wij zijn vooral franchisenemers en weten alles van hypotheken. Kees heeft als advocaat meer dan 25 jaar juridische ervaring met franchise.” Hagens: “Die ondersteuning van iemand die op de hoogte is van alle wet- en regelgeving was hard nodig.”
Onderhandelingsspel
Sinds 2013 wordt er al onderhandeld. Hagens: “Om allerlei redenen kwamen we er niet uit, het lukte niet.” Na een pauze werd in oktober 2022 de draad opgepakt. Het voltallige bestuur (zes franchisenemers) en hun vaste adviseur en bijna net zoveel afgevaardigden van de franchisegever gingen met elkaar in gesprek. Het liep nog steeds niet vlotjes, het was vooral een kwestie van aftasten. Totdat in maart 2023 op initiatief van het bestuur van de franchisevereniging werd besloten om in twee kleine teams (van elk drie personen) te onderhandelen over de nieuwe franchiseovereenkomst. Het halveren van het totale aantal onderhandelaars deed de efficiëntie van de bijeenkomsten goed, merkten de betrokkenen. Met die nieuwe samenstelling was het nog geen gelopen koers. Hagens: “De onderhandelingen waren vaak pittig. Het gebeurde in goede harmonie maar we waren wel kritisch naar elkaar. Er kwamen punten op tafel waar we over moesten nadenken en die later toch weer werden bijgesteld. Het was een arbeidsintensief proces, wel altijd met de insteek om er samen uit te komen, met oog voor de relatie en elkaars belangen. Over elk onderwerp viel te praten.”
Drempelwaarde
De grootste knelpunten waren het bepalen van de drempelwaarde en de goodwill. Ook rayonexclusiviteit en vrijheid van ondernemen waren onderwerpen die meer dan een middag in beslag namen. Kees Kan: “Het is een onderhandelingsspel. De franchisenemer wil graag bescherming tegen eenzijdige doorbelastingen en de franchisegever wil genoeg ruimte om zelf wijzigingen door te voeren. We zijn uiteindelijk een goed werkbare drempelbescherming overeengekomen. Boven dat normbedrag moet er instemming van de franchisenemers worden gevraagd. Met de huidige regeling weet een franchisenemer zich goed beschermd.” De drempelwaarde dwingt tot overleg, stelt hij. “En dat is in lijn met de Wet franchise, die is bedoeld ter bescherming van de franchisenemer en om overleg tussen franchisegever en franchisenemers te bevorderen.” Hagens knikt: “Door deze overeenkomst heeft de samenwerking een boost gekregen, dat vinden wij heel positief.” De herintroductie van commissies van franchisenemers en franchisegever voor overleg over formulezaken noemt hij als een voorbeeld hiervan. Hij wijst erop dat met de nieuwe overeenkomst ook het overlegmodel is veranderd. Voorheen zaten er individuele franchisenemers (op eigen naam) in de franchise raad maar nu is dat het bestuur van de franchisevereniging. “Daardoor is er geen onduidelijkheid meer over het mandaat en is de positie van franchisenemers versterkt.” De drempelwaarde was in het vorige contract helemaal niet vermeld. Ook stonden er begrippen in die inmiddels zijn achterhaald, zoals ‘provisie’. Alles in het oude contract werd tegen het licht gehouden en waar nodig verduidelijkt, geprofessionaliseerd en geactualiseerd. Ook in lijn met de Wet franchise die in 2021 werd ingevoerd. Soms lagen de standpunten ver uit elkaar. Dan werd het een kwestie van geven en nemen. “Je probeert je ruimte te creëren”, zegt Goethart daarover. “En ergens tref je elkaar zonder tot een harde botsing te komen.”
“Met de nieuwe overeenkomst is een langgekoesterde wens uitgekomen”
Tijdens regio-bijeenkomsten werden de franchisenemers meegenomen in het proces, werden resultaten toegelicht en beantwoordden Hagens, Goethart en Kan soms urenlang vragen. En in juni dit jaar stemden de franchisenemers over het eindvoorstel. Het werd een vrijwel unaniem ‘ja’.In de eerste fase werd nog vaak op het hoofdkantoor van De Hypotheker in Capelle aan den IJssel overlegd. Tijdens de nieuwe vorm met de kleinere delegaties werd gekozen voor centraal gelegen, neutrale plekken. Er zijn veel sessies geweest, en die duurden soms van begin middag tot laat in de avond. “Het heeft meer tijd gekost dan was ingeschat”, weet Pieter Hagens. “Maar het resultaat is mooi. Alle partijen zijn echt opgelucht dat er een nieuwe overeenkomst is. Daarmee is hun langgekoesterde wens uitgekomen.”
