Spreken is zilver zwijgen is goud of fout

Verstrekken omzetprognoses: spreken is zilver, zwijgen is goud of fout De Hoge Raad (HR), ons hoogste rechtscollege, vindt dat er in het algemeen geen verplichting rust op de franchisegever om de franchisenemer in te lichten over de te verwachten omzet of de winstprognose. De Hoge Raad heeft begin dit jaar een belangrijke uitspraak gedaan over een vaak voorkomend geschil in de franchisepraktijk (HR, 25 januari 2002, nr.21). Kort gezegd gaat de Hoge Raad in op de vraag ?f en ?n hoeverre er op de franchisegever de verplichting rust de franchisenemer in te lichten over de omzet- of winstverwachting in de precontractuele fase. De feiten De franchisegever, Lampenier, sluit een franchisecontract met een franchisenemer. De franchisenemer besluit daartoe op basis van een door franchisegever verstrekt vestigingsplaatsonderzoek, dat door een onafhankelijk bureau is opgesteld. In dit, in opdracht van Lampenier verrichte onderzoek staat een 'prognose' genoemd. Na opening van de winkel blijft de omzet sterk achter bij de prognose uit het vestigingsplaatsonderzoek. Door een blijvend slechte omzet, wordt na twee jaar in onderling overleg de franchiseovereenkomst voortijdig be?indigd. De ex-franchisenemer vordert vergoeding van de schade als gevolg van het achterblijven van de omzet. In eerste aanleg krijgt de franchisenemer gelijk. De rechtbank oordeelt dat Lampenier op een wezenlijk punt als de te verwachten omzet, een onjuiste voorstelling van zaken heeft verschaft. In app?l oordeelt het Hof dat de fouten niet aan Lampenier zijn toe te rekenen, daar het rapport door een derde is gemaakt en wordt de vordering alsnog afgewezen. De franchisenemer kan zich niet met de uitspraak van het Hof verenigen en gaat in cassatie bij de Hoge Raad. De Hoge Raad laat de uitspraak van het Hof in tact. De franchisenemer krijgt ongelijk. Informatieplicht De Hoge Raad geeft een duidelijk antwoord op de vraag of er op de franchisegever in het algemeen de verplichting rust de franchisenemer in te lichten over de omzet- of winstverwachting. Het antwoord is neen. De Hoge Raad zegt het als volgt:"Uit hetgeen redelijkheid en billijkheid eist, in verband met de aard van de franchiseovereenkomst, vloeit niet de algemene regel voort dat op de franchisegever een verbintenis rust om de franchisenemer in te lichten omtrent de te verwachten omzet of omtrent de winstverwachting". Bijzondere omstandigheden kunnen een zodanige verbintenis wel met zich meebrengen. Uit de enkele omstandigheid dat een partij bij onderhandelingen die aan het sluiten van een franchiseovereenkomst voorafgaan, de ander een rapport (vestigingsplaatsonderzoek) over de te verwachten omzet en de te verwachten winst heeft verschaft, kan niet worden afgeleid dat een daartoe strekkende verbintenis op eerstgenoemde rust. Wel zal de franchisegever die een zodanig rapport aan zijn wederpartij verschaft, onder omstandigheden onrechtmatig handelen indien hij weet dat dit rapport ernstige fouten bevat en hij zijn wederpartij niet op deze fouten opmerkzaam maakt. Ingeval de franchisenemer door een hem door de franchisegever verschaft rapport omtrent de te verwachten omzet/winst in dwaling is komen te verkeren als gevolg van fouten die dit rapport bevat, is in beginsel vernietiging op grond van dwaling mogelijk, ongeacht of de fouten zijn toe te rekenen aan de franchisegever zelf dan wel aan een of meer derden". Bestudering van de lagere rechtspraak over omzetprognoses leert dat gehonoreerde claims met name zijn gebaseerd op toerekenbare tekortkomingen of onrechtmatig gedrag van de betrokken franchisegever, lees: onzorgvuldig, onjuist en/of niet onderbouwde prognoses. Op basis van deze lagere rechtspraak wordt nogal eens gezegd of gesuggereerd dat er een verplichting rust op franchisegever omzetprognoses, vaak gebaseerd op een vestigingsplaatsonderzoek, aan franchisenemer ter beschikking te stellen in de precontractuele fase. De Hoge Raad stelt dat de franchisegever in het algemeen niet verplicht is omzetprognoses af te geven.