Overnames bij franchising

Een franchiseorganisatie van de grond af opbouwen is lastig en vol risico's. Het bedrijf in oprichting heeft zich immers nog niet bewezen. Is de locatie goed, voldoet de formule? Heb ik voldoende mensen in dienst of juist te veel? Met hoeveel franchisevestigingen moet ik beginnen? De antwoorden op deze vragen zijn vaak moeilijk te geven. Daarom heeft een aantal franchiseorganisaties ervoor gekozen om, na zich goed te hebben geori?nteerd, een bestaande onderneming, met een (succesvolle) franchiseformule waaronder de gevestigde handelsnaam, te kopen. Ook zijn argumenten als marktvergroting, gunstige inkoopmogelijkheden en goed gelokaliseerde franchisenemers redenen om een bestaand bedrijf over te nemen. Het uiteindelijke doel is op termijn het resultaat te optimaliseren. Er is een aantal specifieke zaken waarop gelet moet worden bij de overname van een franchiseformule of een franchisevestiging. Denk aan (onder) huurproblemen, personeel, en andere verplichtingen. In dit artikel worden deze aspecten besproken waarbij er tevens aandacht is voor de bijzondere verhouding tussen franchisenemer en franchisegever. Bepaalde onderwerpen zijn voor beiden van belang, zoals de wijze waarop de onderneming wordt gekocht, de overgang van werknemers en de andere gevolgen van de overname. Activa/passiva transactie Het kopen van een bedrijf geschiedt meestal door middel van een activa/passiva transactie of door overname van de aandelen (en daarmee de zeggenschap) in een vennootschap. Bij een activa/passiva transactie worden de bezittingen (waaronder de handelsnaam en merkenrechten) en (een deel van) de schulden van de onderneming aan de koper overgedragen. De verkoper kan daarbij een selectie maken. Zo kan een ondernemer het productiegedeelte van zijn onderneming verkopen om zich op de marketing te kunnen concentreren. Ook de koper heeft op dit vlak zo zijn wensen. Hij wil uiteraard alleen de activiteiten overnemen die kunnen worden ingezet in zijn onderneming. Vaak is hij -begrijpelijkerwijze- niet ge?nteresseerd in de schulden en wil hij alleen de activa overnemen. Omdat de koper meestal ook de succesvolle en bekende handelsnaam wil hebben, is het belangrijk dat zoveel mogelijk activa (en passiva) wordt overgedragen, zodat geconcludeerd moet worden dat de onderneming wordt overgedragen. De Handelsnaamwet zegt namelijk dat overdracht van handelsnaam alleen kan in verbinding met de onderneming die onder die naam wordt gedreven. Overgang van onderneming De (Europese) wetgever heeft opgelegd dat bij de overgang van een onderneming de werknemers van die onderneming van rechtswege overgaan. Dat betekent dat de werknemers tegen dezelfde arbeidsvoorwaarden bij de koper in dienst zullen zijn na de overname. Vooralsnog geldt dit niet voor pensioenafspraken. Echter, er is wetgeving in de maak die bepaalt dat ook pensioenaanspraken over zullen gaan. Met name in de schoonmaakbranche, grafische industrie en andere productiebedrijven heeft de wettelijke regeling bij overgang van een onderneming voor veel problemen gezorgd. Er werden bijvoorbeeld schoonmaakwerkzaamheden "geoutsourced" waarbij bij het bedrijf dat de werkzaamheden zou gaan verrichten het personeel van de voormalige schoonmaakdienst onverwacht op de loonlijst kwam te staan. Een goed contract waarbij de over te nemen activa en passiva helder zijn omschreven is onontbeerlijk. Je moet weten wat je koopt zodat als bijvoorbeeld het uitvalpercentage van de machines stukken hoger is dan verwacht, de verkoper erop aangesproken kan worden. Omgekeerd dient voor de verkoper uit de overeenkomst te blijken dat de koper wist wat hij kocht. Aandelen of zeggenschap Een andere manier om een onderneming te verkrijgen is het kopen van (meer dan 50%) van de aandelen in een B.V. of N.V. Bij een aandelentransactie waarbij alle aandelen worden gekocht gaat de gehele zeggenschap, over de door de rechtspersoon uitgeoefende onderneming, over op de koper. Er kunnen geen activa of passiva buiten de overname word