Wat is mijn bedrijf waard?

Bedrijfsovername: de waarde van goodwill

Op termijn is elke ondernemer een verkoper. Uiteraard wilt u – te zijner tijd – een goede prijs krijgen voor uw bedrijf. Hoe werkt de waardering? Waarmee kunt u rekening houden? Ik vertel u graag meer over de waarde van goodwill.

In Nederland is in veel franchisecontracten niets geregeld rondom de goodwill. Terwijl dit bij onderhandelingen flinke discussies kan opleveren. Aan de andere kant besteden veel contracten wél aandacht aan de aanbiedingsplicht van de vestiging aan de franchisegever. Daarbij is de overdrachtsprijs gelijk aan het bedrag dat de franchisenemer kan ontvangen van een derde/koper.

Het betalen van de marktprijs betekent impliciet dat de nieuwe franchisenemer of de franchisegever de goodwill betaalt als onderdeel van de koopprijs. Hoe bepaalt men de goodwill van een (franchise)onderneming? Dit gebeurt in principe in 3 stappen:

Stap 1: bereken de overwinst

In het algemeen is goodwill de vaste waarde van de te verwachten toekomstige overwinsten van een bedrijf over een periode van jaren. De grondslag voor het bepalen van de goodwill is de overwinst. De overwinst is de winst die overblijft na de ondernemingsbeloning en voor de rente over het eigen vermogen.

Rekenvoorbeeld grondslag goodwill

Een bedrijf maakt 50.000 euro winst, de bedrijfshouder keert zichzelf 30.000 euro ondernemingsbeloning uit. De overwinst is dan 20.000 euro.
Let op: deze vuistregel bepaalt niet de uiteindelijke prijs die er voor de goodwill wordt betaald. Dit hangt af van de koper, verkoper, formule en het onderhandelingstraject.

Stap 2: normaliseer de resultaten

Voor een goede goodwillbepaling worden de resultaten genormaliseerd. Heeft u een eigen pand dat fiscaal al is afgeschreven of is de hypotheek al afgelost? Dan zijn deze kosten in de resultatenrekening laag. Maar de nieuwe eigenaar heeft deze kosten straks wel. Hij koopt of huurt de bedrijfsruimte namelijk tegen de reële waarde. Deze hogere kosten hebben invloed op de winst van de nieuwe eigenaar en dus ook op de waarde van de goodwill. De waarde van de goodwill is dan lager.

Rekenvoorbeeld bij stijgende kosten

Laten we waardevermindering voor ons rekenvoorbeeld zetten op 5.000 euro. De overwinst is dan nog 15.000 euro. 

Stap 3: bepaal de risico’s

De overwinst is de ruimte die jaarlijks gebruikt kan worden voor de rente en aflossing van de goodwill. De overwinst wordt dan met een bepaalde factor vermenigvuldigd. Deze factor ligt tussen de 0 en 5 en is afhankelijk van factoren als: de locatie, uitstraling van het bedrijf, concurrentie, de formule en brancheontwikkelingen. Is er veel risico, dan is de factor laag. Bij weinig risico is de factor hoog.

Rekenvoorbeeld bij gemiddeld risico

Voor ons rekenvoorbeeld gaan we uit van een gemiddeld risico en we pakken factor 3. Dit geeft de volgende rekensom: 15.000 x 3 = 45.000, de waarde van de goodwill is dus 45.000 euro.

Veel te zeggen voor duidelijkheid 

In de praktijk wordt er bij overdracht van een franchisebedrijf dus wel goodwill betaald aan de verkoper. Ook een franchisenemer waarvan het contract niet wordt voortgezet, heeft recht op de goodwill. Een franchisegever kan zijn plaats niet overnemen door simpelweg te betalen voor de harde activa in de vestiging. De (ex-)franchisenemer heeft inspanningen verricht om de formule lokaal te exploiteren. De ene ondernemer heeft nou eenmaal een veel grotere lokale goodwill dan de andere. 

Paul Overwater
Adviseur Overname & Opvolging Flynth adviseurs en accountants
Paul.overwater@flynth.nl