Op de blaren zitten als documenten niet matchen

Iedereen begrijpt dat wat in de franchiseovereenkomst is bepaald in overeenstemming dient te zijn met de nadere uitwerking van het franchiseconcept in bijvoorbeeld het handboek. Toch gebeurt het met enige regelmaat dat dit niet het geval is. 

Zo ook in de uitspraak van rechtbank Rotterdam d.d. 6 mei 2020 (ECLI:NL:RBROT:2020:3958). Hierin is weer bewezen dat bij verschillen tussen het bepaalde in de franchiseovereenkomst en het bepaalde in het handboek de franchisegever als opsteller van de contracten aan het kortste eind trekt.

In deze uitspraak kon de franchisegever geen rechten ontlenen aan het contractueel overeengekomen non-concurrentiebeding omdat de tekst van deze bepaling onvoldoende duidelijk was en afweek van het bepaalde in het  handboek. Ondanks het feit dat was geregeld dat de bepalingen van de franchiseovereenkomst prevaleren boven het bepaalde in het handboek, was onvoldoende duidelijk wat het non-concurrentiebeding in feite inhield. 

Uitgangspunt is dat contractuele bepalingen duidelijk geformuleerd dienen te zijn zodat de contractspartijen exact weten wat met de bepaling wordt bedoeld. Indien een contractsbepaling niet duidelijk is geformuleerd kan immers twijfel ontstaan wat met de bepaling wordt bedoeld. In die situatie dient de rechter volgens vaste jurisprudentie te onderzoeken wat partijen hebben bedoeld te regelen met de contractsbepaling.

Indien over het betreffende beding tussen partijen ten tijde van het aangaan van de overeenkomst niet is gesproken en/of partijen daarover niet hebben onderhandeld, kan de rechter onvoldoende vaststellen wat de bedoeling van partijen is geweest.

De bedoeling van de opsteller van het contract is dan wellicht wel duidelijk te maken, maar niet of dit voor de andere partij ook duidelijk is geweest. In bovengenoemde rechtszaak betwistte de franchisenemer gemotiveerd dat over het beding zou zijn gesproken dan wel onderhandeld en kon de franchisegever het tegendeel niet aantonen. Mede vanwege de omstandigheid dat door tekortkomingen van de franchisegever zelf de ontbinding van de franchiseovereenkomst was veroorzaakt, kon de franchisegever in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid geen beroep doen op het non-concurrentiebeding.

De omstandigheid dat in voorkomend geval geen beroep kan worden gedaan op een contractsbepaling behoeft niet beperkt te blijven tot een (post-contractueel) non-concurrentiebeding. Het merendeel van de bepalingen van een franchiseovereenkomst geldt  in alle overeenkomsten die de franchisegever met haar franchisenemers sluit. Het betreffen alsdan zogenaamde standaardbedingen, vergelijkbaar met algemene voorwaarden. Indien over die bedingen ook niet is onderhandeld met een franchiseraad of franchisevereniging, zal dit in de weg staan aan franchisegevers om - ingeval van onduidelijkheid in de tekst van de bepaling - de bedoeling hiervan in geval van een geschil in rechte aan te tonen.  

Dit probleem kan op eenvoudige wijze worden voorkomen door ervoor te zorgen dat de contractsbepaling helder en duidelijk is geformuleerd en in overeenstemming is met andere documenten, zoals het handboek, welke in de franchiseorganisatie worden gebruikt. Hierdoor kan alsdan geen misverstand bestaan wat met de betreffende bepaling is bedoeld. 

Met de komst van de nieuwe Franchisewet die per 1 januari 2021 in werking treedt, is dit een mooi moment om niet alleen de franchiseovereenkomst te (laten) screenen aan deze nieuwe wetsbepalingen, maar alle contractsbepalingen onder de loep te nemen ter beoordeling of deze helder zijn geformuleerd en daarbij te controleren of een en ander in overeenstemming is met de andere op de franchiseovereenkomst van toepassing zijnde documenten, zoals het handboek. AG Hart advocaten wil u hierbij graag van dienst zijn!