Welke kosten mag de franchisegever (niet) doorbelasten?

In de franchiseovereenkomst is vaak opgenomen dat er bepaalde kosten mogen worden doorbelast aan de franchisenemer, maar de vraag is dan of die kosten daadwerkelijk gemaakt zijn en bovendien of de omvang van die kosten wel redelijkerwijze allemaal kunnen worden doorbelast. Hier komen enkele voorkomende gevallen aan de orde waar franchisenemers op bedacht zouden moeten zijn.

Promotiekosten

Vaak is in franchiseovereenkomsten bepaald dat promotiekosten deels kunnen worden doorbelast, zonder dat exact bepaald is hoeveel dat is of kan zijn. Uit rechtspraak volgt dat een niet afgesproken financiële bijdrage van de franchisenemer aan landelijke marketing niet zondermeer afgedwongen kan worden. Ook niet in het kader van het belang van de franchiseketen als onduidelijk is wat de voordelen voor de betreffende franchisenemer zijn. 

Servicekosten bij huurovereenkomsten

In de meeste gevallen geldt een maandelijks voorschot voor servicekosten bij de huur van een bedrijfsruimte. Helaas komt het nogal eens voor dat de afrekening veel hoger is dan de betaalde voorschotten. Er moet dan flink bijbetaald worden. Genoeg reden voor een kritisch onderzoek. Niet alles kan onder de noemer van servicekosten gebracht worden. Kosten zoals promotiebijdrages, verzekeringspremies of voor schoonmaak, vallen vaak niet onder servicekosten. Uit de rechtspraak zijn voorbeelden bekend waarin schoonmaakkosten werden doorbelast, terwijl niet afgesproken was dat deze onder de servicekosten vielen. Doorberekenen mag dan ook niet. Ook kunnen kosten van toevallige bijkomstigheden niet worden doorberekend, bijvoorbeeld voor onderhoud aan een binnentuin met een openbaar karakter. Dit houdt onvoldoende verband met het gehuurde. Het kan ook zijn dat de servicekosten te laag ingeschat zijn door de franchisegever. Als dit een professionele partij betreft die deze kosten prima had kunnen inschatten dan kan het zijn dat er niet of minder bijbetaald hoeft te worden. En hier kan zeker sprake van zijn als er ook administratie- en/of beheerskosten in rekening worden gebracht.

Doorbelasting (marktconforme) kostprijs(inkopen)

De omschrijving in de franchiseovereenkomst van wat en hoe er (inkoop)kosten mogen worden doorbelast is een delicate kwestie. Soms bepaalt de franchiseovereenkomst dat de franchisegever de (verplicht) in te kopen voorraden slechts tegen marktconforme inkoopprijzen zal doorbelasten. Het zal niet altijd makkelijk zijn te bepalen wanneer de inkoopprijzen marktconform zijn. Het enkele feit dat andere leveranciers op verschillende momenten (en meestal voor een beperkt aantal producten) voordeliger prijzen hadden, is daarvoor niet voldoende. De franchisegever zal doorgaans geen opslag bovenop de marktconforme inkoopprijzen mogen doorbelasten als dat niet overeengekomen is.
Zo is er uit de rechtspraak bekend het geval waarbij franchisenemer mocht verwachten dat met de afgesproken ingehouden kostprijs, de werkelijke kosten bedoeld werden en niet een hoger bedrag om ook reserveringen te maken ter dekking van de kosten en risico’s in dat verband. 

Tot slot

Franchisenemers doen er goed aan kritisch te zijn op de doorbelasting van kosten. Bij onduidelijkheid is het verstandig om (schriftelijk) tekst en uitleg te vragen en zonodig door te vragen. Neem geen genoegen met een onbevredigend antwoord.

Mr. Alex W. Dolphijn, Ludwig & Van Dam advocaten