De Nederlandse Franchise Code: leidraad voor goede franchise

Als u geïnteresseerd bent om u eventueel aan te sluiten als franchisenemer bij een franchiseformule is het verstandig om u goed te oriënteren voordat u daadwerkelijk een  franchiseovereenkomst tekent. Soms is de wens en het enthousiasme om te contracteren zo groot dat een voldoende kritisch realistische blik ontbreekt. Dat is niet zonder risico’s. 

Als u eenmaal heeft getekend, bent u in de meeste gevallen contractueel gebonden aan uw franchisegever voor langere periode (gebruikelijke duur is tenminste vijf jaar). In de meeste gevallen zult u dan ook substantiële financiële verplichtingen zijn aangegaan (voor noodzakelijke investeringen) en heeft u voor bijkomende verplichtingen getekend (zoals huur van de locatie, personeel, leasecontracten). Als de franchise onverhoopt tegen valt, is het veelal niet mogelijk zonder aanzienlijke financiële schade te stoppen. Het is dus van groot belang dat u goed en volledig bent geïnformeerd voordat u aansluiting zoekt bij een franchiseformule. 

Op 17 februari 2016 is de Nederlandse Franchise Code (NFC) gepubliceerd. De NFC is na ruim 14 maanden intensieve arbeid door een speciaal aangestelde schrijfcommissie (bestaande uit vertegenwoordigers van franchisegevers en franchisenemers die weer zijn bijgestaan door denktanks en ondersteund door het Ministerie van EZ) tot stand gebracht. Alle in Nederland actieve franchiseorganisaties en belanghebbenden hebben hun input kunnen geven en daar in ruime mate gebruik van gemaakt.  De NFC is dan ook een gedragscode die moderne en breed gedragen normen bevat over goed franchisenemer- en franchisegeverschap. De NFC is van toepassing op alle franchiseovereenkomsten die na 17 februari 2016 worden gesloten of verlengd. In elke franchiseovereenkomst behoort de toepasselijkheid van de NFC expliciet te zijn vermeld.

'Pas toe of leg uit' principe

De NFC werkt volgens het ‘pas toe of leg uit’ principe. Toepassing van de normen van de NFC is het uitgangspunt. Indien partijen om welke reden ook geen uitvoering willen of kunnen geven aan één van de NFC normen dan moet dat schriftelijk worden verantwoord en moet worden aangegeven op welke wijze die normen dan wel worden geborgd. De NFC beoogt transparantie, integriteit en overleg tussen franchisegevers en franchisenemers te bevorderen. Transparantie kent meerdere elementen. Een daarvan is de correcte en volledige informatievoorziening aan en door aspirant-franchisenemers voorafgaand aan het sluiten van een franchiseovereenkomst. Zo worden aspirant-franchisenemers en franchisegevers in staat gesteld om goed geïnformeerd en weloverwogen te besluiten om wel of geen franchise te starten. Dat is in het belang van alle betrokken franchisepartijen. Transparante informatievoorziening ten behoeve van franchisenemers is in de NFC vooral uitgewerkt in artikelen 3.4 en 3.6.           

Artikel 3.4 NFC omschrijft de norm dat een franchisegever aan een toekomstig franchisenemer correcte en zo volledig mogelijke schriftelijke informatie en documentatie verstrekt binnen een redelijke termijn voor het sluiten van de franchiseovereenkomst. Wat een redelijke termijn is, kan per geval verschillen maar een termijn van vier tot zes weken is in beginsel een redelijke termijn. Waar het om gaat is dat de aspirant-franchisenemer voldoende tijd en rust heeft om alle noodzakelijke informatie in te winnen, te doorgronden en eventueel aanvullend advies kan vragen. In geval van twijfel geldt vrijwel altijd: niet tekenen of meer tijd vragen om zaken nog beter uit te kunnen zoeken.

Artikel 3.6 NFC is een verdere uitwerking van artikel 3.4 en bevat een concrete opsomming van informatie en documentatie die door een franchisegever dient te worden verstrekt. Het gaat dan onder meer om:

• Informatie over het bedrijf van franchisegever, haar financiële positie en solvabiliteit (ondernemingsstructuur, gepubliceerde jaarverslagen en jaarrekeningen van de afgelopen drie jaar)
• Een compleet en recent overzicht van aangesloten franchisenemers, gegevens van de franchisenemersvertegenwoordiging van de formule (bijvoorbeeld de franchisenemersvereniging als die er is)
• Bij voorkeur een zorgvuldig en transparant onderbouwde omzet- en kostenprognose, vergezeld van een vestigingsplaatsonderzoek en/of beschikbare historische cijfers en een begrijpelijk onderbouwde deugdelijke investerings- en exploitatiebegroting (deze informatie is van groot belang omdat op basis hiervan kan worden beoordeeld of de franchise succesvol kan zijn; aspirant-franchisenemer dient deze informatie kritisch te beoordelen en deze - of de haalbaarheid van de franchise - zo nodig door een eigen deskundige te laten checken)
• Indien voorheen een vestiging in het betreffende rayon aanwezig was dienen historische omzet- en resultaatgegevens te worden verstrekt en de reden van beëindiging
• Informatie over verdere distributiekanalen en/of distributievormen van de producten of diensten van de franchisegever (waaronder bijvoorbeeld andere formules van de franchisegever, digitale activiteiten - e-commerce/internetverkoop - of postorderactiviteiten)
• Overige informatie die nodig is om tot een goede, zorgvuldige beslissing te komen over het sluiten van een franchiseovereenkomst.

De NFC bepaalt dat al deze informatie door franchisegever dient te worden verstrekt. U kunt met de NFC in de hand eenvoudig nagaan of aan die informatieplicht wordt voldaan. Vanzelfsprekend kunt u ook zelf de informatie opvragen.

De moeite waard

De NFC bevat vijf artikelen met toelichting. Het geheel beslaat ongeveer twintig pagina’s en is op diverse plaatsen op internet te downloaden. Het loont zeer de moeite om deze code met toelichting door te lezen voordat u besluit een franchiseovereenkomst te sluiten. Zeker gezien de langjarige contractuele verplichtingen en financiële inspanningen en risico’s die gemoeid zijn met een franchise. Op een aspirant-franchisenemer rust ook een eigen verantwoordelijkheid om zoveel mogelijk uit te zoeken of de franchise haalbaar en passend is. Ook dat is expliciet vermeld in de NFC (artikel 3.7). Net als de verplichting voor een aspirant-franchisenemer om franchisegever te voorzien van alle relevante informatie waarvan duidelijk is dat die voor franchisegever van belang is voor de beoordeling van de mogelijke samenwerking (artikel 3.8).  

Transparante en volledige informatie vooraf stelt franchisepartijen in staat een goede evenwichtige beslissing te nemen. Zodat zoveel mogelijk wordt bevorderd dat de franchisesamenwerking succesvol kan zijn. Daarmee wordt recht gedaan aan doel en strekking van franchise: een hechte samenwerkingsvorm die beoogt voor zowel franchisegever als franchisenemer een ondernemersinkomen te realiseren. Ook dat uitgangspunt is opgenomen in de NFC (artikel 1.1).

Mr. C.M. (Kees) Kan
www.franchisehulp.nl