Franchise in... Maastricht

Franchise+ gaat op pad in een stad en laat franchisenemers aan het woord. Over hun winkel, hun formule en over hun stad. Door verschillende ondernemers uit verschillende branches naar hun visie te vragen, ontstaat een momentopname van zaken doen in een specifieke stad. Ons team verbleef een dag in het centrum van Maastricht. Op zoek naar het geheim van de beste winkelstad van Nederland.

Door Maastricht loop je niet. Je flaneert door de zuidelijkste stad van Nederland. Niet voor niets wordt Maastricht gezien als een beetje buitenland in Nederland.

Maastricht werd uitgeroepen tot de beste stad van Nederland, de beste winkelstad van Nederland met de beste burgemeester (Gerd Leers) van Nederland en de beste universiteit van Nederland. De superlatieven hebben ook een nadeel. Het winkelcentrum is relatief klein en het aantal bezoekers bedraagt ongeveer 200.000 per week. Voor een middelgrote stad met ruim 122.000 inwoners is dat behoorlijk. De winkelhuren zijn navenant. Er is bijna geen enkele winkelstraat in Nederland met een hogere huurprijs dan de Grote Staat in Maastricht.

Onroerend goed

Huurprijzen beginnen bij zo’n 300 euro per vierkante meter per jaar maar lopen als snel op naar 1.000 euro voor een A1-lokatie met uitschieters ver daarboven. “Maastricht kent heel weinig leegstand”, stelt makelaar John Kirkels van makelaardij Ruijters vast. “Ik denk niet dat die prijzen zullen dalen.” Ook makelaar Franken van het gelijknamige makelaarskantoor vindt de prijzen hoog. “Het is soms schrijnend hoog. Dat komt ook doordat veel panden in bezit zijn van beleggers. Die willen rendement zien.”

Volgend jaar wordt het winkelcentrum uitgebreid met 40.000 vierkante meter winkeloppervlakte. Tussen Markt en Vrijthof komt een nieuw Entre Deux met een vloeroppervlakte van 12.000 vierkante meter. Tussen de Markt en de Maas wordt Mosea Forum gebouwd: een gebouw met 16.500 vierkante meter kantoorruimte, 18.000 vierkante meter winkeloppervlakte en een ondergrondse parkeergarage voor 1.150 auto’s. Gelet op de belangstelling voor de nieuwe projecten zullen de huurprijzen niet echt dalen, verwachten de makelaars.

Délifrance

Ondernemer Eric Hurckx van Délifrance ligt niet wakker van de forse huur voor zijn zaak in de Grote Staat: “Délifrance heeft de hoogste omzet per vierkante meter van de franchiseformules die ik ken. Wij hebben een relatief kleine zaak met 78 zitplaatsen. Uitbreiden kunnen we niet. Daarom hebben we even verderop in het winkelcentrum een tweede kleine vestiging in de Spilstraat. Als het hier druk is, lopen mensen door naar die zaak en omgekeerd. De formule Délifrance is uitstekend: een fastfoodconcept maar dan wel met louter gezonde producten. Mijn devies is ‘wat je de mensen geeft, krijg je ook terug’. Hier kost een kop koffie 1,55 euro en een broodje koop je voor iets meer dan drie euro. Maar dan krijg je wél een broodje met gezonde garnituur. Als mensen uit gaan eten moet je er een feest van maken, hoe smal hun beurs ook is. Wij hebben in feite vier zaken: de twee Délifrance-zaken in Maastricht, een Délifrance-zaak in Heerlen die net geopend is en Baquette Express.

Wij leveren zowat aan de hele Maastrichtse horeca stokbroden. Dat kan omdat de stad compact is. Levering gebeurt per fiets of te voet als het moet. Daarbij gaat het om één miljoen stokbroden per jaar. Dat levert niet alleen omzet op, maar je draagt het merk Délifrance weer op een andere manier uit. Als je Délifrance overal tegenkomt, moet het wel goed zijn.

Er werken in Maastricht 55 medewerkers. Zelf sta ik gemiddeld iedere dag twee uur in de zaak om voeling te houden met de klanten en met ons personeel. Zo hou je de vinger aan de pols. De helft van onze omzet gebeurt in de zaak, de andere helft via raamverkoop. Dat is een goede verhouding. Mensen staan hier rustig in de rij te wachten op hun beurt. Dat spreekt mij aan in Maastricht. Ik heb dan ook geen spijt dat ik bijna vijf jaar geleden vanuit Amsterdam hierheen verhuisd ben. Maastricht heeft elan. Kijk om je geen: nergens schreeuwerige uithangborden of reclames. Dat mag hier niet. Op die manier komt de grandeur van zo’n historische stad veel meer tot uiting.”

McDonald’s

Die aanpassing aan de welstandsnorm was ook een belangrijk discussiepunt rondom de komst van McDonald’s naar Maastricht. De Amerikaanse fastfoodketen wilde zich op haar gebruikelijke manier presenteren. Maar daar stak het stadsbestuur een stokje voor. McDonald’s moest zich aanpassen aan Maastricht. Anders bleven de stadspoorten dicht voor het concern.

Franchisenemer Cor Jongen, zelf geboren en getogen Maastrichtenaar, kon begrip opbrengen voor zijn stad. En dus paste McDonald’s zich aan. Inmiddels heeft het Maastrichtse centrum drie vestigingen van de fastfoodketen: in het stadsdeel Wyck bij het NS-station, op de Markt en op het Vrijthof.

Kentucky Fried Chicken

De aanpak van Cor Jongen was een inspiratiebron voor Frank Benders. Hij kwam - net als Cor Jongen - uit de bankwereld. Maar het ondernemersbloed in hem bleef stromen. “Ik heb mij toen georiënteerd op verschillende franchiseformules”, vertelt de ondernemer op het terras van zijn Kentucky Fried Chicken-vestiging op de Markt. “Ik was al ver met een andere formule, heb daar zelfs trainingen gelopen. Maar het voelde niet lekker op de een of andere manier. Toen ik hoorde dat deze vestiging vrij kwam, ben ik samen met mijn zakenpartner Roy van de Geer gaan praten. Dat was een wereld van verschil. Het klikte gewoon. In januari hebben we de zaak overgenomen.” KFC Maastricht bestaat ruim 26 jaar en was indertijd de tweede franchisevestiging in Nederland. “Op zich liep het goed. Maar na 26 jaar sluipt ook de routine erin. Dat is onvermijdelijk. Wij hebben er een nieuwe impuls aan gegeven, ook fors ingezet met reclame. Ik ben optimistisch over de toekomst. Er komt volgend jaar hier vlakbij het nieuwe winkelcentrum Mosae Forum. We hebben een uitstekend product, er wordt aan innovatie gedaan. Kijk maar naar de Twister. Een prima product voor de jeugd.

Stiekem zitten we al na te denken over meerdere vestigingen in Limburg. En wat dacht je van Luik? Weliswaar in België maar van hieruit toch vlakbij. Belgen zijn gék op kipproducten. Daar liggen kansen. Maar eerst maar eens zien dat we onze investering in Maastricht waarmaken.”

Gauchos

Bij Gauchos op het Vrijthof wordt druk gewerkt aan de voorbereidingen van de dag. Dit jaar ging de eigen vestiging over op naam van franchisenemer Paula van de Put-van Komen. Het heeft veel weg van een Amerikaans succesverhaal: van afwashulp tot miljonair. Dat laatste is niet het geval, maar het eerste wel.

Paula van de Put-van Komen: “Ik heb altijd in de horeca gewerkt. Vanwege mijn twee kinderen ben ik er een tijdje uit geweest. Vier jaar geleden wilde ik de draad weer oppakken. Ik kon toen hier aan de slag als afwashulp, poetshulp en dat soort klussen. Je moet niet kieskeurig zijn, ik vond het prima.” In vier jaar tijd ontwikkelde zij zich tot bedrijfsleider van het restaurant. “Franchisenemer worden was een logische verdere stap”, vertelt ze nuchter. “Het was ook een natuurlijke overgang. Al het personeel is mee overgegaan. Ik heb niet echt gedacht: ik ben nu plotseling ondernemer. Natuurlijk zijn de huurprijzen hoog maar het is op te brengen. We hebben een fantastische locatie. Het publiek is gemixed. Veel vaste klanten, maar ook veel toeristen. Zeker nu in de zomermaanden. Zelfs toeristen die ieder jaar weer terugkomen. Mensen zijn trouw. Dat geldt ook voor het personeel. Ik werk veel met studenten. Die komen als eerstejaars binnen en gaan pas aan het einde van hun studie weg.

Typisch Maastrichts? Op donderdagavond is hier koopavond. Dan komen veel Walen uit België inkopen en dat eindigt steevast hier met spareribs. Dat is inmiddels traditie: donderdag is hier spareribsdag”, besluit ze glimlachend.

Yves Rocher

Nancy Mulder (24) is nog geen maand franchisenemer bij Yves Rocher in de Muntstraat. Van huis uit is ze secretaresse en kapster. Maar het verkopen trok haar. Haar zusje is franchisenemer van Yves Rocher in Sittard. Op die manier kwam ze in contact met de keten. “Het was eerst een franchisevestiging, toen een eigen vestiging en nu dus weer een franchisezaak”, vertelt de jonge ondernemer. “Ik heb eerst een half jaar meegewerkt in de zaak om te kijken of het liep. Toen dat het geval was, heb ik de stap naar het ondernemerschap gezet. Ik vind het wel een uitdaging om er iets van te maken. Het publiek is gemêleerd: Maastrichtenaren, Belgen, Duitsers maar ook toeristen uit de rest van Nederland.” Net als haar zus woont ze nog thuis bij haar ouders. En is Yves Rocher ook vaker het gesprek van de dag in huize Mulder. “Wij wisselen ideeën en ervaringen uit. Je leert van elkaar.”

Jamin

Even verderop op de hoek van de Grote en Kleine Staat bevindt zich de snoepwinkel van Jamin. Al sinds mensenheugenis, in ieder geval sinds 1937. Maar de historie gaat nog verder terug naar het begin van de twintigste eeuw, zij het een deur verderop. “Dit is een strategische plek. Ik ga hier niet zo gauw weg”, stelt franchisenemer Ger Tielemans. Met 61 vierkante meter is de winkeloppervlakte niet echt ruim bemeten. “Ik heb zowat iedere architect over de vloer gehad om te beklijken of het iets ruimer kan. Het antwoord is telkens: helaas. Verhuizen is geen optie. Dus moeten we het hiermee maar doen”, vertelt de voormalige Albert Heijn-medewerker opgewekt. Jamin is door een diep dal gegaan. “Maar sinds de verzelfstandiging van Albert Heijn zitten we weer in de lift. Het huidige management is goed bezig. Natuurlijk is er nog veel te verbeteren. Stilstand is achteruitgang. Ik vind bijvoorbeeld dat als Mars een nieuw product lanceert, wij dat als primeur zouden moeten hebben. Dat is nog niet het geval. Ik vind ondernemen iedere dag topsport bedrijven. Maar wél leuk. Toen ik twee jaar geleden de zaak overnam kreeg ik het advies: koek verkoopt hier niet. Dat is een kwestie van aanpak. Ik ben er trots op dat de Maastrichtse oma’s weer iedere vrijdag hier een pak lange vingers kopen en een pak speculaas. Wij zijn terug van weggeweest. De omzet is inmiddels verdubbeld ten opzichte van twee jaar geleden. Als franchisenemer is het jouw geld waar het om draait. Dan loop je toch een stapje harder dan wanneer je filiaalhouder bent van een eigen vestiging. Dat is nou eenmaal zo. Maastrichtenaren kopen weer bij Jamin. Maastricht heeft altijd wat te bieden, zomer, winter, er is altijd wat te doen. Dat spreekt mij enorm aan.”

Australian Home Made

In het voetgangersgebied, maar net buiten het drukke winkelgebeuren, werkt Maurice L’Espoir samen met zijn vriendin Daniëlle Marx als franchisenemer van de ijs- en bonbonformule Australian Home Made. “Als ik zie wat de huren een paar straten verderop zijn, ben ik blij dat we hier zitten. Hier is het nog op te brengen.” Hij kende Australian Home Made omdat hij vroeger als student boven de vestiging in Den Bosch woonde. “Het ondernemerschap trok me. Maar ik wil alleen iets verkopen waar ik honderd procent achter sta. Dat geldt voor de producten van Australian Home Made. Vers, zonder conserveringsstoffen, een goed product voor een prima prijs.” Na hun vakantie reden ze door naar Maastricht om een broodje te eten met daarna een ijsje. “Bij de deur hing een bordje: franchisenemer gevraagd. Dat leek ons wel wat. Maar we wisten niet dat het om deze vestiging ging.” Een half jaar later - december 2001 - kon hij de zaak overnemen. “Geen dag spijt gehad. De formule is goed, er wordt goed geluisterd naar de ervaringen van de franchisenemer. Tweederde van de omzet is ijs. Maar in de wintermaanden bieden we ook Luikse wafels aan en ook het koffieconcept loopt goed.”

Oil & Vinegar en Rituals

John Bosch heeft als franchisenemer historisch besef. Eeuwenlang werd Maastricht geregeerd door twee heren: de Hertog van Brabant en de Prins-bisschop van Luik. Maastricht ging allerminst gebukt onder die tweeherigheid. Dat geldt ook voor John Bosch want hij is franchisenemer van Oil & Vinegar en van het er naastgelegen Rituals.

“Ik ben bijna vijf jaar geleden begonnen als derde franchisevestiging van Oil & Vinegar. Voordien had ik een hotel in Schin op Geul. Dat had in naar verloop van tijd wel gezien. Je staat er alleen voor. Je bent voor ieder schroefje verantwoordelijk. Ik moest toen terugdenken aan mijn economieleraar. Die hield ons voor dat franchising het Ei van Columbus was: je blijft zelfstandig ondernemer, maar je bent van een hoop sores af. Hij had gelijk.”

Met 54 vierkante meter is Oil & Vinegar klein, eigenlijk te klein. John Bosch lacht: “Dat klopt helemaal. Dit succes hadden we niet voorzien toen we begonnen. Wij zijn de best lopende Oil & Vinegar-vestiging. Natuurlijk is het wel eens lastig als ik sta te verkopen en de hele winkel kan meeluisteren. En op zaterdagmiddag zal er heus wel eens een potentiële klant niet binnenlopen omdat het te druk is. Aan de andere kant heeft een drukke winkel ook zijn charme.” Een jaar geleden kwam Rituals erbij: “De beide panden liggen naast elkaar. Maar voor het overige is het strikt gescheiden. Het is een leuke formule. En het heeft voordelen: bij het aanbieden van kerstpakketten kan ik nu twee soorten producten aanbieden. Die twee herigheid bevalt mij prima. Het draait toch om een stuk ondernemerschap, om passie. Als je een eigenwijze ondernemer bent, moet je geen franchisenemer worden. Het is als met elke relatie: je moet geven en nemen.”

Bakker Bart

Bakker Bart heeft twee vestigingen in Maastricht: in de Wycker Brugstraat en in de Maastrichter Brugstraat. De vestiging in de Maastrichter Brugstraat wordt sinds begin dit jaar gerund door John Sondag en zijn vriendin Peggy Weerts. John weet waaraan hij begon. Hij nam namelijk de zaak van zijn ouders over. "Die hebben twintig jaar hard gewerkt en wilden het rustiger aan doen. Toen zijn wij erin gestapt", vertelt Peggy Weerts. Zij gaf haar job als verpleegster op en runt de winkel, John runt de bakkerij. "Je merkt dat de mensen gemiddeld minder besteden sinds de introductie van de euro. Daarbij komt dat Maastricht minder bezoekers trekt met al die verbouwingen in het centrum. Dat is niet bevorderlijk voor de omzet. Alhoewel: twee jaar geleden was de straat enkele maanden opgebroken vanwege nieuwe bestrating. De omzet is nog nooit zo goed geweest als juist toen. Het voordeel van dit concept is dat een gewone bakker één keer per dag bakt. Op = op. Wij bakken soms 4 tot 5 keer per dag. Klanten waarderen dat en weten ons te vinden. De overname verliep op rolletjes. De begeleiding en ondersteuning vanuit het hoofdkantoor was perfect. Je wordt ook niet zomaar uitgeroepen tot beste franchiseformule van het jaar. Daar zijn we trots op. De huren in Maastricht zijn hoog, maar daar tegenover staat dat er erg veel passanten lopen die makkelijk een brood of een belegd broodje kopen. Vanwege de relatief lage besteding is de drempel lager dan bijvoorbeeld bij het kopen van een maatpak. Daar zou ik liever niet van afhankelijk zijn. Wij zitten hier goed. Ik wil nooit weg uit Maastricht."

Simon Lévelt

Franchisenemer Henk Platte van Simon Lévelt heeft net een ingrijpende verbouwing achter de rug. Het pand aan de Wycker Brugstraat met een donkerbruin interieur werd omgedoopt in een open winkel met eigentijds design.

Vier jaar geleden verruilde de franchiseondernemer van branche. Hij werkte voorheen bij Dixons in Roermond. “Ik had het gehad met elektronica in het algemeen en het soort klanten waar je mee te maken kreeg. Agressief, onprettig. Als je een maand de elektronica niet op de voet volgt, lig je meteen hopeloos achter. Ik voelde me niet meer thuis in die wereld. Dit is heel anders: de klanten zijn heel anders, nemen de tijd voor een gesprek. Wij hebben een ruim assortiment eerlijke producten. Wij besteden aandacht aan mens en milieu op de plantages. Dat vind ik heel belangrijk. De belangstelling voor verschillende thee- en koffieproducten groeit. Ik denk dat de helft van onze klanten uit de regio komt. De andere helft komt van heinde en verre. Onze klanten komen ook uit Duitsland of Luxemburg. Dat internationale spreekt mij aan. Ik voel mij helemaal op mijn plek in Maastricht.”