Expert, 35 jaar en nog steeds groeiend

De eerste ledenlijst van Expert dateert van 1967 en omvat 64 deelnemende vestigingen. Toen besloot een Nederlandse inkoopvereniging in de elektrodetailhandel zich aan te sluiten bij de Expert-organisatie die op Zweeds initiatief werd opgericht. Expert heeft nu in totaal 7.400 aangesloten winkels (omzet € 16 miljard) in 22 landen.

Hiervan zijn er 203 in Nederland gevestigd en met ongeveer € 415 miljoen omzet is Expert de grootste formule in deze branche. Via samenwerking met gelijksoortige organisaties in andere werelddelen is Expert een belangrijke speler in de detailhandel van consumentenelektronica, zoals elektrisch huishoudelijke apparatuur, video, audio, digitale fotografie, telecommunicatie, computers et cetera. 

Directeur Jo Sol is vanaf 1969 direct bij de ontwikkeling betrokken geweest en heeft alle ups and downs van de branche en Expert meegemaakt. “In het begin van de jaren '80 hadden we te maken met een economische terugslag en dat heeft ons leden gekost, maar daarna is het steeds bergopwaarts gegaan en hebben we de Expert-formule op consistente en doordachte wijze in de markt kunnen zetten. We hebben er ook in minder goede tijden voor gewaakt de formule in stand te houden, dat wil zeggen: wij zijn nooit de discounttoer op gegaan. Expert staat bekend om zijn vakmanschap en goede service en die basisfilosofie blijkt de juiste te zijn. Door onze omvang zijn we evenwel best in staat het prijsniveau van iedere discounter te volgen, maar we presenteren ons nadrukkelijk als vakzaak.” Een recent NIPO-onderzoek geeft ondubbelzinnig aan dat Expert in ons land inderdaad de beste service biedt.

Samenwerking naar meerdere kanten

In de loop van de jaren is het nodige veranderd in zowel de organisatie als de presentatie naar buiten. Waar in de beginfase de naam van de ondernemer prominent aanwezig was, kom je nu nog slechts het Expert-logo tegen. “De bijsturingen in de formule waren vooral voor oudere ondernemers niet altijd gemakkelijk om te aanvaarden, jongeren hebben daar geen moeite mee. Het komt de eenduidige uitstraling en positionering ten goede. Bovendien: als een franchisenemer denkt een eigen interpretatie van de huisstijl te kunnen maken, kun je het als franchisegever beter zelf doen, dat wil zeggen een zaak als eigen filiaal exploiteren. Een samenwerkingsverband eist een coöperatieve instelling.” 

Jo Sol laat er geen misverstand over bestaan dat Expert geen concessies doet aan de invulling van het concept. Met de ondernemers heeft men een franchiseovereenkomst gesloten, voor het overige spreekt men over ondernemers en over dealers. Het is een organisatie waarin de franchisenemers ook eigenaar zijn van de franchisegever, de samenwerking kent dus meerdere aspecten. Een relatie die echter de besluitvaardigheid niet hindert. In een branche die gekenmerkt wordt door vele technische en commerciële ontwikkelingen zou zoiets dodelijk zijn.

“De binding is goed en iedereen is overtuigd van de wederzijdse belangen. De homogeniteit binnen de groep is groot, wat onder meer blijkt als wij iets organiseren op het gebied van opleiding of producttraining, deze worden zeer goed bezocht. Onze ondernemers weten dat de kracht van de formule voor een belangrijk deel zit in kennis en kunde en zij kennen het belang van opleiding”. Hiermee geeft Sol aan dat het aan inzet en motivatie bij de ondernemers niet ontbreekt. “Ook voor de leveranciers zijn we een betrouwbare partner. Als zij een nieuw product willen introduceren weten ze dat wij dat in samenwerking doen, wij onze beloften nakomen en ons maximaal inspannen om een introductie of actie succesvol te laten verlopen,” stelt Sol, die terugziet op relaties met producenten die ook al 35 jaar kind aan huis zijn bij Expert.

Ondernemerschap

In 35 jaar groeien van ongeveer 60 naar meer dan 200 winkels wijst op een gematigd groeitempo. “Het valt niet mee om aan de juiste ondernemers te komen. De belangrijkste factor in het succes van de formule en de individuele onderneming is gelegen in het ondernemerschap. Wij willen een vakzaak zijn en dat stelt hoge eisen aan het ondernemerschap. Kennis van de elektrobranche is niet iets dat je uit een boekje haalt of na een opleiding van enige weken onder de knie hebt. Daarvoor is het assortiment te breed en onderhevig aan technische veranderingen. Vandaar dat wij een lang toetredingstraject hebben. Startende ondernemers ondergaan een uitgebreide assessment om vast te kunnen stellen of we het juiste vlees in de kuip hebben.” Jo Sol weet als geen ander hoe belangrijk het is om ondernemers te hebben die passen bij de Expert-formule. Men zet dan ook alles op alles om de keten op een gezonde manier verder te laten groeien, want ongeveer 250 vestigingen moet haalbaar zijn. Een doorsnee Expert-onderneming behaalt ongeveer € 2 miljoen omzet op gemiddeld 360 m² verkoopvloer. Dit stelt zo zijn eisen aan zowel de ondernemer als het vestigingspunt.

Overigens worden de ondernemers ondersteund op een groot aantal terreinen als de volledige marketing, assortiment, (verplichte) automatisering, een systeem voor centrale betaling van leveranciers, opleiding en bedrijfsvergelijking. Expert heeft een afzonderlijke etalagedienst en drie bedrijfsadviseurs die door de ondernemers bij allerlei specifieke onderwerpen geraadpleegd kunnen worden. De centrale organisatie telt 46 werknemers, inclusief 16 vormgevers en etaleurs.

Een mijlpaal, maar niet meer dan dat

Jo Sol is duidelijk gelukkig met het aan de weg timmeren tijdens dit jubileum: “Er zijn dit jaar geen grote evenementen die de branche een extra stimulans kunnen geven. Geen groots voetbaltoernooi of andere belangrijke publiekstrekkers. Van buiten komen dus weinig commerciële impulsen en met dit feest scheppen we onze eigen impulsen. Het begin van het jaar zag er zorgelijk uit, op dit moment mogen we niet klagen, in zijn totaliteit ligt de omzet op hetzelfde niveau als in 2001, waarmee we de branche duidelijk vóór blijven.”  Expert heeft groeidoelstellingen, maar wordt bij de realisatie daarvan gehinderd door het ontbreken van geschikte ondernemers. “Dit geldt zowel voor nieuwe aanwas als voor de overname van bestaande Expertzaken. Wie 35 jaar bestaat, moet rekening houden met een jaarlijkse vervanging van 5% van zijn franchisenemersbestand, bij ons dus 10 zaken per jaar. In een enkel geval doen we al zaken met de derde generatie. Naast groei moet ook hiervoor nieuw bloed worden gevonden en dat valt niet mee. Aan de kwaliteit doen we geen concessies, dus de groei verloopt langzaam.” 

Sol heeft er moeite mee dat het tempo hem wordt opgedrongen door de realiteit van de markt. Uit het feestelijke nummer van het interne blad Stars blijkt intussen dat diverse bestaande ondernemers hun eigen handelsnaam hebben verruild voor die van Expert. Er treden dus regelmatig nieuwe ondernemers toe die de toegevoegde waarde van Expert stellen boven die van de eigen naam of die van een minder professionele organisatie.