Eén buurtsuper, 200 franchisenemers
Een supermarkt voor een dorp met een paar honderd inwoners wordt doorgaans weinig overlevingskans toegedicht. In het Friese Oostwold dachten de inwoners daar anders over. Zij staken de koppen bij elkaar en runnen nu met succes (op vrijwillige basis) hun buurtsuper, waarin zij ook nog eens investeerden.
Op 7 maart opende De Gave Super in het Friese gehucht Oostwold. Tien jaar daarvoor sloot de laatste supermarkt wegens gebrek aan opvolging. Of deze nieuwe poging met de Attent-formule het zou redden in een gemeenschap van 650 zielen, was de vraag die in de media maar ook bij moederbedrijf Spar rees.
“Het draait uitstekend, boven verwachting”, meldt Derk Feenstra bijna vijf maanden later. “De Spar moet nu ook wel overtuigd zijn.” Hij is één van de initiatiefnemers en thans beheerder van het nieuwe multifunctionele centrum De Gave Borg waarin naast de supermarkt ook twee basisscholen, kinderopvang, sportverenigingen en een café zijn ondergebracht.
De buurtsuper kwam nadat 99 procent van de dorpelingen had aangegeven graag weer een winkel terug te willen. Daarop zette de kleine gemeenschap dapper en eensgezind de schouders onder dit voornemen. De ervaren supermarktondernemer Age Wynia begeleidde het project in de beginfase en droeg daarna de bedrijfsleiding over aan een jongere opvolger. “Alleen de bedrijfsleider wordt betaald”, zegt Feenstra. “Wij werken verder louter met vrijwilligers.” Dat zijn er zo’n tachtig, waaronder ook een aantal bewoners van De Zijlen, een instelling voor geestelijk- en lichamelijk gehandicapten in het nabijgelegen Tolbert. “Dat is uniek, we krijgen daar veel reacties op.” Bij de inrichting van de winkel is ook rekening gehouden met deze groep vrijwilligers. Zo zijn de gangpaden extra breed gemaakt om de cliënten van De Zijlen meer bewegingsruimte te geven.
Sociale hart van het dorp
Het is een volwaardige supermarkt geworden die zes dagen per week de deuren opent. Met 5.000 artikelen en verswaren is het zeker geen campingwinkel. De winkelvoorraad is medegefinancierd door de dorpsbewoners. Van de 225 huishoudens kochten 200 inwoners een aandeelhouderscertificaat à 99 euro per stuk. Zij vormen een coöperatie en zijn in feite gezamenlijk franchisenemer van de vestiging. Uit de omzet wordt door het bestuur van de coöperatie de bedrijfsleider betaald.
De franchisenemers, of ‘certificaathouders’, hebben ook een pasje waarmee ze korting op de inkopen sparen en waarmee ze aan het einde van het jaar het opgespaarde bedrag uitgekeerd krijgen. Feenstra: “Dat motiveert natuurlijk ook een beetje om boodschappen hier te doen.”
Het 5,5 miljoen euro kostende multifunctionele centrum is gefinancierd met onder meer gemeentelijke en Europese subsidie. Maar de initiatiefnemers sprokkelden ook twee miljoen euro bij elkaar van investeerders en sponsoren. Het is allemaal niet voor niets geweest nu het centrum voor dynamiek, saamhorigheid en leven zorgt in Oostwold. Zelfs de ontvolking lijkt erdoor een halt te worden toegeroepen, gezien de plannen voor nieuwe woningbouw. De 65-jarige Feenstra volgt die ontwikkeling met tevredenheid. “Ik ben een geboren en getogen Oostwolder en zie dit als een hobby. Het multifunctionele centrum is niet alleen het sociale hart maar ook het visitekaartje van het dorp geworden. Daar ga ik nu van genieten.”
