Doe-het-zelfbranche tussen hoop en vrees

Met honderden doe-het-zelfvestigingen is de markt in de doe-het-zelfbranche verzadigd. De klusmarkt heeft de afgelopen decennia een forse groei gekend. De klussenier hoeft maar een paar kilometer te rijden om een bouwmarkt te vinden met een ruim assortiment. De recessie laat ook haar sporen na in de doe-het-zelfbranche. Franchise+ analyseert een branche tussen hoop en vrees.

Intergamma is met de formules Gamma en Karwei marktleider in de Benelux. Directeur Harm-Jan Stoter: “We hebben jaren gekend met een behoorlijke plus. Zowel wat de groei van het aantal vestigingen betreft als in omzet. Er zijn nog wel enkele plekken voor nieuwe vestigingen. Maar er is meer sprake van een verdringingsmarkt. Intergamma is de Albert Heijn van de DHZ-branche. Door de recessie is groei lastig. Maar in vergelijking met de concurrenten doen we het nog altijd goed. We hebben een ruim assortiment en een goede prijs-/kwaliteitverhouding. Onze vestigingen zijn iedere avond tot negen uur geopend. Dat is aantrekkelijk met name voor tweeverdieners. Tot dit voorjaar was er van een crisis nauwelijks iets te merken. Na de bouwvakvakantie zien wij een daling van de verkopen. We zijn afhankelijk van nieuwbouw en van de verhuismarkt. Als mensen verhuizen willen ze een nieuwe vloer, een andere badkamer of een nieuwe verf. Als er vandaag geen palen geheid worden, komen er morgen geen nieuwe huizen. Dat is merkbaar in de omzet. Daar staat tegenover dat mensen die kiezen om niet te verhuizen of een huis te kopen, besluiten om het eigen huis op te knappen. Ook daar zie je dat het moeilijker is. Voorheen kon je een verbouwing of een nieuwe verhuizing vrij gemakkelijk financieren met een tweede hypotheek op de overwaarde van je huis. De banken zijn terughoudender met het verlenen van een tweede hypotheek.

Volgens de jongste CBS-cijfers zien we een terugloop van zeven procent in onze branche.

De komende jaren worden ongetwijfeld niet gemakkelijk. Maar toch zie ik voor potentiële franchisenemers kansen omdat bestaande franchisenemers opvolgers zoeken. We klagen zeker niet over belangstelling want we beschikken over voldoende potentiële kandidaten die een zaak willen overnemen. Daarnaast zijn er franchisenemers van een andere DHZ-formule die naar ons overstappen.”

Gamma richt zich in vergelijking tot Karwei meer op de constructieve klussen. Directeur Harm-Jan Stoter vat het bondig samen: “Gamma richt zich meer op de constructiemarkt, de bouwsector. Karwei richt zich meer op de decoratieve markt met verf, lampen en andere interieurartikelen.”

Maxeda D.I.Y. Group

Met de formules Formido en Praxis is de Maxeda D.I.Y. (Do It Yourself) Group een belangrijke speler in de DHZ-branche. Directeur Reind Wolthers van de Stichting Formido Franchisenemers is als franchisenemer van de vestiging Hoogezand iemand met ruim twintig jaar ervaring in de branche. “In 1999 hebben we als franchisenemers in nauw overleg met de franchisegever besloten om een stichting op te richten om de belangen van de franchisenemers professioneel te behartigen. De samenwerking tussen franchisenemers en het hoofdkantoor is uitstekend. We hebben korte communicatielijnen zodat we snel kunnen reageren bij problemen. Natuurlijk gaat de economische situatie ook niet aan ons voorbij. Maar in vergelijking met andere formules doen we het naar verhouding goed. We laten dat regelmatig via een benchmark, een vergelijkingsonderzoek, meten. Toen ik als franchisenemer begon, was er zowat iedere week een opening van een nieuwe bouwmarkt. Die tijd is voorbij. Dat neemt niet weg dat er toch kansen zijn voor potentiële franchisenemers. Het voordeel van Formido is dat de formule heel flexibel is met vestigingen die uiteenlopen van duizend tot meer dan vierduizend vierkante meter vloeroppervlakte. Een vestiging van duizend vierkante meter is relatief klein, maar profiteert van de inkoopkracht en de professionele ondersteuning van een reus in de DHZ-branche. Franchise is een ideale ondernemersvorm omdat je als zelfstandig ondernemer goed kunt inspelen op de behoeftes van de klanten terwijl je profiteert van de professionele organisatie. Het is een win-winsituatie.” Dat het aantal vestigingen niet groeit, is volgens Reind Wolthers tijdelijk: “Natuurlijk speelt de economische situatie een rol. Bovendien is de markt redelijk vol. Maar van stilstand is geen sprake: ik verwacht dat er volgend jaar zeker weer een aantal nieuwe Formido-franchisevestigingen wordt geopend.”

Niche-markten

De 'Nederlandse Inkoop Combinatie Voor de IJzerhandel' (Nicovij) werd al in 1963 door ijzerwarenwinkeliers in de regio Groningen opgericht. In 1990 volgde de verhuizing naar Deventer. In hetzelfde jaar werd Enorm Beheer opgericht ter ondersteuning van ondernemers gericht op de ijzerwarenhandel. In deze nichemarkt zijn ruim tweehonderd ondernemers vertegenwoordigd met de formules Enorm, Profnorm (voor de groothandel) en Lockmaster.

Een andere aanbieder in de nichemarkt is Warmteservice, een unieke formule die zich richt op groothandel én retail. Inmiddels heeft Warmteservice 28 franchisevestigingen en 18 eigen vestigingen. Warmteservice verwacht de komende jaren een aantal nieuwe franchisevestigingen te openen.

Ook InstalCenter kan tot de nichespelers gerekend worden. De formule richt zich op het plaatsen en onderhouden van centrale verwarming, sanitair, electra en airconditioning. De formule is gelieerd aan Baderie en heeft inmiddels ruim vijftig vestigingen.

Fixet

Met 120 franchisevestigingen is Fixet een belangrijke aanbieder in de DHZ-branche.

Formulemanager José ten Dijk bevestigt dat de DHZ-branche in Nederland geen groeisector is: “Nederland is overbewinkeld. Het is een verdringingsmarkt. Fixet zit in het segment met vestigingen met minder dan 3.300 vierkante meter vloeroppervlakte. Onze vestigingen zijn overwegend gesitueerd in een landelijke omgeving en minder in de grote steden. Minder verhuizingen betekent ook minder klussen in en rondom het huis. Dat merken wij. Het is bovendien niet zo dat iemand die zijn baan verliest direct gaat klussen. Voor jonge ondernemers zie ik nog wel kansen. Ook al omdat er sprake is van vergrijzing bij bestaande franchisenemers. We merken wel dat de banken terughoudender zijn met kredietverstrekking. Dat maakt het ook niet gemakkelijker voor startende ondernemers.”

Doe Het Zelf Groep Nederland

Hubo is de oudste franchiseformule in de DHZ-branche. De formule werd in 1969 opgericht en is sindsdien uitgegroeid ruim tweehonderd vestigingen. Samen met Doeland en Multimate maakt Hubo deel uit van DGN Beheer (Doe Het Zelf Groep Nederland). Sinds dit jaar opereert de groep ook internationaal omdat DGN zich heeft aangesloten bij de Brico Alliance. Daarin werken de Brico Groep, Brico King, Izi (Portugal en Spanje), Nomi (Polen), Puntolegno (Italië) en Hubo (België) nauw samen.